None

Verkiezing en verwerping niet parallel

Uitverkiezing: vaak roept dit negatieve associaties op. ‘Ik zie een poort wijd open staan’ wil juist laten zien dat geloven in een verkiezende God juist hoopvol en moedgevend is. Sandra Bout van Depositum Custodi schreef er een recensie over.

Dit is een bijdrage n.a.v. Ik zie een poort wijd open staan

‘Ik zie een poort wijd open staan‘ van Jan Hoek en Wim Verboom is een pastoraal boek over het moeilijke thema van de uitverkiezing. Dit boek wil laten zien dat geloven in de verkiezende God juist hoopvol en moedgevend is. Het gaat niet om deuren die in het slot vallen, maar om een wijd geopende poort waardoor het licht binnenstroomt! Allereerst komen de Bijbelse gegevens aan de orde en vervolgens het katholiek, gereformeerd en actueel belijden. De auteurs trekken lijnen naar prediking, pastoraat en geloofsbeleving. Het boek is geschreven met een brede doelgroep voor ogen, maar liefhebbers van theologische verdieping komen ook aan hun trekken. Dr. Jan Hoek is emeritus hoogleraar gereformeerde spiritualiteit (PThU) en hoogleraar systematische theologie (ETF). Dr. Wim Verboom is emeritus hoogleraar geschiedenis van het gereformeerd protestantisme (PThU).

Meer informatie

God verlangt naar onze bekering

“Uitverkiezing is een term die vaak negatieve associaties oproept. Velen denken aan willekeur, uitsluiting en discriminatie. Geloven in de verkiezende God is echter juist uiterst hoopvol en moedgevend. Het gaat niet om deuren die in het slot vallen, maar om een wijd geopende poort waardoor het licht komt stromen!” (7).Aldus introduceren de auteurs het doel [1] [2] van hun boek in het woord vooraf. Mijns inziens zijn ze erin geslaagd om dit omstreden theologische thema op evenwichtige, weloverwogen en toch redelijk beknopte wijze te bespreken, zonder de rijkdom van het evangelie verloren te laten gaan.

Overzichtelijk ingedeeld

Het boek is overzichtelijk ingedeeld. Na een korte introductie op het thema komt eerst aan bod hoe de verkiezende God Zich in het Oude en Nieuwe Testament openbaart. Vervolgens wordt het katholieke belijden van het thema verkiezing besproken aan de hand van het gedachtegoed van Augustinus en Luther. Het gereformeerd belijden komt uitvoerig aan bod en neemt dan ook ruim een derde deel van het boek in beslag. Schrijvers als Calvijn, Beza, Voetius, Comrie en Kohlbrugge passeren de revue, alsmede de Drie Formulieren van Enigheid. Na dit historische overzicht volgt een hoofdstuk over hoe het belijden van de verkiezende God vandaag de dag vertolkt wordt. In de laatste twee hoofdstukken wordt de rol van verkiezing in de prediking en de geloofsbeleving aan de orde gesteld. Elk hoofdstuk sluit af met een samenvatting, wat prettig is om de lijn van het boek vast te blijven houden.

Men gaat uitvoerig in op de vragen die leven rond het thema uitverkiezing

De auteurs zijn zich bij het schrijven van dit boek mijns inziens heel bewust geweest van de vragen die rond het thema uitverkiezing leven. Ze gaan dan ook uitvoerig op die vragen in, waarbij valide en voluit Bijbelse argumenten gebruikt worden. Hierbij benadrukken de auteurs bijvoorbeeld dat verkiezing niet parallel loopt met verwerping. Zij schrijven: “Maar al te vaak is in de dogmatische bezinning een parallellisering opgetreden doordat ons menselijk logisch redeneren het spreken van de Schrift geweld aandeed. Bijvoorbeeld door te stellen dat uitverkiezing van de een noodzakelijkerwijs verwerping, voorbijgaan van anderen impliceert. Deze logische constructie is verwerpelijk. God wil niet op dezelfde wijze het behoud van sommigen als het verderf van anderen. Het eerste wil Hij met heel Zijn hart, het tweede wil Hij in die zin dat Hij het uiteindelijk niet verhindert” (212-213).

Voldoende Bijbelteksten spreken van Gods verlangen naar onze bekering en hoe Hij geen lust heeft in onze dood. Verwerping is te allen tijde verbonden met ongehoorzaamheid aan de oproep tot bekering en volharding in ons ongeloof. Wel is het zo dat “de verwerping hoort bij het clair-obscur van het evangelie. Halen we dit obscur weg, dan slaat het evangelie nergens meer op en is het een slag in de lucht” (210). Tegelijkertijd biedt de verkiezingsleer ook zo’n rijke troost, omdat God in Zijn genade nog mensen in Christus verkoren heeft, die heilig en onberispelijk voor Hem zijn in de liefde. Hef dan met deze woorden uit Efeze 1 een doxologie aan op de verkiezing!

Voor zowel nieuwsgierigen zonder, als voor meer belezenen met voorkennis

Ik raad dit boek aan voor zowel de nieuwsgierigen zonder al te veel voorkennis als voor de meer belezen geïnteresseerden. Voor de eerste groep is dit boek een geschikt werk om een idee te krijgen van hoe de ideeën rondom het thema uitverkiezing door de geschiedenis heen vorm hebben gekregen en welke Bijbelse argumenten aangedragen zijn om misvattingen te weerleggen. Wel moet gezegd worden dat de informatiedichtheid vrij hoog is en de Latijnse woordenschat potentieel een stimulus zal krijgen. Het vergt dus enige toewijding om dit boek te bestuderen. Voor de tweede groep kan het een gedegen kader en naslagwerk zijn, waarin verschillende auteurs uit de geschiedenis in hun verband worden geplaatst en een praktische vertaalslag wordt gemaakt van belijden naar prediking, pastoraat en geloofsbeleving.

Sandra Bout

Depositum Custodi is een reformatorische studentenvereniging. Ze stellen er vragen over christelijk geloof, ethiek en de maatschappij en zoeken naar antwoorden door middel van studiekringen, lezingen en vooral veel onderlinge gesprekken.