Menu

None

Interview met Henk Bakker over het boek Jezus

Cover van het boek Jezus. Geschreven door Henk Bakker.

Ter ere van de Week van de Kerkgeschiedenis delen we vandaag een interview met Henk Bakker, over het boek Jezus. Henk Bakker beschrijft twintig jaar onderzoek naar het leven van Jezus. Op een vertellende, dramatische en zelfs provocerende manier maken we opnieuw kennis met Jezus en ontdekken we wie Hij écht is. In dit interview vertelt Henk Bakker meer over hoe dit boek tot stand kwam.

Hoe stapte u in het schrijfproces? Wat had u van tevoren voor ogen? Is dat veranderd tijdens het schrijven?

Ik had veel zin om te schrijven, omdat ik feitelijk al ruim dertig jaar met lezen en onderzoeken bezig ben geweest en vooral in de laatste jaren. Nu kon ik onderzoek-zin eindelijk koppelen aan schrijf-zin. Ik begon met de verwachting dat ik flink de discussies in kon gaan en gaandeweg mijn eigen weg kon gaan. De relevantie van het onderzoek werd zo keer op keer bevestigd. Dat spoorde me in toenemende mate aan. De discussies over Jezus waren geen ‘old school’ discussies, maar waren debatten die nog altijd gaande zijn, met de vraag ‘over welke Jezus heb je het?’ Ieder vult de voorstellingen voor zichzelf in, maar in hoeverre doen ze recht aan de bronnen? Als dat niet het geval is, hoeft dat niet erg te zijn, maar als je voorstelling Jezus wegtrekt uit zijn Joodse omgeving, kom je al in de problemen. Waar dit soort beelden uit de bocht vliegen, wordt Jezus iemand die zich tegen het Joodse volk en de Joodse cultuur richt, en waarbij de kerk hem zo mogelijk ook nu nog een handje kan helpen…

Gaandeweg moest ik wel een en ander weglaten, omdat het boek anders te dik zou worden. Dat was wel lastig (‘kill your darlings!’), maar meelezers hebben erbij geholpen om keuzes te maken. Ik ben blij met het resultaat.

Wat vond u het lastigste om te schrijven?

Het lastigst vond ik de methodologie. Met welke kritische lenzen ga je opnieuw naar de bronnen over Jezus kijken? Ik heb ervoor gekozen om met de lenzen te kijken van critici voor mij, omdat ik alleen zo recht kon doen aan veel wat al eerder was geschreven en opgemerkt. Ik heb het mijne eraan toegevoegd, vooral de aandacht voor gebeurtenissen en ervaringen. Dat was nieuw, denk ik. Veel critici kijken alleen naar teksten en niet naar de ervaringen achter de teksten die tot de teksten hebben geleid. Dat leidt tot boeiende vragen als ‘wat hebben mensen in de omgang met Jezus ervaren als zij hem aanduiden met profeet?’ of met ‘zoon van David’ of ‘Messias’, ‘mensenzoon’ en ga zo maar door. Het luistert nauw om een methodologie op te stellen die ook met ervaringen rekening houdt.

Wat is u het meest bijgebleven van de nieuwe inzichten?

Wat me het meest is bijgebleven is de openheid onder Joodse onderzoekers, ook niet-christelijke, om het leven van Jezus te bestuderen en zijn daden en woorden serieus te nemen. Het valt zelfs op dat zij eerder geneigd zijn om bijvoorbeeld zijn wonderen als historisch te erkennen dan christelijke critici. Wat me daarbij ook opvalt is dat zij Jezus als Jood uit Galilea beter kunnen profileren dan niet-Joden. Zo beschrijft bijvoorbeeld Géza Vermès hem ‘als een gemiddeld grote en gemiddeld oude donkerharige Joodse man, met sterke armen en de diep gebruinde huid van een Galileeër van Ginnosar of Kfar Nahum.’ Uit zijn uiterlijk straalde ‘een mengeling van wijsheid, sympathie en rechtlijnigheid.’

Wat was een onverwachte uitkomst?

Een onverwachte uitkomst van mijn onderzoek was de relevantie, nog altijd (!), van Nederlandse onderzoekers als Marinus de Jonge, Edwards Schillebeeckx, Herman Ridderbos, Simon Schoon, Piet Schoonenberg e.a. Aanvankelijk dacht ik dat de stand van zaken inmiddels ver op hen vooruit is, maar dat is niet helemaal waar. De Nederlandse bijdrage zit hem vooral in de nadruk die de Geest van God heeft in het voortbrengen en optreden van Jezus, evenals in zijn opstanding en verheerlijking. Mooi om dit zo te zien.

Heeft u genoten van het interview met Henk Bakker over het boek Jezus?

Cover van het boek Jezus. Geschreven door Henk Bakker.

Bestel hier het boek Jezus van Henk Bakker en kom meer te weten over het leven van Jezus. 

Wellicht ook interessant

Bijbelwetenschappen
Bijbelwetenschappen
Basis

De Levende belichaamt onze verwondingen

Wie niet in de gelegenheid was om op de avond van de eerste dag van de week, nu acht dagen geleden, in de vesper het evangelie van die avond te horen (Johannes 20:19-23), zal het op de achtste dag, vandaag, nog wel willen betrekken bij de lezing van het evangelie. We weten niet of het hetzelfde moment was als een week eerder, dat Jezus in het midden van zijn leerlingen, inclusief Tomas, verscheen. Wel waren de deuren opnieuw gesloten. Misschien niet meer uit vrees voor de joden, maar omdat het hart van een van hen, Tomas, nog geopend moest worden.

Bijbelwetenschappen
Bijbelwetenschappen
Basis

‘Opdat ook jullie doen wat Ik jullie heb gedaan’

Volgens de inmiddels overleden opperrabbijn Jonathan Sacks zijn voor een gemeenschap deze drie zaken het belangrijkst: ouders, leraren en gedenken. Ouders en leraren moeten kinderen vertellen over het verleden, om wat toen fout ging in de toekomst te voorkomen en het goede te doen. De onderwerpen in de lezingen van vandaag bevestigen dat belang. Het vertrek uit de slavendienst in Egypte en de voetwassing door Jezus worden nog steeds verteld en herdacht.

Bijbelwetenschappen
Bijbelwetenschappen
Basis

Passage van de Heer

De instelling van het Pascha volgens Exodus 12 vormt de introductie op het grote verhaal van de uittocht. Deze instelling wordt gesitueerd tussen de aankondiging (11,1) en het ten uitvoer brengen van de tiende plaag (12:29). Nog voordat God de bevrijding van zijn volk uit Egypte van start laat gaan, vindt er een ‘religieuze anticipatie’ op dit heilsgebeuren plaats. Men kan er ten minste twee tijdsdimensies in onderkennen: een van onvoltooid verleden tijd én een van toekomende tijd. Zo wordt de viering van het Pascha een ‘heilshistorisch knooppunt’ in de tijd.

Nieuwe boeken