Alle boeken van Erik Borgman: een gids voor wie zoekt naar zin en samenhang

Erik Borgman (1957) is een invloedrijke Nederlandse theoloog en lekendominicaan, bekend om zijn scherpe analyses van geloof, cultuur en samenleving. Hij is emeritus hoogleraar Publieke Theologie aan Tilburg University en voormalig directeur van het Cobbenhagen Center.

In zijn omvangrijke oeuvre onderzoekt Borgman hoe het christelijk geloof kan bijdragen aan een rechtvaardige en hoopvolle samenleving. Zijn werk is beïnvloedt door de katholieke bevrijdingstheologie en richt zich op thema’s als solidariteit, gerechtigheid en de rol van religie in de publieke ruimte.

Een van zijn meest ambitieuze projecten is de trilogie Alle dingen nieuw, waarin hij een theologische visie voor de 21e eeuw ontvouwt. Het eerste deel, Inleiding en Invocatio, verscheen in 2020 en werd bekroond als Beste Theologische Boek van dat jaar.

Op Theologie.nl publiceert Borgman regelmatig artikelen waarin hij actuele thema’s bespreekt, zoals inclusiviteit, hoop en de rol van de kerk in de samenleving.

In dit artikel vind je een overzicht van alle boeken van Erik Borgman, inclusief korte beschrijvingen en links naar relevante artikelen. Of je nu theoloog, predikant, student of geïnteresseerde lezer bent, zijn werk biedt diepgaande inzichten en inspiratie voor een betrokken en reflectief geloofsleven.

Meer dan het leven

In ‘Meer dan het leven’ betoogt emeritus hoogleraar en lekendominicaan Erik Borgman dat het christelijk geloof uitzicht biedt in ellendige situaties. De aarde wordt aangetast en grote groepen mensen zijn op drift, verjaagd van hun geboortegrond. Anderen vrezen hun komst. Maar wie zich opent voor de bron van een ‘meer dan het leven’, wordt vrij van angst en moedeloosheid, vrij voor en in verlangen en liefde. De woorden van Borgman klinken even weerbarstig als stimulerend. Telkens wordt onze hoop gewekt en worden wij op onze mogelijkheden aangesproken.

Alle dingen nieuw I: Inleiding en Invocatio

In Alle dingen nieuw presenteert Erik Borgman een katholieke theologie die in het hart van de hedendaagse cultuur al denkend het christelijk geloof presenteert dat God liefde is. Daarvoor gaat Erik Borgman in Alle dingen nieuw in gesprek met een brede waaier aan denkers en wetenschappers, kunstenaars en mystici uit heden en verleden. Dit eerste deel onderzoekt waar de theologie begint en wat theologie op het oog heeft. Theologie opent de wereld als plaats van verlangen naar God, die in dit verlangen zijn aanwezigheid toont. Alle dingen nieuw werd verkozen tot het Beste Theologische Boek van het jaar 2019/2020.

Door het lijden

Als iemand de kunst verstaat om de weg van Christus naar de dood betekenis te geven met woorden van deze tijd, dan is het wel Erik Borgman. Geboren verteller, gedreven theoloog, inspirerende gelovige, dwarse katholiek, eigenzinnige onruststoker, hij is het allemaal. Erik Borgman zoekt Christus op de meest moeilijke momenten en legt zo de verbanden naar onze tijd. Dat doet hij in dit boekje langs de staties van de kruisweg. Hij maakt voelbaar hoe de kruisweg van Christus betekenis heeft voor de kruisweg van veel mensen in deze tijd.

Om te dienen, niet om gediend te worden

Elkaar onderrichten, elkaar raad geven, Elkaar berispen, elkaar troosten, elkaar vergeven, elkaar verdragen, voor elkaar bidden. Theoloog Erik Borgman poetst in deze uitgave de geestelijke werken van barmhartigheid op en onderzoekt welke kansen deze werken bieden om ons op te laden en gelovig bij te tanken voor de dienst aan onze naaste.

Wortelen in vaste grond

We zijn voortdurend onderweg, maar het moet lijken of we thuis zijn. Onze mobiele telefoon zorgt ervoor dat we met vrienden en bekenden in verbinding staan. De mp3-speler voorziet de wereld van een op maat gesneden soundtrack. De christelijke traditie doet het omgekeerde: zij houdt ons voor dat we vreemdelingen en ballingen zijn. Toch doet ze ons wortelen. Niet op een plaats of in een vaste cultuur, maar in een toekomst die aan het aanbreken is en bij een God die met ons meetrekt. Zo biedt het christelijk geloof een tegendraads, maar stevig fundament voor een persoonlijk en een maatschappelijk leven met perspectief. Tenminste, dat is de opvatting die Erik Borgman in dit boek met verve verdedigt.

Leven van wat komt

Op basis van omvattend onderzoek en talrijke gesprekken met vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, en nauw aansluitend op gedachten van paus Franciscus, presenteert dit boek een bevrijdende omgang met de brandende maatschappelijke kwesties van deze tijd. De laatste vijftig jaar wil de kerk zich vooral aanpassen aan de eigentijdse samenleving en cultuur. Een moderne kerk in een moderne wereld gold en geldt als de weg naar de toekomst. Maar de moderne wereld verkeert in diepe crisis en weet zelf de weg naar de toekomst niet goed meer te vinden. Hoog tijd om een plan dat er direct na het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) al was, alsnog uit te voeren: vanuit gelovig perspectief de eigentijdse ontwikkelingen analyseren.

Zielen winnen

De meest invloedrijke theoloog van Nederland weet als geen ander zijn inspiratie en wijsheid te delen met een groot publiek. Dat doet hij opnieuw in dit boek, ongetwijfeld zijn meest persoonlijke boek tot nu toe. In deze nieuwe uitgave maakt hij een verrassende reis door zijn eigen leven: langs scharniermomenten die soms ook confronterend waren maar zijn betrokkenheid en visioen alleen maar deden groeien en langs teksten en overwegingen die hij de afgelopen decennia op diverse plekken heeft uitgesproken. Zo is dit boek een persoonlijke tocht door zijn leven en zijn werk geworden, met vergezichten over kerk, geloof en God die je als lezer nooit meer wilt vergeten. Een inspirerend boek van een gedreven theoloog die altijd op een verrassende manier naar de toekomst van leven en geloof kijkt.

God als onrust

Hoe kan je vandaag over God spreken? Erik Borgman en Erik Galle beschrijven in God als onrust hoe ze dat hebben leren doen met vallen en opstaan. Als je hen vraagt welke zin er volgt op God als onrust, dan vullen ze elkaar aan. De ene zegt: ‘Houden zo’, de ander fluistert: ‘Gelukkig maar dat het zo is’. Nog niet eens zo lang geleden ontmoetten ze elkaar voor het eerst om vast te stellen hoe sterk ze eenzelfde ervaring delen. De rode draad in hun boeken is de zoektocht naar woorden om het ongrijpbare uit te drukken in combinatie met de overtuiging dat Gods aanwezigheid ons als mens voorafgaat. Samen een boek schrijven was de volgende stap. Ieder in hun eigen taal zoeken de auteurs de Ongrijpbare die hen dierbaar is en tegelijk ontsnapt.