De imitatie van Christus: Het prutsboekske dat een universum verbindt
Lezing door Leendert Torn ter ere van De imitatie van Christus
Op 11 juni 2025 werd in het Sint-Baafshuis in Gent een bijzondere avond georganiseerd ter ere van het 600-jarig jubileum van De imitatie van Christus, het geestelijk meesterwerk van Thomas Kempis. De avond stond in het teken van de presentatie van een nieuwe vertaling van het werk door Frank De Roo, die twintig jaar werkte aan een weergave die zowel trouw is aan het Latijnse origineel als helder, poëtisch en toegankelijk is voor de hedendaagse lezer.
Tijdens deze feestelijke boekpresentatie spraken diverse gasten over de betekenis van De imitatie van Christus in hun persoonlijke en professionele leven. Onder hen waren kunstenaar Johan Tahon, schrijver Christophe Vekeman en bisschop Lode Van Hecke. Hun bijdragen boden unieke perspectieven op de spirituele diepgang en actuele relevantie van dit klassieke werk.
Hieronder kunt u de lezing van redacteur Leendert Torn nalezen die tijdens de presentatie de eerste exemplaren uitreikte.
Lezing van Leendert Torn bij de presentatie van De imitatie van Christus:
Mijn naam is Leendert Torn, ik was tot jongstleden maart werkzaam als redacteur bij Uitgeverij KokBoekencentrum. Nu ben ik met pensioen. Vanwege mijn betrokkenheid bij de uitgaven van Thomas Kempis vond de uitgever het een goed idee dat ik het eerste exemplaar van deze nieuwe editie hier in Gent zou presenteren. Vanwege mijn gelukzalige roots in Vlaanderen heb ik geen seconde geaarzeld om dat voorstel aan te grijpen.
Op 7 december 2024 bezocht ik samen met Frank De Roo en een clubje Kaaskop Kempis-adepten de Koninklijke Bibliotheek in Brussel waar toen honderden bijzondere manuscripten, drukken en edities van De Imitatio Christi waren tentoongesteld.
We werden rondgeleid door conservator Wim de Vos die ons oog in oog bracht met de zeshonderd jaar oude autograaf van De Imitatie, een door Thomas Kempis zelf in klein handschrift geschreven boekje, op heel kleine pagina’s vanwege de destijds hoge prijs van het perkamenten papier.
Wim de Vos noemde, ik citeer, ‘dit prutsboekske de oerknal van een universum aan drukken en edities die de volgende eeuwen wereldwijd het levenslicht zouden zien’. Vele duizenden uitgaven zouden volgen, tot op de dag van vandaag.
Daar, tijdens die expositie in Brussel, waar van de 1000 handschriften en drukken die de KBR in bewaring heeft, er vele tientallen in vitrines konden worden bewonderd (waaronder een esthetisch verfijnde druk met goud op snee uit 17e-eeuws Venetië en een kolossale uitgave uit de keizerlijke drukkerij van Napoleon), ervoer ik de verbindende kracht van Thomas’ kleinood.
Tijdens die expositie werd mij duidelijk hoe dit boekje van Thomas over de hele wereld mensen heeft geïnspireerd en de weg heeft gewezen. De expositie liet het universum zien dat één boekje heeft teweeggebracht. Ik zag daar als het ware de duizenden lijnen van een constellatie die duizenden boeken en mensen met elkaar in verbinding bracht. Tot op de dag van vandaag. Tot vanavond.
Vorig jaar september verscheen de jubileumeditie van De imitatie van Christus ter gelegenheid van zeshonderd jaar Imitatio Christi. Naast een compleet nieuwe vertaling bezorgde Frank De Roo ons in deze uitgave een boeiende inleiding in het leven en werk van Thomas Kempis en duizenden annotaties van de Bijbelse en buiten-Bijbelse bronnen waaruit Thomas indertijd heeft geput.
Maar terwijl Frank en ik nog druk bezig waren met de voorbereiding van de jubileumeditie, spraken we al de wens uit om daarna toch ook een editie te realiseren, waarin alleen de tekst van Thomas zou staan. Thomas’ tekst zonder inleidingen en noten. We hadden het steevast over een ‘uitgeklede editie’. Een boek, niet te groot, dat we dagelijks bij de hand hebben en kunnen inzien.
Als liefhebbers van het werk zouden we Thomas’ raadgevingen altijd op zak hebben. Welnu, die uitgave is er gekomen. Kijk hoe mooi het prutsboekske voor deze tijd weer dienst kan doen als levensgids.
Ik wil nu de eerste exemplaren van deze nieuwe editie uitreiken aan bisschop Lode Van Hecke en aan vertaler Frank De Roo. Maar eerst nog even dit:
Ik noemde de verbindende kracht van dit boekje van Thomas Kempis. Ik kan daar legio voorbeelden van geven:
Het boek verbond mij als redacteur met Frank als vertaler. We hebben vele tientallen uren samengewerkt om de uitgave van deze edities voor te bereiden.
Het boek verbond Frank en mij met Johan Tahon, die vorig jaar de uitgave ontdekte en met het idee kwam voor een presentatie in Gent. En ook vanavond verbindt het boek ons aan elkaar, het opent onze ogen en harten voor elkaar. En wacht, allereerst leidt Thomas ons natuurlijk naar het hart van God, naar Jezus die we volgen. Zien jullie die constellatie, de verbindingslijnen die dit boekje trekt?
Geachte Monseigneur, ik bied u van harte een eerste exemplaar aan van deze nieuwe geschenkeditie. Hopelijk zal het u en velen uit uw kring tot zegen zijn.
Ook voor Frank een eerste exemplaar. Vorig jaar was het nog een droom, en nu is het een boek. Het zal ons blijvend verbinden. Dank jullie wel!
Leendert Torn is literair recensent bij Nederlands Dagblad en werkte tot zijn pensioen als redacteur bij Uitgeverij KokBoekencentrum.
