Menu

None

Je eigen geschiedenis en wie God is

Interview met Mieke de Boer naar aanleiding van haar boek Een warme band met God

Vertel eens iets over jezelf: wie ben je? Wat doe je naast het schrijven van boeken? Wat inspireert jou in het leven?

Ik ben Mieke de Boer-Sonnenschein, Gezondheidszorg psycholoog in een groepspraktijk in Amsterdam Nieuw-West. Ik ben verbonden aan het landelijk netwerk ELIAGG, een christelijk netwerk van psychologen, psychotherapeuten en psychiaters. In mijn dagelijks werk heb ik gesprekken met mensen met die vastlopen in hun emoties: mensen met bijvoorbeeld depressieve klachten, met angst of burn-out. Ik help hen om weer grip te krijgen op hun emoties en weer met plezier deel te nemen aan het leven.

Ik ben getrouwd met Serge en we hebben drie kinderen in de basisschoolleeftijd. Ik geniet ervan om veel tijd met mijn man en kinderen door te brengen. Verder ben ik graag buiten aan de wandel, of binnen koffie aan het drinken met vriendinnen. Ik geniet van de stad en alle cultuur die daar is, altijd minder dan ik zou willen. En ik ben graag in de rust thuis, aan het lezen of mijn huis of tuin mooier aan het maken.

Ik word het meest geïnspireerd door de diepe bewegingen in emoties die ik opmerk in mijzelf en bij mijn cliënten. Fascinerend, hoe emoties ons kunnen overspoelen, ons lijken te kunnen bepalen, ons tegenhouden te doen wat we willen. Ik ben constant op zoek naar verklaringen en handvatten. En zo word ik ook enorm geïnspireerd door hoe God mij beweegt op een diepte waar ik zwaar van onder de indruk ben. Ik word geïnspireerd door de Bijbel omdat ze zo relevante wijsheid geeft voor het leven van deze dag, me woorden geeft voor de diepte die ik ervaar, en me vertelt over een God die ons radicaal, grootmoedig en zonder ophouden lief heeft.

Geloof in God speelt een hoofdrol in je boek Een warme band met God. Je schrijft dat iedereen op diens eigen weg is met God. Welke route heb je zelf doorgemaakt in het geloof tot de persoon die je nu bent? Heb je daarbij veel veranderingen ervaren?

Ik ben opgegroeid in een christelijk gezin, met een Katholieke vader en een Gereformeerde moeder die elkaar vonden bij een christelijke studentenvereniging en geraakt werden door het werk van de Heilige Geest bij de Charismatische Werkgemeenschap Nederland (CWN). Een mond vol! En een hele mooie mix. Ik ben door christelijke vrienden de Bijbel gaan lezen. Ik was direct geraakt doordat ik las dat God het hart ziet, en niet geeft om uiterlijke schijn, macht of andere dingen die belangrijk zijn in deze wereld. Zo heb ik God leren kennen door enerzijds de Bijbel, en anderzijds bijzondere ervaringen van Gods aanwezigheid op de kampen en conferenties van de CWN.

Ik heb mijn geloofsgroei soms heel vloeiend en soms met horten en stoten ervaren. Vooral mijn worstelingen hebben geleid tot veel moois. Bijvoorbeeld de confrontatie dat God mij een christelijk leven zag leiden, zonder de innerlijke overtuiging. Ik voelde me bevraagd: ga je nu wel of niet met Mij leven? Maar ik heb ook veel groei ervaren door de christenen met wie ik heb opgetrokken en optrek, zoals bijvoorbeeld de Navigator Studentenvereniging Amsterdam, de kerk Oase voor Nieuw-West, Hillsong, mijn vrienden.

Dit boek heeft me ook dichter bij Jezus gebracht. Ik schrijf in het boek over God als hechtingsfiguur. In je leven zijn je belangrijkste hechtingsfiguren je ouders of opvoeders en je levenspartner. Op hen reken je als je het moeilijk hebt, bij hen stort je, als de band goed is, je hart uit. Zo kun je ook met God een band opbouwen en bij Hem je hart uitstorten. Door hierover te schrijven heb ik mezelf aangemoedigd om dat onbezonnen te doen, als een kind dat naar haar Vader rent.

‘Dit boek heeft me dichter bij Jezus gebracht.’

