Menu

Premium

Preekschets Lucas 22:43 – 1e zondag van de 40 dagen- of lijdenstijd

Hemelse versterking in de helse hof van Gethsemané

“En aan Hem verscheen een engel uit de hemel, die Hem versterkte”. Lucas 22:43 (HSV)

Schriftlezing: Lucas 22:39-46; Hebreeën 5:4-10

Het eigene van de zondag

Het is de eerste zondag van de lijdenstijd of de veertigdagentijd. Een tijd van boete en inkeer. De gemeente richt zich nu vooral op Jezus’ lijdensweg die op de Goede Vrijdag haar voltooiing vindt.

Uitleg

De hof van Gethsemané roept herinneringen op aan de hof van Eden. Wat daar met de eerste Adam mis ging, maakt de tweede Adam hier goed. De goddelijke opdracht om verlossing te brengen is niet eenvoudig. Hij doet het niet ‘zomaar eventjes’ in een handomdraai. Hoewel Hij niet bezwijkt, is de drinkbeker met onze zonden oneindig zwaar.

De versterking door de engel is door het Arianisme (4e eeuw) aangegrepen om Jezus’ godheid in twijfel te trekken. Sommige oude handschriften hebben deze tekst weggelaten en het is opmerkelijk dat van de evangelisten alleen Lucas dit onderdeel vermeldt. Aan de andere kant toont deze passage hoe écht Jezus mens was. En juist zó staat Hij zo heel dicht bij worstelende mensen vandaag. Hebreeën 5:7,8 vertolkt iets van die spanning. Hoewel Hij de Zoon van God was, heeft Hij geworsteld om die noodzakelijke gehoorzaamheid in praktijk te brengen.

Dat Hij door een engel ondersteund werd is vooral een aanklacht tegen zijn discipelen. Hij had Petrus, Jakobus en Johannes meegenomen om met hem te waken. (Matteüs.26:37,38) Maar zij lieten het afweten. Wij mensen dragen niets bij aan het verlossingswerk van Jezus, maar slapen liever. Het komt allemaal van één kant.

Ligt hier verband met de verzoeking in de woestijn? Daar daagde satan hem uit om zich te laten vallen en zich door de engelen te laten opvangen. Hij deed dat niet. Aan het slot van de verzoeking dienden de engelen hem (Matteüs 4:11) Hier zien we één enkele engel die Hem dient. Geen groep, ook geen engelenleger als in Lucas 2. Het is ook geen boodschapper-engel, die iets bekend maakt. Hij versterkt hem slechts.

De versterking betekent niet dat Jezus verlichting van de last krijgt en een deel aan de engel over geeft. Hij wordt aangemoedigd om door te gaan. Daarbij geeft Hebreeën 12:2 mogelijk enige verduidelijking. Hij heeft “om de vreugde die Hem voorgesteld was, het kruis verdragen en schande veracht…”. Waarschijnlijk heeft deze hemelse supporter hem vooral die vreugde voorgesteld? Hij heeft het alleen gedaan.

Hoewel er een groot verschil blijft tussen Jezus’ lijden voor onze zonden en ons lijden onder de gevolgen van de zonde, kunnen er toch wel troostvolle lijnen getrokken worden naar onze situatie hier en nu toe. Er zijn nogal wat hoorders die op een of andere manier in hun ‘Gethsemané’ verkeren.

Aanwijzingen voor de prediking

Bij het thema: Hemelse versterking in de helse hof van Gethsemané kunnen we als logische punten nemen:1. waarom; 2.door wie; 3.hoe.

1.

In het begin van de preek kunnen we de hof van Eden en de hof van Gethsemané tekenen. Vooral in hun tegenstelling. Daar leefden Adam en Eva volop in het licht; hier is het beklemmend donker. Daar was de hemel dichtbij, hier is de hel dichtbij. Daar kwam God op bezoek, hier sluipt de duivel rond. Zo kan de toon gezet worden en iets van de spanning worden getekend.

Dat de Heere Jezus het naar zijn menselijke natuur zwaar had, blijkt duidelijk. Dat is geen vermindering van zijn goddelijke natuur. Later bezweek Hij ook onder het kruis en werd Simon van Cyrene gedwongen het Hem na te dragen naar Golgotha (Marcus 15:21) Laten we dankbaar zijn, dat deze tekst wel in de Bijbel staat. Juist in zijn zwakheid komt Hij zo dicht bij mij als ik zelf moet lijden.

