Menu

Basis

Stenen breken

Stenen staan voor zware, niet te tillen problemen. Sterker nog: stenen staan voor dood, voor ondoordringbare hardheid. Prachtig dus, dat in het verhaal van Pasen een steen wordt weggerold. Dood moet wijken voor leven.

Ik ken mensen die stenen verzamelen. Enthousiast laten ze me stenen zien in alle soorten, maten, kleuren en zelfs geuren. Maar mij krijgen ze er niet mee. Als kind keek ik al liever naar de alsmaar veranderende wolken dan naar de stenen op de grond. Daar struikelde ik dan ook over, vaker dan mij lief was. Toen ik jaren later in een therapiegroep aan de hand van een symbool moest uitleggen wat mij dwarszat, kwam ik met een steen aanzeulen.

Voor mij staat een steen voor zware, niet te tillen problemen. Stenen staan voor mensen met ondoordringbare gezichten, net zo stijf in de plooi als de groeven op sommige stenen. Zelfs een kleine steen, stiekem mijn rechterschoen binnengekropen, is al een steen des aanstoots.

Ik las vroeger alle sprookjes en mythen die ik kon vinden. Een van de Griekse mythen sprak mij onmiddellijk aan, in al zijn gruwelijkheid: het verhaal van Sisyphus. Dat was de arme ziel die zijn eeuwige leven lang een zware steen tegen een helling op moest rollen. En dat lukte nooit. Elke keer moest hij weer van voren af aan beginnen. Wat een leven!

WEG MET STENEN

Het verhaal van paasmorgen was voor mij dan ook een enorme opluchting. Hier wordt een steen weggerold die voor een rotsgraf lag, om niet meer terug te rollen! Er komen mensen het graf binnen waar het lichaam van de dode Jezus ingelegd was. Ze ontdekken dat er geen dode meer is. En het verhaal vertelt hoe hij die dood was, al onderweg is naar de levenden. Het gat in de aarde blijkt een opening naar de hemel te zijn.

Over stenen gesproken: deze Jezus van Nazaret staat erbij als mannen op het punt staan een vrouw te stenigen. Als hij gedwongen wordt te oordelen over de vrouw, die op overspel betrapt is, draait hij zich om en kijkt de mannen aan. ‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen’, zegt hij. De mannen druipen af, de leiders allereerst. Geen steen wordt gegooid. Ook hier wijkt de dood. Stenen staan voor ‘dood’. Zoals je je kind geen stenen geeft in plaats van brood. En zoals er helaas mensen zijn die een steen hebben zitten waar anderen een hart hebben.

DRAGERS VAN EEN GEHEIM

Maar het is hier als met alles in het leven: je kunt er op twee manieren naar kijken. Het jongetje dat Klein Duimpje wordt genoemd, brengt zijn broers en zichzelf weer thuis door de weg met steentjes te markeren. Voor nomadenvolkeren, zoals ook het bijbelse volk van Israël lange tijd was, wezen stenen de weg in het landschap, ook in geestelijke zin. Gedenkstenen herinnerden aan belangrijke gebeurtenissen uit het verleden. En de plaats waar je ooit iemand onderweg begraven hebt, vind je terug door een graf te markeren met stenen. Daarmee zijn stenen ook dragers van een geheim. Misschien heeft dat met de tijd te maken: stenen zijn immers ouder dan wat dan ook.

WATER UIT DE ROTS

Het mooiste waaraan ik moet denken bij stenen, is het slaan op de rots. Ook dat is een oud verhaal. Een volk dat onderweg is in de woestijn, heeft dorst en er is geen water. Hun God vertelt hun leider Mozes dat hij op een bepaalde rots moet slaan. Dan komt het water tevoorschijn. Wat ondoordringbaar lijkt, bevat een schat. Het ruist van leven in die grote, onbeweeglijke steenmassa. De beelden die de natuur en dit verhaal ons aanreiken, zeggen ook veel over mensen. Wat hard is van buiten, is vaak zacht van binnen. Achter veel boosheid schuilt verdriet. Betekent Pasen óók dat wat verstard is, weer gaat stromen? Sterker nog: hoe lang duurt het nog voor u wél krimp geeft? Of moet iemand anders misschien de steen wegrollen?

Aart Mak is pastor bij Kerk zonder Grenzen, het omroeppastoraat van Radio Bloemendaal, en redactielid van Open Deur.

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken