Als alles minder wordt

Iedereen wil oud worden. Maar als oud worden gepaard gaat met ziekte, pijn en verlies – wat meestal zo is – dan is het een hele kunst om nog plezier in het leven te houden. Toch is dat mogelijk. Want in het ouder worden ligt een spirituele kans verborgen. Jean-Jacques Suurmond betoogt in zijn boekje ‘Meer geluk dan grijsheid. Spiritualiteit van de ouderdom’ dat met het verval van de uiterlijke mens, de innerlijke mens kan groeien, en de kwaliteit van leven kan toenemen. De problemen van de laatste levensfase bagatelliseert hij niet. Met zijn jarenlange ervaring als predikant en geestelijk verzorger in een verpleegtehuis, weet hij wel waarover hij spreekt. Maar hoewel inderdaad ‘alles minder wordt’, heeft Suurmond ervaren dat tegelijkertijd alles ‘ten diepste meer dan ooit’ kan worden, wanneer men het ouder worden als een spirituele weg beleeft.
Mensen zijn gewend om de moeiten en tegenslagen van het leven te beschouwen als dingen die hen ten onrechte overkomen: ‘Het is niet eerlijk’. Ook leven mensen in de veronderstelling dat er voor ieder probleem een oplossing is: ‘We gaan er wat aan doen’. Maar soms is er niet veel aan te doen. Mensen die veel pech en ongeluk te verwerken krijgen kunnen boos en strijdbaar worden, of droevig en depressief. Je kan helemaal vast komen te zitten in emoties. Suurmond wijst op een andere mogelijkheid: “De ontgoocheling van de ouderdom kan ook dienen als een wekroep. We worden wakker geschud uit de illusie dat we een geprivilegieerde positie hebben, dat de wereld om ons heen zou draaien.” Dat besef kan een opening worden om dichter bij God, of bij ’het hogere’ te komen. Er komt ruimte om je eigen wensen, en alle moeite die je doet om je pijnlijke situatie te veranderen, los te laten.
“Het echte leven, ten diepste het leven met God, is weerloos en vereist dat we onze greep ontspannen.”
Wanneer we onze greep ontspannen, verschuift ons persoonlijk centrum; je eigen ik staat niet meer zo centraal. Wie zich kan overgeven, wordt minder bezorgd over zijn leven. En in die ontspanning, in die ruimte, kan een extra dimensie van het leven ontstaan. Misschien kan het zelfs voor het eerst zijn volle waarde krijgen. Óók, of juist, wanneer je oud, ziek en afhankelijk bent.
“Meer geluk dan grijsheid. Spiritualiteit van de ouderdom” door Jean-Jacques Suurmond, Uitgeverij Meinema (2013), ISBN 978-90-211-4341-5
Met toestemming overgenomen van de weblog Het verhaal en de tijd, een initiatief van Dorrit Nijhuis.

Als alles minder wordt

Iedereen wil oud worden. Maar als oud worden gepaard gaat met ziekte, pijn en verlies – wat meestal zo is – dan is het een hele kunst om nog plezier in het leven te houden. Toch is dat mogelijk. Want in het ouder worden ligt een spirituele kans verborgen. Jean-Jacques Suurmond betoogt in zijn boekje […]