De afgelopen vijf weken volgde ik in de rooms-katholieke parochie in Bussum de cursus ‘Geleid door de Geest,’ naast mij nog een protestantse deelnemer en voor het overige leden uit de parochie, het merendeel vrouwen. Het waren stuk voor stuk inspirerende ontmoetingen waarin we ervaringen deelden, over hoe wij de Geest aan het werk zagen in ons leven, in de wereld – en ja, ook in de kerk.

Kerstavond of -nacht is geen lievige samenkomst, al kan het een druk bezochte, laagdrempelige dienst zijn. Psalmen 2 zet je op scherp: in het tekeer gaan van dictators wordt uiteindelijk God agressief behandeld, onteerd. God stuurt zijn eigen gezalfde, Zijn Zoon! God raadt al die tirannen om Zijn Zoon te eren met een kus, om de juiste keus te maken: ‘Wie vereer en volg je eigenlijk? Jezelf, je ego of Gods gezalfde?’ Deze koning komt niet als tiran maar als een weerloos kind in deze wereld.

Zelf heb ik er nooit aan getwijfeld of ik als vrouw predikant kon worden, maar de diverse omgevingen waarin ik vertoefde hebben mij met die vraag geconfronteerd. Hoewel ik het er eigenlijk helemaal niet meer over wil hebben, zal ik me in deze laatste van vier blogs nog eens verstaan met dit vraagstuk, vanwege ervaringen die ik als vrouwelijke predikant heb (gehad) in een mannenwereld. Want dat de kerk nog altijd een mannenbolwerk is, hoe groot het aandeel van vrouwen in gemeenten ook mag zijn, is mijn stellige overtuiging.

Een van de grote auteurs van dit moment is Marieke Lucas Rijneveld. Met de Booker Prize die hij ontving voor de Engelse versie van De avond is ongemak vestigde hij zich als schrijver van internationaal formaat. Als liefhebber van literatuur volg ik de carrière van Rijneveld, die net als ik opgroeide als Gereformeerd meisje in een overwegend agrarisch dorp met een grote Gereformeerd Synodale Kerk – zij het enkele decennia later dan ik.

Ik was een kind van een jaar of 7, 8 en zat naast mijn vader in de kerk. De dominee liet als inleiding op het gebed van verootmoediging, of als verlenging daarvan het eerste vers van Psalm 6 zingen. Ook de verzen 3 en 5 van deze Psalm kwamen aan bod, maar de nadruk lag toch op altijd dat eerste vers. Ik was een ontvankelijk kind, het vibrato in mijn vaders stem maakte mij duidelijk: dit was een belangrijke Psalm, hij zong teder en vol overgave – de Geneefse versie heeft ook een wonderschone melodie.

In 1988 deed ik als theologiestudent campingwerk in Duitsland bij Kirche Unterwegs. We zongen daar geregeld het lied ‘Herr, deine Liebe ist wie Gras und Ufer’. Het gaat over vrijheid: vrijheid voor jezelf en vrijheid om met anderen samen te leven, een vrijheid die God geeft. Het thema sprak jongeren aan; vrijheid om jezelf te zijn, om je te kunnen ontplooien.