Graafland – Geest en leven

Preken en opstellen over de Heilige Geest

Op j.l. 28 mei werd in Ameide een Graafland symposium georganiseerd en werden er twee boeken gepresenteerd: de biografie Tegendraads gereformeerd door Arjan Boersema en Geest en Leven, een bundel preken, meditaties en opstellen van ds. en prof. Graafland.

Het is een greep uit het uitzonderlijk vele wat Graafland geschreven heeft. Hij schrijft gemakkelijk. Dichtbij spreektaal. Ds. Westerhout hoorde Graafland als kind preken en is nog steeds onder de indruk. Ds. Dekker heeft hem vaak meegemaakt op de jaarlijkse Graafland-week in het Seminarie. Zij beiden vonden als rode draad voor dit boek zijn aandacht voor Persoon en werk van de Heilige Geest en de geloofservaring, de bevinding. Het eerste opstel ‘Het luisterend kennen van God’ en ‘Bevinding en charisma’ vond ik het meest nieuw. Intrigerend is de vraag of de heilshistorische hoofdlijn van de Schrift vraagt om een bepaalde beleving en volgorde van de heilsorde.

Graafland verzet zich tegen de Calvijns-gereformeerde opvatting dat het ontvangen van charismata (gaven als profetie, tongentaal, genezing) na het sterven van de apostelen is opgehouden. Op het Pinksterfeest geschiedt de vervulling met de Heilige Geest. Dat is de grote dijkdoorbraak. Maar daarna stopt het merkbare werk van de Geest niet. Zo buigt Graafland mee in het gesprek met de charismatische beweging. Ook met de Pinksterkerken? Hierover wordt Graafland niet zo concreet. Hij is beducht voor doperse eenzijdigheden. Toch blijft hij vooral via inzichten uit het boek Handelingen der Apostelen (zie hoofdstuk 4) en via contacten met evangelische christenen en theologen als ds. Geuze open staan voor wat de Geest nu wil geven en doen beleven. In Peru leerde ik dat juist daar de Geest zich extra manifesteerde waar pinkstergelovigen geen ruimte gegund werd b.v. op een begraafplaats om hun doden te begraven.

In ieder geval is er na Graafland nog het een en ander blijven liggen om te doordenken. Hoe dicht komen gedachten van ds. I. Kievit over de ‘verzegeling door de Heilige Geest’ in de buurt van pinkstergelovigen die een groot onderscheid maken tussen ‘de doop met water’ en de ‘doop met de Heilige Geest’? En in gesprek met veel psychologische interesse in huidige vormen van spiritualiteit en religie: wat is b.v. het verband tussen het vernieuwende werk van de Geest en het in psychologische zin tot bloei komen van mensen. Hoe blijft onze aanleg, ons karakter, ons psychische lek en gebrek een geducht woordje meespreken? Hoe voorkomen we meegesleurd te worden met het subjectivisme van onze belevingscultuur?

Ik lees Graafland als een authentiek pleidooi voor ‘Gods verborgen omgang vinden’ (Psalm 25:7 berijmd; zie pag. 168, de laatste preek die Graafland uitschreef enkele weken voor zijn sterven, maar nooit hield). Het gebed in de binnen-kamer moet zich uit-werken in de dagelijkse praktijk der godzaligheid. Het beste van de Reformatie (‘onze zaligheid moeten we buíten onszelf in Christus zoeken) en van de Nadere Reformatie (levensheiliging; dagelijkse bekering) mogen nooit van elkaar los raken. Ik ben heel blij met deze bloemlezing uit Graafland’s levenswerk juist in deze crisistijd waarin we de Levendmakende Geest meer dan ooit nodig hebben. ‘Heilige Geest van God, vul opnieuw mijn hart’ (Weerklank 195)!

Graafland – Geest en leven

Op j.l. 28 mei werd in Ameide een Graafland symposium georganiseerd en werden er twee boeken gepresenteerd: de biografie Tegendraads gereformeerd door Arjan Boersema en Geest en Leven, een bundel preken, meditaties en opstellen van ds. en prof. Graafland.