Rubriek: Heilig
Heiligheid in een terloopse samenleving
14 juni 2021
Het is al weer even geleden dat het autobiografische boek van Lale Gül verscheen. In Ik ga leven beschrijft ze het streng Turks-islamitische milieu waaraan ze zich ontworstelt. Dat gaat verbaal gezien met grof geweld, zeker als ze het over haar moeder heeft. Het boek getuigt van een vrijheidsstrijd waarin heel veel kapot gaat.
The dream machine
Uit Schrift 2021 - nummer 01 - 28 mei 2021
Tempeldromen en hun interpretaties in de wereld van de Bijbel Hoe functioneerden dromen en droomuitleg in de wereld waarin het Oude en Nieuwe Testament zijn ontstaan? Dit artikel geeft aan de hand van vondsten van kleitabletten, inscripties en documenten op papyrus en perkament een beeld van de manier waarop mensen goddelijke dromen ontvingen en interpreteerden. […]
Het kerkgebouw als cultuurhistorische en liturgische presentie
Uit Laetare 2021 - nummer 01 - 20 april 2021
De kerk doordeweeks openstellen. Wat is de meerwaarde? Waar doe je het voor? Voor wie doe je het? Gertjan de Pender schrijft over het onderzoek naar het verschijnsel Open Kerk en de praktijk ermee.
Het heilige in de chaos
Uit Herademing 2020 - nummer 04 - 9 maart 2021
Het Heilige heeft niet veel ruimte nodig om tot z’n recht te komen, een sneeuwkristal kan al genoeg zijn. Maar kan het heilige ook in de chaos wonen? Het boek Exodus vertelt in hoofdstuk 3 dat Mozes in de brandende braamstruik een ontmoeting met God heeft. God zegt daar: ‘Ik heb gezien hoe ellendig mijn volk er in Egypte aan toe is, ik heb hun jammerklachten over hun onderdrukkers gehoord, ik weet hoe ze lijden. Daarom ben ik afgedaald.’ God is dus niet bang voor de chaos. Hij is er in afgedaald om bij zijn onderdrukte volk te zijn en Hij houdt het er ook uit, want de onderdrukking in Egypte duurde lang.
De kosmos als heilige ruimte?
Uit Herademing 2020 - nummer 04 - 9 maart 2021
We zijn een deel van de kosmos. Als zodanig kan ‘de kosmos’ nooit aan ons als een ding verschijnen. Wel zijn wij in staat om over onszelf en over de kosmos na te denken. Vanuit natuurwetenschappelijk en filosofisch opzicht is er geen enkele reden om de mens centraal te stellen. Maar in de mens is de kosmos wel tot zelfbewustzijn gekomen. Dat schept verantwoordelijkheid.
Eten zoals het zou moeten zijn
Uit Schrift 2020 - nummer 04 - 5 februari 2021
In het begin was de maaltijd is de titel van een uitdagend boek van de Amerikaanse theoloog Hal Taussig. De centrale these ervan is dat niet de boodschap, maar de maaltijd aan de wieg stond van het vroege christendom (als vroegjoodse sekte). Meer dan een ‘plaatje bij een praatje’ is de vroegchristelijke maaltijd als praktijk zowel een centraal gegeven in het leven van Jezus als in de vroegste gemeentes. Eigenlijk zou Haussig het willen omkeren: vroegchristelijk theologie is een ‘praatje bij een plaatje’ en dat ‘plaatje’ is precies de maaltijd. In het bijzonder komt dit tot uitdrukking bij maaltijden die een eschatologische, of breder gezegd ‘utopische’ oriëntatie kenden. Zij staan in deze bijdrage centraal.
Oecumenische corona
18 januari 2021
Als het gaat over kerk en corona, komt een aantal thema’s steeds voorbij: hoeveel kerkgangers toegelaten kunnen worden, of er gezongen mag worden, wie de regels uitvaardigt. Daarnaast zijn er theologische beschouwingen over de betekenis van de coronapandemie, bijvoorbeeld van Tom Wright. Een vraag die wat mij betreft te weinig aan bod komt, is: wat gaat corona betekenen voor de oecumene? Het is wel duidelijk dat ‘kerkgangers’ via hun laptops veel kerkelijk shopgedrag laten zien. […]
De kerkdienst door de eeuwen heen
Uit Kerk en Theologie 2020 - nummer 02 - 30 november 2020
Proefboringen voorbij de vereniging Dat ‘events’ als The Passion in de kerk steeds populairder worden, kan ieder zelf waarnemen. Een bijverschijnsel daarvan is, dat ook de ‘gewone’ zondagse kerkdienst steeds meer de trekken van een evenement krijgt. Uit eigen waarneming, als gemeentepredikant en als visitator, is het mij verschillende keren opgevallen dat er een tendens […]
Maria-op-de-Keins
Uit Kerk en Theologie 2020 - nummer 04 - 30 november 2020
Pagane associaties bij een christelijk heiligdom Het perspectief van een ‘plattelandsdominee’ Het Westfriese plattelandsstadje Schagen, met ongeveer 19.000 inwoners, ligt in het hart van de Noordkop van Noord-Holland. Sinds 2018 ben ik in dit stadje werkzaam als predikant van de Protestantse Gemeente. Toen ik nog maar net in Schagen woonde, werd ik gewezen op het […]
Vladimir Hrabal over oosters-orthodox en West-Europees: ‘we ademen door twee longen’
Uit Herademing 2020 - nummer 03 - 19 november 2020
Hoewel volgens Vladimir Hrabal de tegenstellingen tussen Oost-en West-Europa ten onrechte uitvergroot worden, vergelijkt deze Tsjechische theoloog de oosters-orthodoxe en de West-Europese wereld met elkaar. ‘De grote theologen en filosofen van het Oosten zijn vaak sterk beïnvloed door westerse denkers – en andersom.’ Over de EU zegt hij: ‘We stuiten op het oosterse concept van […]