Verboom – Van doopvont naar avondmaalstafel

Pastorale uitleg van de liturgische formulieren bij doop, belijdenis en avondmaal

Een beproefde route. Zo wordt de aanbevolen weg van doop via de brug van belijdenis naar avondmaal door doctor én pastor Verboom genoemd (p.113). Die route is traditiegetrouw door hemzelf menigmaal samen met een (belijdenis)catechesegroep, doop- of avondmaalkring gelopen. Hij is ook beproefd, getest onderweg. Hij wilde nooit simpelweg op herhaling of op de automatische piloot verder.

Verboom was bang voor platgetreden paden waar de verwondering over het eenzijdig Godswerk ontbrak. Hij werd kritisch bevraagd op zijn grote liefde voor de notie van het verbond in de Bijbel. Soms werd hij weggezet als ‘verbondsmannetje’.  Maar zijn critici hadden niet zijn tranen gezien. Tranen van ontroering over de waarde van ‘een bevindelijk nest’ waar hij uit kwam en graag theologisch in ingebed bleef. Tranen van verdriet over diegenen die zich niet lieten uitnodigen op die beproefde route te komen of er toch van afraakten en verdwaalden.

Nog een keer heeft ds. Verboom alle goeds wat hij aangaande de trits doop-belijdenis-avondmaal ontdekt heeft in de Bijbel, de belijdenisgeschriften en de klassiek- gereformeerde liturgische formulieren in één boek bij elkaar gebracht. Onvermoeibaar ijvert hij voor het bevorderen van een evenwichtig  persoonlijk geloofsleven in relatie met de gemeente van Christus, die haar doop meer en meer leert verstaan om zo godvruchtige avondmaalgangers te worden. Hij beseft hoe de inhoud van de sacramenten samenhangt met de liturgische vormgeving.  Door de coronacrisis met zijn online kerkdiensten is er opeens meer aandacht gekomen voor die twee kanten van dezelfde medaille: inhoud én vorm.

Waarom missen –nogal wat- gemeenteleden de doop- en avondmaaldiensten niet? Waarom is niet eerder beseft dat de formulieren te lang zijn om voor te lezen en -nog erger- niet (meer) landen én botsen? Horen ze niet veel meer serieuze en creatieve aandacht te krijgen in de catechese? Hoe worden doopouders bij een doopdienst betrokken? Welke ruimte is er in belijdenis- en avondmaal- diensten voor een persoonlijk getuigenis? Hoe heeft het zover kunnen komen dat er opgemerkt werd: ‘Het kind is gedoopt, maar dat zegt nog niks;  wedergeboorte is nodig’?  Waarom heeft het zo lang geduurd voordat verstandelijk gehandicapten (p. 47) belijdenis mochten doen?

Ik voeg nog enkele vragen toe: Waarom leeft Romeinen 6:4 als kernachtige hoofdinhoud van de doop zo weinig in de onze doopbeleving? Waarom zijn kinderdoop en volwassendoop zo uit elkaar gegroeid en is er daarom weinig oog voor één doop? Waar lees ik meer over de doop van Jezus door Johannes de Doper als grond voor onze doop? Waarom is belijdenis doen –vroeger en nog steeds- losgemaakt van deelnemen aan het avondmaal? Waarom is de agapè-maaltijd zo losgeraakt van de maaltijd des Heeren? Hoe komt het dat de ‘dankzegging heilig avondmaal’ naar de tweede dienst is verhuisd terwijl avondmaal vieren zelf dankzegging (=eucharistie) is?

Verboom gaat in dit boek op vele oude en nieuwe vragen en op voorbeeldige en scheefgegroeide praktijken in. Hij voedt het verlangen naar verdieping van de beleving van de sacramenten en waagt het om formulieren in te korten en te hertalen. Soms (van mij had dit nog vaker gemogen) prikkelt Verboom tot verdere doordenking en tot een sprekender liturgische vormgeving.  Hij beveelt ieder aan in de pastorale zorg van de Goede Herder en stimuleert ons op elke bladzijde van dit boek goed op de stem van Hem te letten. Kortom: Een warm pastoraal boek dat mede dankzij de gespreksvragen achterin geschikt is om samen met familie- en gemeenteleden te (her)lezen. Dit om samen de beproefde route te blijven volgen en voor te leven!  

Verboom – Van doopvont naar avondmaalstafel

Een beproefde route. Zo wordt de aanbevolen weg van doop via de brug van belijdenis naar avondmaal door doctor én pastor Verboom genoemd (p.113). Die route is traditiegetrouw door hemzelf menigmaal samen met een (belijdenis)catechesegroep, doop- of avondmaalkring gelopen. Hij is ook beproefd, getest onderweg. Hij wilde nooit simpelweg op herhaling of op de automatische piloot verder.