Social media en het geloofsleven

Social media is een paradoxaal concept. Enerzijds staat het voor verbinding. Je vrienden, familie, en kennissen zijn slechts een muisklik van je verwijderd. Veel kerkelijke gemeentes hebben een eigen Facebook groep waar alle gemeenteleden lid van kunnen worden. Handig om even snel een nieuwtje te delen of een vraag te stellen. Anderzijds hebben Social media ook nadelige gevolgen. De verbinding die je online met andere mensen aangaat, is minder sterk dan wanneer dit offline zou plaatsvinden. Tegelijkertijd is deze verbinding wel constant aanwezig. Je bent altijd in contact en staat altijd ‘aan’. We raken gewend aan het leven in een echokamer waarin je eigen ideeën door het beruchte algoritme constant weerklinken. De combinatie van Social media en eenzaamheid is ons mede daarom niet vreemd. Welke invloed hebben Social media en eenzaamheid op ons geloofsleven?

Positieve eenzaamheid

Eenzaamheid is een begrip dat vaak een negatieve bijklank heeft. Direct zien we een beeld voor ons van eenzame ouderen die weinig bezoek krijgen of een eerstejaars student die naar een nieuwe stad is verhuisd en nog niemand kent. Toch hoeft eenzaamheid niet altijd slecht te zijn. Volgens Cees Zweistra, auteur van het boek Verkeerd Verbonden, bestaat er ook zoiets als ‘positieve eenzaamheid’. In het Nederlands kennen we daar geen woord voor, maar in het Engels gebruiken ze het woord ‘solitude’. Deze vorm van eenzaamheid laat ruimte voor het werken aan je innerlijke wereld. Het is een manier om contact te zoeken met jezelf, te reflecteren en te bidden. In ‘solitude’ kunnen we veel over onszelf en over onze relatie met God leren. Dat geeft het woord eenzaamheid een positieve draai en is daarmee iets dat je actief kunt opzoeken.

Social media en de invloed op het geloofsleven

Social media heeft op verschillende manieren invloed op ons geloofsleven. Natuurlijk is het fijn om met de leden uit je kerkelijke gemeente snel nieuws te kunnen delen op Facebook. Maar feit blijft ook dat we door Social media constant ‘aan’ staan en bezig zijn met anderen – wat zij doen, wat ze denken, wat ze voelen. Dit kan de ontwikkeling van ons eigen innerlijke wereld en geloofsleven beperken. Als je constant bezig bent met de ander, hoe ontdek je dan wat er in jouw geloofsleven speelt? In het gebrek aan stilte kan het lastig zijn om een duurzame relatie op te bouwen met God en je geloofsleven te verdiepen.

Hoe kunnen we social media op een positieve manier inzetten?

Dit hoeft natuurlijk niet het einde te betekenen van ons Social media gebruik. Het kan ontzettend waardevol zijn om contacten die je anders niet zou hebben op deze manier toch aan te gaan. En het is natuurlijk heerlijk om te genieten van interessante online theologische content. Het is echter goed om te onthouden dat we, ten midden van al deze verbinding, ook ruimte nodig hebben voor onszelf en God. Om op die manier de verbinding met God en onszelf te onderhouden en te versterken. Even de telefoon uitzetten en op zoek gaan naar ‘solitude’, positieve eenzaamheid, kan daar bij helpen. Zo blijven we niet alleen in verbinding met elkaar, maar ook met onszelf en bovenal: met God.

Verkeerd verbonden – Cees Zweistra

Over de verbinding met andere mensen en de rol die Social Media hier in spelen schreef Cees Zweistra een interessant boek, Verkeerd Verbonden. Hij schreef dit boek met verschillende filosofische inzichten uit de fenomenologische traditie en verbindt deze met de wereld van de digitale techniek. Over dit onderwerp vertelde hij in de uitzending van het programma ‘De nachtzoen’ op 8 december meer.