Net als wij, zag Jezus op tegen de weg die Hij moest gaan. We herkennen zijn worsteling in zekere zin in ons eigen leven. Leerzaam is dat Hij tenslotte zegt: “maar niet Mijn wil, maar de Uwe geschiede”. En juist op dat moment komt de hemelse versterking. Ligt daar niet een geestelijke les in? Als ik mijn verzet opgeef, komt er versterking.

En Hij is zo alleen. Op de berg der verheerlijking werd Hij geflankeerd door Elia en Mozes, aan iedere zijde één. Die spraken met hem over zijn lijden, Zijn uitgang te Jeruzalem. (Lucas 9:31) Nu is het nacht in de hof en Hij is alleen. Hij moet nu in praktijk brengen de opdracht waar zij met hem over gesproken hebben.

2.

Een engel versterkt hem. Dat is een aanklacht tegen zijn discipelen. Hij had Petrus, Jakobus en Johannes gevraagd met hem mee te gaan om te waken. Maar de menselijke ondersteuning voor Jezus in zijn lijden is nihil. Ze sliepen, terwijl Hij worstelde. Een zieke in zijn laatste levensfase heeft graag geliefden bij zich om een hand vast te houden of gewoon om er te zijn. Zíj laten het afweten. Jezus’ verlossingswerk is wel vóór ons, maar ook zónder ons.

Ook hier kijken we in de spiegel. Dit is ons beeld. Die discipelen die slapen, dat zijn u, jij en ik. Wij kunnen niets aandragen op die weg van de verlossing. We spreken soms grote woorden in het geloof, maar de daadwerkelijke verlossing komt van de andere kant. Daarom komt er een éngel. Heel sober. Geen bemoedigende stem van zijn Vader: “Deze is Mijn geliefde Zoon..” Toch komt er een knecht uit het Vaderhuis om hem te versterken.

En mag dat niet een belofte zijn, ook voor vandaag? Een oude psalm zegt: “Hoe donker ooit Gods weg moog’ wezen, Hij ziet in gunst op die Hem vrezen”. Dit kan uitgewerkt worden naar allerlei situaties die wij mensen in de praktijk meemaken.

3.

Als een hemelse supporter vuurt de engel Jezus aan. Hij drinkt de beker niet in zijn plaats. Dat kan hij niet. Maar Hij vuurt hem aan. En zo bewerkt die engel kracht om vol te houden.

Satan stuurt zijn dienaren om mensen van de weg van het geloof af te halen, God stuurt zijn dienaren om hen op de weg te houden.

Het is een hemels mysterie hoe die versterking tot stand kwam. Hoe vuurde de engel hem aan? Hier kunnen we een lijn trekken naar Hebreeën 12:2. Daar lezen we dat Hij “om de vreugde die hem voorgesteld was, het kruis heeft verdragen en schande veracht…”. Hij heeft laten zien wat er op het spel stond. De zaligheid van allen die op hem hopen en de vreugde die daarna zou komen. Dat Hij te midden van zijn verloste kerk zou zijn.

De versterking wordt zichtbaar. In vers 44 lezen we dat Hij nu nog ernstiger bidt. Niet meer om het wegnemen van de beker. Maar om kracht. Hij heeft zich met Gods wil verenigd en gaat ervoor om de beker van onze ellende te drinken.

Mag ik in die beker mijn eigen zonde en ellende ontdekken? Doet Hij het ook voor mij? Wie dat niet wil beseffen stelt zich buiten Jezus’ verlossingswerk. Dan ben ik slechts toeschouwer en geen belanghebbende. Het persoonlijk geloof maakt het verschil.

Ideeën voor kinderen en tieners

Kinderen weten goed wat aanmoediging is. Bij allerlei wedstrijden vuren ze hun team aan met spandoeken en met hun stem. Dat betekent veel voor de mensen die in het veld zijn. Zo stuurt God zijn engel toen. En zo stuurt God vandaag zijn Woord om ons aan te moedigen Jezus te volgen. Het is niet gemakkelijk, maar de vreugde van de overwinning wacht ons.

Aanwijzingen voor de liturgie

  • Suggesties voor liederen:
    Psalm 73; Psalm 91; Psalm 138.

  • LB: Gezang 177.

  • Weerklank (KokBoekencentrum/Stichting Weerklank, 2016): lied 148 ’t Is middernacht en in de hof (tekst: W.B. Tappan, melodie: W.B. Bradbury).

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken