Dichters en hun God

Redactie Theologie.nl

In het boek Hun God de mijne? van dr. Martien Brinkman wordt eerst uitgebreid de biografie van een aantal dichters beschreven en vervolgens wordt er aan de hand van gedichten het nodige gezegd over hun beeld van God.

Gerrit Achterberg heeft een mystieke, bevindelijke achtergrond en is het dan ook niet verwonderlijk dat in diverse gedichten de menselijke schuld en de relatie tot Christus naar voren komt.
‘De mens is voor een tijd een plaats van God’ is een zinsnede die door Kuitert bekend is geworden. Volgens de Achterberg-kenners heeft Kuitert hem in zijn interpretatie niet goed recht gedaan.
Er is weliswaar sprake van een broze verbondenheid tussen God en mens maar de mens ervaart dat hij niet zonder Gods bemoeienis kan leven, al lijkt dat misschien wel vaak zo in de praktijk van ons leven. Die zelfstandige ruimte wordt ons ook door God gegeven, waarnaar de zinsnede uit het gedicht verwijst.

Het bekende gedicht ‘De moeder de vrouw’ van Martinus Nijhoff, waarin een verwijzing staat naar de brug bij Zaltbommel, heeft een diepere bodem. Beide oevers van de rivier duiden op de aarde en het hiernamaals, de overzijde is het leven dat ons wacht. Zo schuilt er in de poëzie van Nijhoff een diepere werkelijkheid waarbij God op de achtergrond aanwezig is.
Mooi is de uitleg van het gedicht ‘Pasen’ van Ida Gerhardt. Het kind dat op paasmorgen trots wijst op de sterkers die zijn naam schrijven, is de schrijfster zelf en de naam in de bloemen is een aanduiding van: ik mag er zijn als mens voor Gods aangezicht.
Het boek biedt een mooie, heldere eindanalyse van de bevindingen die vernieuwend en grensverleggend is. Een mooi en leerzaam boek over poëzie en religie.
Evert van der Veen
Martien E. Brinkman: Hun God de mijne? Over de God van Gerrit Achterberg, Hendrik Marsman, Martinus Nijhoff, Ida Gerhardt. Meinema Zoetermeer, 176 pag. € 19.90