Basis

Uit liefde

‘Als ik een blokfluit aan het bouwen ben, ben ik zo geconcentreerd dat ik de hele wereld en de tijd vergeet.’

Heiko ter Schegget is blokfluitist en geeft les op het conservatorium in Utrecht. Daarnaast bouwt hij blokfluiten: uit fascinatie, niet om er geld mee te verdienen.

‘Al toen ik 18 was sneed ik blokjes voor fluiten van mezelf en van anderen. En nu, 43 jaar later, bouw ik nog steeds fluiten. Mijn toewijding hieraan komt voort uit fascinatie, en die fascinatie weer uit liefde – voor het materiaal, de klank, de muziek. Ik ben gefascineerd door de klank van 16_de-en 17 -eeuwse blokfluiten. Als ik in een museum op zo’n oud instrument speel (als dat mag, want het mag vaak niet), ben ik altijd verrast en verbijsterd hoe geweldig mooi zo’n fluit klinkt, hoe interessant. Er is zo’n hoog niveau geweest in de muziek en instrumentenbouw in de renaissance en de barok. Van strijkinstrumenten is dat bekend, maar het geldt ook voor simpele blokfluiten. Het is prachtig met hoeveel vakmanschap en aandacht dingen uit de 16 en 17 eeuw gemaakt zijn. Ik denk wel eens dat wij minder tijd hebben, minder rust nemen, dat het ambacht verloren gaat. Alles moet snel.

ALS GOEDE WIJN

Toch blijft het een geheim hoe het komt dat die instrumenten zo goed klinken. Er is ook niet één geheim, het is meer een optelsom van geheimen. Met echt goede instrumenten is het als met goede wijnen: die zijn complex, heel erg gelaagd, hebben geen gemakkelijke smaak. In die complexiteit zit voor mij het geheim.

Het is een zoektocht, dat bouwen. Voor iedere fluit moet je speciaal gereedschap maken. Als ik dat niet meereken, is een altblokfluit in twee dagen gebouwd. Maar dan begint het pas. Je gaat op de fluit spelen en hij wordt nat. Dan moet je hem bijstellen en bijwerken. Het duurt een hele tijd voor zo’n fluit gestabiliseerd is. De beste kwaliteit kun je alleen bereiken door er steeds een beetje aan te werken. Soms moet je ook even afstand nemen om te kunnen horen: hij is mooier dan ik dacht of juist niet.

NIET GESPEELD

Je kunt toewijding niet spelen en ook niet afdwingen. Echte toewijding kan alleen maar gebaseerd zijn op liefde.

Dat geldt ook bij muziek maken. Je speelt iets uit liefde voor een muziekstuk. Maar het komt vaak voor dat je eraan went, je vergeet waarom je het zo mooi vond. Dan moet je de verbinding zien terug te halen die je met het stuk had, de schoonheid die je erin vond. En dan komt de toewijding vanzelf.’

OPGETEKEND DOOR ESTHER VAN DER PANNE, EINDREDACTEUR VAN OPEN DEUR.