Menu

Basis

Spaar ze niet!

Er staan teksten in de Bijbel waar je erg boos van kunt worden als je ze leest. Teksten die oproepen tot haat en geweld.

Libna, Lachis, Eglon, Hebron, Debir: zomaar wat steden die werden uitgemoord door Jozua, de leider van het volk Israël na de dood van Mozes, en zijn mannen. In het bijbelboek Jozua zijn nog meer steden te vinden die werden uitgemoord. Ze doodden alle inwoners, zo lezen we herhaaldelijk in de tekst. Dus niet alleen de soldaten maar alle mannen, vrouwen, grijsaards, kinderen, kleuters, baby’s. Waarom? Omdat ‘de ban van de Heer’ erop zou rusten. Dat betekende in de praktijk dat iets of iemand vernietigd moest worden. Dat had misschien een praktische religieuze reden: dan liep het volk Israël minder kans de religieuze gebruiken van de inwoners van die ‘heidense’ steden over te nemen.

ERUIT

Is het boek Jozua misschien een enkele bijbelse uitglijder? Nee. Ook in 1 Samuël horen we de Heer een vreselijke opdracht geven: ‘Trek op tegen de Amalekieten en versla ze. Spaar ze niet, maar dood alles en iedereen: mannen en vrouwen, kinderen en zuigelingen, runderen en schapen, kamelen en ezels.’ Of in de Psalmen waar tot Babel wordt gezegd: ‘Gelukkig hij die jouw kinderen grijpt en op de rotsen verplettert.’ Er zijn nog meer van dergelijke teksten, ook in het Nieuwe Testament. Ze maken mij boos op de Bijbel. Kunnen er niet wat bladzijden uit worden gescheurd?

NIET LETTERLIJK

Natuurlijk ben ik niet de eerste die met zulke teksten in zijn maag zit. Augustinus vond dat het lezen van de Bijbel alleen maar de liefde tot God en de naaste tot doel mocht hebben. Daarom schreef hij: ‘Alles wat hij uit de gezaghebbende boeken hoort en niet in verband kan brengen met liefde voor de eeuwigheid, de waarheid en de heiligheid, of met liefde voor de naaste, is figuurlijk gezegd of bedoeld, zo moet hij geloven.’ Leve Augustinus! Je kunt de Bijbel alleen maar serieus nemen als je niet alles letterlijk neemt. Zo kan ik er nog een beetje een draai aan geven. Ik weet wel dat die gruwelijke teksten uit een andere tijd stammen, met andere gewoontes en andere situaties. In de Tweede Wereldoorlog mocht men graag een wraakpsalm lezen, denkend aan de nazi’s. Maar als lezer in het jaar 2018 na Christus – met de nadruk op Christus – stop ik die geweldsteksten liever in een diepe put, met een deksel erop die nooit meer open hoeft.

Stephan de Jong is predikant van de Protestantse Gemeente Oudemirdum-Nijemirdum-Sondel en redactielid van Open Deur.

DE BIJBELTEKSTEN DIE GENOEMD WORDEN, ZIJN: JOZUA 7:29-39; 1 SAMUËL 15:3; PSALM 137:9.

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken