Thema: Een heilig huisSchriftlezing: Johannes 2:13-25, Jeremia 26:1-15
Het eigene van deze zondag
Op de zondagen na Epifanie volgen we de evangelist Johannes in zijn beschrijving van het eerste optreden van Jezus. Vanuit zijn eigen intieme ervaring, die hij voor ons opgetekend heeft, wil de ‘geliefde leerling’ ons laten zien wie Jezus is.
In deze tweede […]
Een profeet is geen toekomstvoorspeller, maar, zoals het Griekse werkwoord prophèmi aangeeft, ‘iemand die spreekt namens’. In de Bijbel is een ware profeet iemand die spreekt namens de Eeuwige. Vandaag drie lezingen, waarin Jeremia, Jezus en Stefanus optreden als profeten. Jezus en Stefanus worden erom gedood, Jeremia verdwijnt naar Egypte. De eerste verzen van Psalm 31 zouden hun gezamenlijk gebed kunnen zijn. Kent onze tijd ook ware profeten en hoe wordt op hen gereageerd?
Wat onderscheidt een ware profeet van een valse? Vaak wordt dat pas gaandeweg duidelijk en soms duurt het heel lang en moet men het aanvankelijke oordeel bijstellen. De profeet Micha is daarvan een intrigerend voorbeeld.
De titel van deze bijdrage, ‘Jeremia in de put’, kent drie opzichten: ten eerste omdat hij een uiterst pijnlijke boodschap moet brengen waar hij zelf geestelijk onder lijdt, ten tweede omdat hem psychisch en fysiek geweld wordt aangedaan door afwijzing en doodsdreiging, en ten derde omdat hij deelt in het onvoorstelbare trauma van Juda’s ondergang, met de nog verdere afbraak daarna.
Ons bestaan kent vele crises. Hoe spreekt God in deze crises en hoe is de lijn te trekken vanuit Jeremia die ook leefde in een crisis? Deze preekschets van Pieter Both gaat over Jeremia. Wat betekent het woord van God in een crisis? Jeremia wordt geroepen. Hij wordt het woord van God.
In dit artikel staat de vraag centraal: wat we weten over de begrafenisrituelen in het oude Israël, in de hellenistische periode en in de tijd waarin het vroege christendom ontstond? Dergelijke rituele weerspiegelen heel direct maatschappelijke ideeën over de dood en het lot van de gestorvenen.
Vuur is in bijbelse teksten een krachtig beeld van Gods aanwezigheid. Als een stem uit het vuur klinkt Gods woord telkens weer in Deuteronomium. Als vuur is Gods aanwezigheid zichtbaar bij de uittocht. Gods oordeel en toorn uiten zich in vuur, en dat vuur gaat op de dag van JHWH aan Gods komst vooraf. Zowel Jeremia als Lucas maken dan ook gebruik van dit beeld om hun boodschap kracht bij te zetten.
Anders dan bij Matteüs (5:1-12) doet Jezus zijn uitspraken van ‘zalig’ en ‘wee’ bij Lucas (6:17-26) in de tweede persoon meervoud. Daarmee vestigt Hij de aandacht op de aangesprokenen: een grote schare van zijn leerlingen, evenals een grote menigte van het volk uit heel Judea, uit Jeruzalem en van de zeekant van Tyrus en Sidon (6:17). Die aandacht wordt versterkt doordat Jezus zijn blik opheft naar zijn leerlingen zodra Hij begint te spreken (6:20).
‘En het gebeurde (…)’ (Hebr.: wajehi). Zo begint de Hebreeuwse tekst over de roeping van Jeremia, en dat betekent: Let op! Er volgt iets belangrijks. Het boek Jeremia heeft een lange en ingewikkelde ontstaansgeschiedenis met verschillende auteurs, maar deze eerste verzen zetten ons op het spoor van iemand uit een priestergeslacht, rond het jaar 600 v.Chr., uit een dorp in Juda, niet ver van de zuidgrens van het toenmalige Noordrijk, waartegen hij zal gaan optreden. Hij wordt geroepen tot profeet van de Eeuwige, maar niet alleen voor zijn eigen volk en generatie. De profetieën overbruggen regeringen van meerdere koningen en zijn gericht op verschillende situaties. Misschien ook nog op die van onze tijd?
Vorige week, op de eerste zondag na Pinksteren, hoorden we het eerste deel van Matteüs’ uitzendingsrede; vandaag horen we het vervolg en volgende week het slot. Jezus zendt de twaalf apostelen uit om te prediken en het Koninkrijk der hemelen te verkondigen (10:7-8). Volgens de lezing van vandaag blijkt dat geen gemakkelijke opdracht. Jezus bereidt de apostelen voor op wat hen daarbij te wachten staat: geseling, de marteldood, haat en vervolging (10:17-18.22-23).
