Rechtspraak en rechtsmetafoor in Oud-Israël
Het is ondoenlijk om in kort bestek een beschrijving te geven van de rechtspraak in het oude Israël. Bronnen genoeg, maar die zijn even veelvormig als veelduidig. Ze zijn ontstaan in uiteenlopende perioden en zowel politiek als sociaal in onderling verschillende verbanden. Dat alles een beetje netjes op een rij te zetten, zou dit stuk al gauw onleesbaar maken, overladen met teksten en passages uit verschillende perioden en met uiteenlopende contexten. In deze bijdrage wil ik een indruk geven van wat we al met al de rechtspraktijk van het oude Israël kunnen noemen. In dat verband komt ook het befaamde, vaak eerder beruchte ‘oog om oog, tand om tand’ aan de orde. Ten slotte schets ik iets wat naar mijn besef zeker zo boeiend is als de gang van zaken in de praktijk(en) van de rechtspraak in engere zin. Ik bedoel de sporen van de invloed die het rechtsprincipe als denkstructuur en als wijze van geloven heeft uitgeoefend op Israëls leven en samenleven.