In de inleiding van Een warme band met God beschrijf je een bijzondere ervaring na een heftige gebeurtenis. was de ervaring die je hebt gehad ook de aanleiding om dit boek te schrijven?

Ik beschrijf inderdaad in de inleiding dat ik mijn moeder ben verloren toen ik 23 jaar was aan kanker. En dat ik, na enkele weken of maanden worstelen, Hem hoorde zeggen tot mijn hart dat Hij nooit dood zou gaan en er altijd voor me wilde zijn. ‘God zal met je zijn, Hij is Immanuël’. Dat was heel indrukwekkend. Zo indrukwekkend dat onze oudste zoon, jaren later geboren, Manuel heet.

Ik kan me voorstellen dat daar wel een zaadje is geplant, maar het was niet direct de aanleiding om dit boek te schrijven. De aanleiding ligt meer in mijn werk. Ik ben in de loop van mijn werk als psycholoog, nu een jaar of 15, erg onder de indruk geraakt van de hechtingstheorie. In normale woorden verklaart deze theorie dat het veel uitmaakt of je je als kind gezien en gehoord hebt gevoeld door je ouders, of je je veilig bij hen voelde. Dit blijkt een levenslange invloed te hebben, ten positieve dan wel ten negatieve. De invloed is vooral op je relaties en op hoe je met je eigen emoties omgaat, en daarmee dus ook op je huwelijk, op de opvoeding van je kinderen en op je vriendschappen. De invloed is ook op je fysieke welzijn en op je capaciteit om te leren.

De emoties die horen bij je wel of niet gehoord voelen door je ouders zijn krachtig. Dat zie ik in mijn spreekkamer. En ook bij mijzelf, trouwens. Ik dacht dat dat ook wel van invloed móest zijn op onze relatie met God. En daar ben ik in gedoken.

Wat is je doel met dit boek? En welke lezer heb je in gedachten?

Ik heb twee doelen met dit boek. Aan de ene kant wil ik mensen op een begrijpelijke manier uitleggen wat hechting is, waarom de reacties van ouders op de emoties van hun kinderen er toe doen. Wat dat voor invloed heeft op de rest van je leven. Ik vind het belangrijk dat mensen zich daarvan bewust zijn. Dat ze verbanden kunnen zien tussen gedrag dat ze doen en dingen die ze in hun jeugd hebben meegemaakt. Dat maakt het begrijpelijker, kan je milder doen stemmen over jezelf of anderen, en geeft focus in wat je zelf kunt oefenen in contact met anderen.

De ontdekking dat negatieve ervaringen ons automatisch doen terughouden van God, want dat is een van mijn belangrijkste conclusies, maakt dat ik mensen wil aanmoedigen om het contact met God aan te gaan. En dan niet alleen in de kerk, samen bidden, samen zingen, maar echt in persoonlijk gebed. En specifiek wil ik mensen aanmoedigen om stil te staan bij hun eigen emoties en proberen zo spontaan als een kind, zo vrijmoedig als in de Psalmen, die emoties aan God te vertellen. En dan te wachten op Zijn reactie. Ik hoop, bid en verwacht dat God Zijn liefde dan overvloedig zal laten zien. En dat mensen meer aan God gehecht raken, en niet enkel zullen geloven, maar diep zullen ervaren en weten dat God van hen houdt.

‘Mijn boek is een psychologisch boek over geloof. Het boek kan je bewust maken van de manier waarop je met je eigen emoties omgaat. Of je boos mag zijn van jezelf, of je je angst voelt of direct wegstopt.’

Wat is de toegevoegde waarde van Een warme band met God voor haar gelovige lezers? Denk je dat mensen die niet geloven ook iets aan dit boek hebben?

Mijn boek is een psychologisch boek over geloof. Het boek kan je bewust maken van de manier waarop je met je eigen emoties omgaat. Of je boos mag zijn van jezelf, of je je angst voelt of direct wegstopt. Of je mag huilen, of je jezelf dan een jankerd vindt. Het boek kan je laten zien dat dat niet zomaar zo is, maar hoogstwaarschijnlijk voortkomt uit de interacties met je ouders. Dit begrijpen kan je vrij maken om te kiezen het anders te doen. Bewustwording is een eerste stap tot verandering.

