Hij laat ons niet los

Van Ruben Wiering ontvingen we een recensie van Oplichtende woorden van Andries Zoutendijk. Een bundeling van de vijftien mooiste preken van Andries Zoutendijk. In zijn preken roept Andries Zoutendijk een nieuwe wereld op, de wereld van het koninkrijk van God. Zijn preken kenmerken zich door een lyrische, maar ook directe taal.

In september jongstleden verscheen een bundel met de mooiste preken van ds. Andries Zoutendijk onder de de titel Oplichtende woorden. Zoutendijk (1952) werd in 1978 predikant te Noord en vanaf 1982 tot 1990 was hij voorganger in de Martinikerk in Groningen. Vanaf 1990 tot aan zijn emeritaat in 2018 was hij predikant van de Protestantse Gemeente Utrecht (Jacobikerk). 

In de bundel zijn de vijftien mooiste preken die Zoutendijk heeft gehouden gedurende zijn loopbaan, verzameld. Aangezien een groot gedeelte van deze preken gehouden werd in de Jacobikerk in Utrecht en ik daar al enige tijd lid ben, heb ik het voorrecht gehad om de meeste preken als toehoorder te mogen ontvangen. Het lezen van de preken is echter een heel prettige toevoeging daarop. 

Wat het meest in het oog springt bij het lezen van de bundel, is de wijze waarop de auteur zijn bewondering voor de traditie van de gemeente van Christus en de handvatten die ons daaruit zijn aangereikt (bijvoorbeeld de Heidelbergse catechismus) weet te verbinden aan een hoopvolle toekomstverwachting met én onder leiding van God. Zo schrijft hij ergens:”Wij moeten veel van God leren verwachten.” Het zijn dit soort ‘zinnetjes van Zoutendijk” die de lezer/toehoorder telkenmale overeind doen komen en ons meenemen naar een wereld van Bijbelverhalen en traditie, waarin ons wordt voorhouden dat wij door Jezus alles van God kunnen, mogen en moeten leren verwachten.  

De preek die er voor mij als toehoorder echt uitsprong was de eerste in de bundel onder de titel ‘Geen weg terug’. Zoutendijk neemt de lezer/toehoorder mee de woestijn in waarin het volk Israël  na de uittocht uit Egypte door God bewust op een zwenkspoor wordt gezet door de woestijn. Hoewel dat bevreemdend en ook beangstigend kan zijn, wordt stukje bij beetje duidelijk dat God juist door te zwenken het volk dicht bij zich houdt. Dit omdat door het zwenken van God de weg terug naar Egypte, terug naar de slavernij, maar ook terug naar de veiligheid van een vastomlijnd bestaan, voorgoed verdwenen is. In onze tijd kunnen wij ook terug willen naar Egypte, meent Zoutendijk. Bijvoorbeeld door te vluchten in werk of een veilig burgermansbestaan. Maar God staat dat niet toe. Wij kunnen wel van Hem vluchten, maar Hij laat ons niet los. Zo wordt een oud verhaal voor deze moderne lezer weer heel actueel en troostend. Daarin schuilt de kracht van deze bundel ook wat mij betreft.

Wat enigszins bevreemdend op mij werkte, was de omslag van het boek. Het kan dat dit een bewuste keuze was maar de foto zelf maakte op mij nogal een onheilspellende indrukt, terwijl de inhoud juist een heilsverkondiging is.

In Oplichtende woorden is Andries Zoutendijk erin geslaagd om een groot respect en bewondering voor de christelijke traditie te verbinden met een hedendaagse relevant boodschap en een hoopvolle toekomstverwachting. Dat is knap en ik kan dit boek dan ook van harte aanraden aan de geïnteresseerde lezer. 

Ruben Wiering

Verder lezen

Oplichtende woorden is een bundeling van de vijftien mooiste preken van Andries Zoutendijk. In zijn preken roept Andries Zoutendijk een nieuwe wereld op, de wereld van het koninkrijk van God. Zijn preken kenmerken zich door een lyrische, maar ook directe taal. Ze roepen op, en schrijven niet voor. Zo laten ze ruimte voor eigen reflectie en toepassing. De hoorder wordt serieus genomen als weldenkend mens van de 21e eeuw, en wordt tegelijk aangesproken in zijn fundamentele mens-zijn. Twintig jaar was Andries Zoutendijk predikant van de Jacobikerk in Utrecht. De redactie, bestaande uit Beatrice de Graaf, Barbara Lamain en Koos van Noppen, heeft een selectie gemaakt van de mooiste vijftien preken uit die periode, en die bewerkt tot meditaties om zelf te lezen of met elkaar te bespreken.

Hij laat ons niet los

Lees hier de recensie van Oplichtende woorden, een bundeling van de vijftien mooiste preken van Andries Zoutendijk.