Huebner – Papyri and the Social World of the New Testament

Vernieuwend onderzoek in een ontoegankelijk specialisme én relevant voor exegese en prediking: de Bazelse hoogleraar Sabine Huebner biedt het in dit mooi geïllustreerde boek. De elite van de Oudheid liet literaire sporen na, maar het dagelijks leven van de andere 95 procent van de bevolking is nauwelijks onderzocht.

Huebner gaat uit van de groeiende consensus dat de sociale en economische verhoudingen in Egypte en de andere delen van het Romeinse rijk vergelijkbaar waren. Door het droge klimaat zijn er in Egypte veel documentaire (niet-literaire) papyri bewaard gebleven. Ondanks de online beschikbaarheid van foto’s en transcripties blijven ze lastig toegankelijk voor niet-specialisten. Het gaat om archieven, boekhoudingen, prijslijsten, juridische documenten en persoonlijke en zakelijke correspondenties die het dagelijks leven laten zien.

Dit boek laat zien welk licht ze werpen op de geboorteverhalen van Jezus en op zijn sociale achtergrond. Zo kan Lucas’ bericht over de volkstelling onder Quirinius niet alleen verklaard worden als een literaire greep waardoor Jezus met de stad van David verbonden wordt, het moet ook voor de lezers, die bekend waren met regelmatige volkstellingen, geloofwaardig geweest zijn.

Vanuit de Egyptische censusarchieven blijkt dat het kan gaan om een Romeinse volkstelling, in een vazalstaat gehouden als politiek instrument. De oorspronkelijke lezer zou ook begrepen hebben dat Jozef, van wie Huebner laat zien dat hij tot de gegoede handwerksstand behoorde, naar Bethlehem reisde voor de census van zijn Judese familiebezit.

De dateringsproblemen rondom de volkstelling onder Quirinius, die pas ná Herodes de Grote aantrad, hangen aan de vertaling van ἡγεμονεύω (Lucas 2:1). In het Grieks van de papyri duiden deze de censuswerkzaamheden van de procurator aan, terwijl στρατηγός (legatus) de term voor gouverneur is. Als Quirinius geen gouverneur was maar procurator, verheldert dat veel.

Andere hoofdstukken beschrijven de gezinssamenstelling en sociale achtergrond van Jozef en Maria, reizen en arbeidsmigratie van de lagere klassen, het huishouden van een ambachtsman, de hiërarchie binnen de wereld van de herders en de eerste christenen in Egypte. De auteur beheerst de literatuur, toont een gezonde scepsis tegenover apologetiek, en laat de bronnen aan het woord.

Sabine R. Huebner. Papyri and the Social World of the New Testament. Cambridge: Cambridge University Press. 2019. 192 pp. € 32,00. ISBN 9781108455701 (paperback) / € 78,00 ISBN 9781108470254 (hardcover).

Huebner – Papyri and the Social World of the New Testament

Vernieuwend onderzoek in een ontoegankelijk specialisme én relevant voor exegese en prediking: de Bazelse hoogleraar Sabine Huebner biedt het in dit mooi geïllustreerde boek. De elite van de Oudheid liet literaire sporen na, maar het dagelijks leven van de andere 95 procent van de bevolking is nauwelijks onderzocht.