Verstoot mij niet, nu ik oud wordVerlaat mij niet nu mijn kracht bezwijkt (Psalm 71, 9). Zo kun je je soms voelen wanneer je schedel door je haren heen begint te glimmen. Onaantrekkelijk, verlaten. ‘Ik vind er niks aan’, zei een tachtigjarige vriend van mij laatst die toch nog best actief is. Wijn proeven, in
Zolang je leeft, leer je
Toen ik 37 jaar was, ging ik bij het justitiepastoraat werken. Veel oudere collega’s foeterden op het veelvuldig gebruik van computers en e-mail, dat toen nog in de kinderschoenen stond. Tekenen van een nieuwe tijd. Ik vond dat ongemak overdreven, was handig in het verkennen van de digitale mogelijkheden en dacht: Deze ontwikkelingen zijn onderdeel van ons werk. Een nieuwe manier van communicatie. Dus daar moet je gewoon ‘aan’. Oud of jong.
Achteraf bleek dat ik makkelijk praten had. Toen ik ging studeren, kwamen de eerste computers en leerde ik spelenderwijs omgaan met deze nieuwigheid. Toen ik afstudeerde, waren er financiële stimuleringsprogramma’s voor personal computers en kon ik er eentje aanschaffen om mijn scriptie te schrijven. Toen ik mijn eerste baan kreeg, hadden alle bedrijven computers en ik ging daar als vanzelf mee aan de slag.
Ik had niet alleen geluk dat elke nieuwe levensfase voor mij gepaard ging met een nieuwe ontwikkeling, ik stond er ook voor open om iets nieuws te leren. Nu, 25 jaar later, in het tijdperk van laptops, tablets en mobiele telefoons, is mijn openheid niet veranderd maar mijn gemak wel wat getemperd. Nu ik zelf ouder ben, begrijp ik mijn toenmalige oudere collega’s beter. Ontwikkelingen gaan snel, zeker in de techniek. Het geeft zekerheid als je ze begrijpt of er grip op kunt houden. Bij problemen of tegenslag raadpleeg ik nu mijn kleinzoon.
Steeds aanpassen
Of je oud of jong bent: leren hoort bij het leven. Het maakt niet uit om welk soort leren het gaat. Kennis opdoen uit boeken, vaardigheden ontwikkelen door oefenen en praktisch leren: beide wijzen van leren veranderen ons. Ze vragen erom dat we ons steeds aanpassen. Leren houdt ons levend en levendig; leren verandert ons leven. En ook onze manier van in het leven staan, als we ons ontwikkelen als mens.Tieners
Leren – praktisch of theoretisch- wordt gevoed door nieuwsgierig zijn. Het vraagt openheid: voor de lesstof, de leraar, het leven, het waarom. Ik leer nog dagelijks van jonge mensen. Er is niets zo vermoeiend als tieners, maar o wat zijn ze leuk! Doordat ze ontvankelijk zijn, het leven aangaan als zoektocht. De fouten die ze maken, de stappen die ze zetten, de ideeën, normen en waarden die ze zich eigen maken.Leren vraagt openheid: voor de lesstof, de leraar, het leven, het waaromZe zijn mij een voorbeeld, omdat ze dagelijks direct aan het leven leren. En ze leren aan elkaar. Openhartig en open-minded. Met verbazing en verwondering vragen ze vanuit het nog-niet-weten.
Na mij de zondvloed
Als je ouder wordt, leer je niet meer zo snel. Je concentratie neemt af, de hang naar nieuwe dingen is minder groot. Het ‘na mij de zondvloed’ ligt op de loer. Maar als je midden in het leven wilt staan, blijf je ook als oudere leren, laat je je verrassen en verwonderen. Natuurlijk, wie ouder is hoeft niet alles meer te leren. Oud-zijn is al moeilijk genoeg om mee om te gaan. Maar komt er een moment dat een mens te oud is om te leren? Of hebben we hierin nog te kiezen?Gunnen wij het onszelf om te blijven leren? Of mogen we te oud zijn om te leren? Mogen we stilstaan en tot rust komen of moeten we ons blijven ontwikkelen? Welke norm leggen we onszelf op? En: waar willen we (nog) bij horen? Toch blijf ik erbij: zolang we leven, leren we. Omdat leren is: open blijven staan naar het leven. Walther Burgering is pastor-diaken in de parochiefederatie ‘Sint Franciscus tussen duin en tuin en redactielid van Open Deur.Lees meer uit dit nummer van Open Deur
Ouder? Ik ben oud!
Jean-Jacques Suurmond
Leren
Iris Boter
Beeld en tekst: Iris Boter, schrijver en illustrator.
Je hoeft alleen maar te leven
Stephan de Jong
Ik kwam graag bij hem. Zijn huisje stond een eindje buiten het dorp en ook een eindje buiten de tijd. De stoelen, tafels en kasten waren hem in zijn lange leven altijd trouw gebleven en hij hen. Waarom zou je meubelstukken wegdoen die niet stuk zijn? Hij leefde sober. Veel had hij niet nodig. Zijn
Het Talentenhus: ontdek en ontwikkel je talent
Mink de Vries
Bij het leren ligt in Nederland de nadruk op kennis, niet op houding en vaardigheden. Dat maakt uiteindelijk heel veel kinderen, jongeren en hun ouders en verzorgers ongelukkig. Al op de basisschool worden kinderen klaargestoomd voor de Eindtoets Basisonderwijs. Die toets bepaalt voor een groot deel het advies naar welk type voortgezet onderwijs je kunt.
Gastvrijheid
Folly Hemrica
Wat valt er toch veel te leren uit ontmoetingen. Wat heb ik veel geleerd van mijn omgang met gedetineerden en van de dakloze mannen, die aan mijn zorg waren toevertrouwd. Van de wonderlijkste mensen heb ik de meeste dingen opgestoken. Ze haalden me uit mijn eigen bubbel en lieten zien dat het leven toch echt
Echt niet te oud om te leren
Tanja Viveen-Molenaar
‘Ik zie hem nog zo voor me’, vertelt Marit Harting, ‘een oudere meneer met een vriendelijke glimlach op zijn gezicht, die na een herseninfarct in een rolstoel was beland.’ Marit is Gezondheidszorg-psycholoog in de revalidatiezorg voor ouderen. Mijn vraag of het klopt dat je nooit te oud bent om te leren, doet haar denken aan deze meneer.
Doorzettingsvermogen en passie
Saida Aoulad Baktit
Saïda Aoulad Baktit begon als schoonmaakster in het Radboud UMC. Nu is ze er islamitisch geestelijk verzorger. ‘Toen ik schoonmaakster was in het ziekenhuis, had ik vaak korte gesprekken met patiënten. Omdat ik Arabisch sprak, kon ik patiënten met een niet westerse achtergrond in hun eigen taal geruststellen. Zo kreeg ik naam als het ‘Marokkaanse