Waar God op wacht

Wachten is niet bepaald waar je aan denkt als het over Simone Weil gaat. Het leven van deze briljante Française stond in het teken van politieke actie, uitgebreide studie en uiterste gedrevenheid. Toch beschrijft ze haar leven als een steeds groter wordend wachten.

Marianne Vonkeman is predikante (PKN) in Santpoort-Velserbroek. Daarnaast geeft zij lezingen over spiritualiteit en mystiek en geeft ze geestelijke begeleiding.

Simone Weil was lerares filosofie, vocht mee in de Spaanse oorlog en onderwierp zich aan slaafse arbeid in de Renaultfabrieken. Als stakingsleidster kreeg ze de bijnaam ‘de Rode Maagd’ en ze schreef talloze artikelen. Op 34-jarige leeftijd stierf ze aan uitputting, ondervoeding en tbc in Engeland, waar ze als Joodse vrouw op de vlucht voor de Nazi’s terecht was gekomen.

ONBEWEEGLIJK

Drie keer in haar leven werd ze overvallen door een Godsbesef dat haar opende voor het christelijk geloof. Ze trad nooit toe tot de kerk, maar bleef wachten ‘op de drempel der Kerk, zonder mij te verroeren, onbeweeglijk’. Wat is toch dat wachten waar deze drukke vrouw het over heeft? Het is wachten op God. Want alleen God is goed en kan het goede doen. Onze taak is om leeg te worden van onszelf zodat God door ons heen zijn schepping kan genieten en liefhebben. Dat noemt zij wachten. Het is het wachten van een slaaf op het bevel van zijn meester. Zonder zelf ook maar iets van plan te zijn: ‘In wat men uit gehoorzaamheid jegens God doet, is men passief. Wat voor moeite er ook mee gepaard moge gaan, hoezeer er ook duidelijk sprake moge zijn van het ontplooien van activiteiten, in de ziel gebeurt er niets dat ook maar in de verste verte op een inspanning van de spieren lijkt.’

GEHOORZAAM

Geloof is niets anders dan gehoorzaamheid. Het draait niet meer om wat je zelf wilt, maar om het volgen van dat wat moet. Dus laat zij zich niet dopen hoewel ze dat wel wenst. Want God vraagt haar om bij de mensen te horen die buitengesloten worden. De ware vrijheid ligt in blinde gehoorzaamheid aan de stem van God, die klinkt in onze ziel en in de omstandigheden om ons heen. Het zijn niet onze goede daden die ons naar de hemel brengen. Het is God zelf die neerdaalt en ons verheft. Naar God verlangen en met volharding wachten op zijn roep, zijn aandrang, zijn noodzaak, dat is genoeg. En moeilijk genoeg.

ONTVANKELIJK

Bij dat wachten hoort aandacht. Aandacht vraagt om een open blik, zonder dat je iets zoekt, zonder bijbedoeling. ‘Godsdienst bestaat uit niets anders dan aandacht’, schrijft ze. Echte aandacht kun je alleen opbrengen als je zelf een stapje opzij zet. Eventjes staan we niet in het middelpunt. Even zijn we zo onbevangen dat we onszelf vergeten. Ons denken is leeg, het zoekt niets, maar staat klaar om wat erin wil doordringen te ontvangen. En dan kan het gebeuren ‘dat we wakker worden voor de ware werkelijkheid, voor het eeuwige, het ware licht, de ware stilte’.

VRIJ

God heeft zijn almacht ingeperkt om een vrije ruimte te bieden aan ons, zijn schepping, zegt Simone Weil. Wij op onze beurt zijn geroepen om leeg te worden van onze eigen projecten en belangen. ‘Ontscheppen’ noemt ze dat. Ware vrijheid vind je als alle eigen keuzes verdwenen zijn en je van harte doet wat noodzakelijk is. Alleen op die manier blijft de ziel altijd in de wachtstand, hoe druk je ook bent. En dat is waar God op wacht. Dan kan Hij eindelijk zijn gang gaan.

Het zoeken leidt tot vergissingen. (…) De mens behoeft niets anders te doen dan het goede af te wachten en het kwade te vermijden. (…) Dit wachten op het goede en op de waarheid is iets van veel groter kracht dan welk zoeken dan ook.