Preekschets Handelingen 1:11

Hemelvaartsdag
Handelingen 1:11

Ze zeiden: ‘Galileeërs, wat staan jullie naar de hemel te kijken?’

Schriftlezing: Handelingen 1:4-14

Het eigene van deze donderdag

Het is Hemelvaartsdag. Tegenwoordig een vergeten viering. Er wordt op deze dag nogal eens een fietstocht of wandeltocht georganiseerd. Het overbekende dauwtrappen in met name het oosten van het land is een mooie traditie voor de Hemelvaartsdag.

Vermoedelijk stonden vroeger mensen op Hemelvaartsdag al om drie uur ‘s nachts op om zingend en blootsvoets op het gras te dansen. Daar zou de term ‘dauwtrappen’ vandaan komen. De dauw op het gras zou een zuiverende werking hebben en het dauwtrappen zou terug te voeren zijn op een heidens gebruik om het meifeest of de heropleving van de natuur te vieren. Met ‘trappen’ wordt dus niet fietsen bedoeld.

Maar wat als je deze dag toch wilt vieren? Een korte meditatieve viering zou hier het beste bij passen; wellicht als opmaat voor of afsluiting van een gezamenlijke wandel- of fietstocht.

Aanwijzingen voor de viering

Wat sta je nu naar boven te kijken? Alleen die zin roept al een mooi beeld op. Turend naar de hemel vanwaar je hulp zal komen, misschien? Verdwaasd en verweesd. Nog niet volledig toegerust of bewust van hetgeen er gebeurd is en wat er nu van je gevraagd wordt.

Er zijn twee liederen in de eerste bundel van Iona die een mooie leidraad kunnen vormen voor deze viering. Het eerste is ‘O waar wil je heen gaan?’ (Iona-bundel I, lied 21).

In dit lied worden een aantal vragen gesteld die gaan over het volgen van Jezus. Die kunnen dienen als basis voor vragen die we onszelf stellen als het gaat om hoe we vorm kunnen geven aan ‘geloven in ons dagelijks leven’.

O waar wil je heen gaan?
En kan ik je volgen?
En hoe overleef je?
Hoe kom je ooit aan?
Je hebt geen bepakking,
geen tent en geen kleding,
geen eten, geen drinken –
hoe kun je bestaan?

De eerste vier coupletten van het lied bepalen ons bij waar we waarde aan (zouden) kunnen hechten als het gaat om hoe we ons leven als christen willen vormgeven. Wat is belangrijk? Wat is het dat je richting geeft? Starend naar de hemel, in afwachting van antwoorden op deze vragen, kom je er niet. Het gaat erom hoe je zelf de daad bij Gods woord voegt. In de wachtruimte tussen Hemelvaart en Pinksteren zijn dit de vragen waar we op kunnen kauwen.

Het laatste couplet is geschreven vanuit het gezichtspunt van Jezus:

Ik ga waar Ik gaan kan
en zoek reisgenoten.
Maar stel me geen vragen
naar heg of naar steg,
naar leeftocht of reisdoel
of wie ons wil volgen.
Maar voeg je toch bij me:
Ik leer je mijn weg.

In dit couplet wordt een beroep gedaan op onze ontvankelijkheid voor de Geest. Stel je je open en laat je je aanblazen? Wat staat je nog in de weg om hier gehoor aan te geven?

Het tweede lied is ‘Zie ik ben met u’ (Iona-bundel I, lied 36). Dit lied bezingt de aanwezigheid van God op je weg als pelgrim. De liederen vullen elkaar aan als het gaat om de vragen die we zelf hebben en de belofte die ons is gedaan.

Zie, Ik ben met u
Tot het eind van de tijd.
Zie, ik ben met u
Welke weg u ook gaat…
Zie, ik ben met u
Als de vredesduif wenkt…
Zie, ik ben met u
Als de liefde veel vraagt…

Jezus belooft zijn leerlingen bij zijn afscheid de kracht van de Heilige Geest. De leerlingen hoeven het niet alleen te dragen. Het vertrouwen op Gods aanwezigheid, de overgave daaraan, mag genoeg zijn.

Ik lees dat ook terug in de tekst uit Handelingen: ‘Wat staan jullie naar de hemel te kijken?’ Met andere woorden: blijf daar niet zo staan, ga aan de gang. Tegelijk lezen we ook dat, voordat de leerlingen aan de gang kunnen gaan, zij zich eerst openen voor het ontvangen van de Heilige Geest (Handelingen 1:8). Er is dus een verband tussen het doen van Jezus’ woorden en het vertrouwen op Gods aanwezigheid daarbij.

Hemelvaart is een uitgelezen aanleiding om stil te staan bij de manieren waarop jij in het dagelijks leven vormgeeft aan je geloof en de manier waarop je God ervaart. Dit is heel mooi te verbinden met een korte pelgrimstocht, waar men onderweg deze vragen op verschillende manieren tegenkomt.

Een andere suggestie die ik wil doen is een filmpje, dat op YouYube te vinden is als je daar zoekt op Ascension Reflection. In dat filmpje kijken we vanuit een ‘bird’s-eye-view’ naar onze wereld en naar de mensen die er wonen. De vogel die hiervoor gebruikt is, is een uil. Een uil staat symbool voor wijsheid. Wijsheid (God/Jezus) vraagt ons om onszelf in te zetten als het gaat om een wereld waar God zichtbaar wordt gemaakt. De oproep om te vertrouwen op de talenten die je daarvoor tot je beschikking hebt, is bemoedigend. Opnieuw is dat terug te voeren op de tekst uit Handelingen. De leerlingen hebben tijd nodig om erop te leren vertrouwen dat alles wat er nodig is om Jezus’ woorden in daden om te zetten, al in hen aanwezig is. Pas dan zijn ze in staat om enthousiast, in de Geest gekomen, op weg te gaan als volgers van Jezus.

Ach, het is net zoiets als leren fietsen. Eigenlijk heb je die zijwieltjes helemaal niet nodig.

Geraadpleegde literatuur
– www.youtube.com
– Liederen & gebeden uit Iona & Glasgow, Kampen 2003.