Kerkleiderschap is voortdurend in beweging. Predikanten en ouderlingen functioneren soms volgens traditionele modellen, dan weer in vernieuwingsprocessen. Pioniers hanteren een ondernemende leiderschapsstijl. Veel van het christelijke leiderschap vindt ook digitaal plaats. Er is een complex netwerk van lokale, bovenlokale en digitale kerkleiders ontstaan. Naar welke leider zou een gemiddelde gelovige moeten luisteren?

Sinds de publicatie van Practical Theology: An Introduction van Richard Osmer in 2008 beleeft het genre van inleidingen praktische theologie een ware hausse. Toen Collaborative Practical Theology van Henk de Roest verscheen, liep ik dan ook niet direct over van enthousiasme, behalve dan dat een collega praktisch-theoloog van Nederlandse bodem dit had gepubliceerd, en nog wel bij Brill in de goede serie Theology in Practice. Echter, De Roest slaagt er overtuigend in een nieuwe weg te wijzen voor wat hij ‘een ernstige tekortkoming’ in de uitoefening van praktische theologie noemt, namelijk ‘om academische praktisch-theologen, professionele praktijkbeoefenaars, alledaagse gelovigen, adviseurs en studenten bij onderzoek te betrekken’ (blz. 129, mijn vertaling). Ik wil graag een reactie geven op wat dit boek kan betekenen voor opleidingen theologie.

In deze bijdrage pleit Jack Barentsen voor een voluit gefundeerde praktischtheologische visie op het ambt als een sociale constructie van leiderschap in een specifieke, namelijk religieuze context. Daartoe gaat hij de vormen van pastoraal leiderschap in de vroege kerk na en integreert bijbels-theologische en sociaalwetenschappelijke elementen.