Menu

Premium

Preekschets Exodus 6:5 – tweede zondag van de veertigdagen

‘Nu denk ik weer aan die belofte. Want ik heb de Israëlieten gehoord. Ik hoorde ze klagen omdat ze als slaven moeten werken voor de Egyptenaren.’ (Exodus 6:5, Bijbel in Gewone Taal).

Schriftlezing: Exodus 6: 2-8

Het eigene van de zondag

Dit is de tweede zondag van de veertigdagentijd, zondag Reminiscere. Pasen is nog ver weg. De wereld voelt eigenlijk (door) godverlaten. Hoe kunnen we God dan toch op het spoor komen? Hoe vinden we tekens van God in de wereld van vandaag? Hoe houden we het vol, vallend en opstaand op weg naar het feest van Leven.

Om op deze zondag onze moeite en aarzeling weer te geven is het goed om de wereld, ons samenleven en ons eigen leven te benoemen zoals het is. Een mooi samenspel tussen binnenwereld en buitenwereld en zoeken naar hoe we God daarin ter sprake kunnen brengen.

Uitleg

Het begin van de Exodus, de uittocht, de bevrijding. Mozes’ bevrijdingswerk lukt maar matig. En het volk Israël krijgt te maken met nare strafmaatregelen opgelegd door de farao. Mozes twijfelt, aarzelt of deze hele actie nou wel zo’n goed idee is en heeft wat aanmoediging nodig. Mozes klaagt tegen God: waarom hebt u mij hier toch heen gestuurd? Waarom ik?

In Exodus 6 lezen we dat God zegt: ik heb het gehoord, de jammerklachten. Ik heb het gezien, de ellende. En Ik zal hen bevrijden!
Het verhaal vertelt ons dat God deze woorden tot Mozes spreekt.

Gods antwoord is even helder als krachtig. In niet mis te verstane taal staat er: Ik zal ze bevrijden, ik zal ze redden, ik ben hun God en zij zijn mijn volk! Geen speld tussen te krijgen.

Er zit iets radicaals in. En juist in deze tijd is alles wat radicaal is, nogal beladen. Tegelijk is deze radicaliteit van een heel andere orde dan die waar we in onze samenleving nu mee te maken hebben. Het is namelijk een radicale keuze van Godswege vóór de mens en het leven en tégen onrecht en de dood (lees: slavernij).
En dit zonder het lijden te veronachtzamen, maar juist vanwege het lijden.

Kunnen we daar wat mee? Zo’n God, die zo radicaal voor de mens kiest? Tegelijk is er ontzettend veel in onze wereld wat dit tegen spreekt. Als God zo radicaal vóór de mens en het leven kiest, hoe kan het dan dat wij zo vaak geconfronteerd worden met het tegenovergestelde: dood en onrecht en onvrede?

Aanwijzingen voor de prediking

Ik kom uit bij het ‘en toch…’ van Pasen.

Gods keuze voor de mens en het leven is een voortdurende beweging. Ik geloof dat God, net als wij mensen, daaraan lijdt. Juist omdat de keuze zo radicaal staat op onze werkelijkheid.

Niets om Mozes heen wees erop dat God radicaal gekozen heeft voor de mens, zijn mensen, het volk Israël. Mozes zegt zelfs: U heeft uw volk helemaal niet gered, het is eerder veel erger geworden allemaal.

En toch…

God laat zich niet afwimpelen. Hardnekkig en vastberaden klinkt het antwoord: Ik zal hun God zijn. Mijn naam: ik ben er altijd!

Het volk kan op God rekenen, altijd! Tegelijk: hoe God zich laat zien en kennen, daar wordt niets over gezegd. God is niet te vangen in kaders. En er wordt ook geen belofte gedaan over hoe dat dan zal zijn: dat onderweg gaan met God, die er is, maar je weet niet hoe… Want zo is het ongeveer. Wat je weet is dat het God om de mens en zijn bevrijding te doen is. Meer horen we niet.

Dat vraagt om antwoord. Deze belofte vraagt om antwoord. Om een ja of een nee. Ga je mee in deze belofte? Durf je het aan om te vertrouwen op deze radicale keuze voor de mens? Want dat vraagt dus ook om een radicale houding van de mens zelf. Gods radicale keuze voor de mens vraagt om een volledig toevertrouwen aan die keuze van de mens. Gelovende en vertrouwende dat ook in het lijden, in het verdriet, aan de rand van de afgrond God nog steeds aan jouw kant staat. Je staat niet alleen! Jouw gevecht is Gods gevecht. Jouw tranen zijn Gods tranen. De pijn van deze wereld is Gods pijn. Juist waar God het meest afwezig voelt, durf ik te stellen dat in elke traan en opengescheurde wond en hongerige blik het hart van God wagenwijd open staat.

Ideeën voor kinderen en tieners

In gesprek of in eigen viering:

  • Een bordje “Werk in uitvoering”. Wat betekent dat? Wat zie je dan?
    Wanneer weet je of iets af is? Wat zijn obstakels als je iets af wilt krijgen? Hoe ga je daarmee om?

  • Spelletje:
    Iemand wordt geblinddoekt en moet door middel van aanwijzingen een parcoursje lopen. Je weet niet waar je heen gaat of uitkomt, je moet erop vertrouwen dat degene die jou aanwijzingen geeft het beste met je voor heeft. Wat gebeurt er? Wat maakt dit lastig? Of juist heel leuk?

  • Praat over vertrouwen hebben en vertrouwen geven. En wat er nodig is om vol te houden, ook al weet je soms niet waar je uit zult komen.

    Kijk eens op clipjes van Sesamstraat of Klokhuis naar filmpjes over volhouden en vertrouwen. Die zijn er vast wel.

Liturgische aanwijzingen

Het is goed mogelijk om in een viering met dit thema een doop te bedienen. Juist om het ‘onderweg zijn met God’, het ‘met God aangaan’ zichtbaar te maken. Alles is niet meteen makkelijk of zonder gevaar. Toch mag je geloven dat er een God is die jou ziet en met je mee gaat.

Mooi is om psalm 103 erbij te lezen en een Paaslied te zingen (bijvoorbeeld NLB 655). Enerzijds klinkt dat als een geloofslied, anderzijds een lied ter bemoediging.

Andere liederen:

Geraadpleegd

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken