Hoe jouw preek aan kracht kan winnen

Door: Henk Stoorvogel

In hoeverre kunnen preken de levens van mensen veranderen? En indien dat mogelijk is, zijn er dan ook gouden regels die daarin een rol spelen? Deze vragen lagen aan de basis van mijn promotie-onderzoek naar de veranderkracht van preken. In de loop van de tijd kwam één bezwaar tegen mijn onderzoek steeds weer terug: ‘Waarom de impact van preken onderzoeken? Het is toch vooral een werk van Gods Geest?’

Gods Geest

Nu weten wij natuurlijk dat God met een kromme stok rechte slagen kan slaan. En dat Hij in het Oude Testament sprak door een ezel. Als God kan spreken door een ezel, dan kan Hij het vast ook door jou en mij.
En vele predikers hebben meegemaakt dat mensen na afloop van een preek naar hen toe kwamen en zeiden: ‘Dat ene dat u zei heeft me zo geraakt!’ Waarbij de prediker zich dan verbaasd over het hoofd krabt en zich afvraagt: ‘Heb ik dat echt gezegd?’

God redt zich wel met onze preken, hoe gebrekkig die vaak ook zijn. Mensen horen dingen die we niet hebben gezegd, Gods Geest werkt op wonderlijke wijze.

Tegelijk…

Ja, tegelijk is spreken een ambacht. De kerkvader Augustinus was niet alleen theoloog, maar ook retor, meester in de retorica, met een bloeiende school in spreekvaardigheid. Voor hem was Paulus het grote voorbeeld in welsprekendheid. Zelfs wanneer Paulus tegen de Korintiërs zegt dat zijn spreken nergens op leek doet hij dat nog op uiterst welsprekende wijze.

Oude regels

In mijn onderzoek vond ik antwoorden op de grote bovenstaande vragen. Ja, preken kunnen de levens van mensen blijvend veranderen. En ja, er zijn gouden regels die daarop van toepassing zijn.

Het verrassende is, dat die gouden regels echter verbazingwekkend oud zijn. Mijn ontdekkingen voerden me terug naar de vijf canons van de klassieke retorica: Vinding, Ordening, Stijl, Memorisatie en Overdracht. In die zin is er niets nieuws onder de zon.

Black box

Wat ik tijdens mijn onderzoek, en de vele coachingsgesprekken en trainingen met voorgangers en predikanten verder ontdekte, was dat deze vijf canons maar mondjesmaat worden toegepast. Voor de meeste predikers blijft de prediking een ‘black box’, waarbij een tekstgedeelte wordt uitgelegd in de hoop dat dit op de een of andere manier zal landen bij de hoorder.

Dat is doodzonde, omdat het voor elke prediker wel degelijk mogelijk is deze black box te betreden en grip te krijgen op het proces van preken die keer op keer verbinden en overtuigen. Veel predikers bijvoorbeeld, stoppen hun voorbereidingsproces na canon één: Vinding. Zodra de prediker ongeveer weet wat hij wil zeggen, denkt hij dat de preek zo’n beetje klaar is. Maar dan begint het net. De leukste en mooiste stappen moeten nog komen.

Klink

Samen met mijn co-promotor Mark van Vuuren schreef ik daarom KLINK – Spreken met Impact. Het is een methodisch, creatief boek geworden, waarin we de vijf canons uitpakken en de lezer stap voor stap meenemen in het proces van het creëren en overdragen van een boodschap die klinkt als een klok. Wanneer je dit boek leert dóen, wordt de impact van jouw spreken vergroot.

Henk Stoorvogel is oprichter van het Sermon Movement Center, waarbij hij met een team van trainers predikers en voorgangers helpt de impact van hun spreken te vergroten.