In je relatie met God kan het boek je helpen om op te merken wanneer je bang bent dat God niet goed zal reageren op je emoties, niet thuis zal geven, niet veilig is. Op die momenten kun je je afvragen wat hoort bij je eigen geschiedenis en of het reëel is dat van God te denken. Zo kun je wellicht de sprong wagen om Hem toch te vertellen hoe het met je is en wat je van Hem nodig hebt. En dan wachten op Zijn antwoord. Ik verwacht dat onze liefdevolle God heel veel van Zijn liefde zal laten zien, en dat je verrast zult zijn door Zijn liefde voor jou persoonlijk. Dat Hij je ziet op een manier die je niet voor mogelijk houdt.

Mensen die niet geloven kunnen zeker iets aan het eerste deel van het boek hebben. De hechtingstheorie is relevant voor iedereen. Als je jezelf beter wilt begrijpen of je relaties wilt verbeteren kan het heel helpend zijn dit te lezen.

Het tweede deel kan zicht geven op waarom christenen geloven. God als hechtingsfiguur, als veilige plek, als luisterend oor, als liefdevolle Vader is oneindig aantrekkelijk in dit weerbarstige leven. Ik hoop natuurlijk dat mensen die niet geloven daar iets van een beeld bij krijgen, en wellicht ook zelf op zoek zullen gaan of dit ook voor hen waar kan zijn.

‘De hechtingstheorie zegt natuurlijk niks over God zelf. Daarvoor moet je in de Bijbel zijn.’

Kan je iets vertellen over God als persoon aan wie je je hechten kan, vanuit die theorie?

De hechtingstheorie zegt natuurlijk niks over God zelf. Daarvoor moet je in de Bijbel zijn. Wat ik wel kan zeggen vanuit de theorie is dat als God je hechtingsfiguur is, dan let je er op of Hij er voor je is in moeilijke tijden. Je mist Hem als je het gevoel hebt dat je niet bij Hem bent, als je zelf opgeslokt wordt door het dagelijks leven of doordat je Hem niet ervaart als je tot Hem bidt. Je zoekt Hem op als je moeilijke tijden doormaakt en je gaat het leven met meer moed aan omdat je weet dat je altijd op Hem kunt terugvallen. Zo kun je met Hem omgaan, als je steun en toeverlaat. Zoals David dat doet in de Psalmen.

Voor sommigen is het lastig om God als hechtingsfiguur te ervaren. Wat zou je aan hen willen meegeven om die warme band met God te krijgen?

Als je je weinig gehoord en gezien hebt gevoeld, dan heb je soms jezelf onbewust aangeleerd niet meer te vertrouwen op anderen of word je heftig heen en weer geslingerd tussen twijfel en geloof. Dat maakt het moeilijk om God als een steun en toeverlaat te ervaren. Het kan er ook voor gezorgd hebben dat je zelf niet eens goed weet wat je voelt en wilt. Mijn advies is om dan met een psycholoog te gaan kijken naar je eigen verleden en te kijken of je de pijn daarvan onder ogen kunt zien en er over kunt rouwen. Dat kan je helpen om weer nieuwsgierig God te benaderen en te ontdekken of Hij ook zo is, of anders. Het kan je nieuwe hoop en moed te geven om jezelf aan God toe te vertrouwen. Ook kun je met een psycholoog leren benoemen wat je voelt en bekend raken met je eigen hart. Hierdoor kun je makkelijker in gebed God vertellen hoe het met je is, en kun je Gods liefde daarin makkelijker ervaren. Daar ben ik als gelovig psycholoog van overtuigd.

Ik wil ook zeggen: zoek je eigen manieren om je hart bij God uit te storten. Er is geen goed of fout. Als muziek voor jou werkt: luister en zing. Als stilte voor je werkt: zoek de stilte. Als bidden met andere mensen voor je werkt: bid samen en wacht op Gods antwoord met elkaar. Je merkt echt wel wanneer je verbinding met God ervaart. En daar gaat het wat mij betreft om. Leven dat stroomt. Levend water uit je binnenste.

Meer te weten over God als hechtingsfiguur? Luister naar de aflevering van De theologie podcast met Mieke de Boer.


Mieke de Boer-Sonnenschein. Een warme band met God. En hoe de psychologie van gehechtheid je hierbij kan helpen. Utrecht: KokBoekencentrum, 2022. 128 pp. €14,99. ISBN 9789043537506.

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken