De geur van de zomer
Versgemaaid gras is voor mij de ultieme zomergeur. Als dit kruidige aroma mijn neus binnenkomt, maken mijn hersenen een sprongetje; allerlei zomerse beelden en herinneringen tuimelen dan over elkaar heen. Ik word weer even dat meisje van een jaar of tien dat naast haar vader over een dijkje in Friesland fietst. De zon staat laag aan de hemel, het is al wat later op de avond. Er is maar weinig wind, het is vooral stil om ons heen. Alles straalt rust, warmte en veiligheid uit. Er is geen verkeer, alleen wat koeien in de wei en vogels in de lucht.
KOEIENSTRONT
Deze fijne herinnering, deze geurigheid, brengt mij ook terug naar het huis van mijn oma. In haar dorp was het zo anders dan in Amsterdam. Bij haar was een zolder, een kelder en een tuin. In het bovenhuis waar ik opgroeide, hadden we geen tuin en zeker geen waterpomp.
De geur van gras en de odeur van koeienstront maken mij gelukkig en doen mij terug verlangen naar die lange zomervakanties waar geen einde aan leek te komen. Het is een droombeeld waarin alles goed en vredig is. We gingen vissen in de sloot achter het huis en ik had een vlieger die daadwerkelijk de lucht in wilde.
SCHOONMAAKLUCHT
Er zijn ook geuren die minder fijne herinneringen wakker schudden. Onlangs liep ik in het Openluchtmuseum in Arnhem het Groene Kruisgebouwtje binnen. De geur die daar hing maakte mij een beetje angstig en ook verdrietig. Toen ik er over nadacht, bedacht ik mij dat het de schoonmaaklucht was die daar hing. Die reuk bracht mij terug naar de wachtkamer van het Binnengasthuis, het ziekenhuis in het centrum van Amsterdam. Ik werd weer even een kind van een jaar of zes. Met mijn moeder aan mijn zijde zat ik in een grote, overvolle ruimte met houten banken. Ik was bang voor al die mensen om ons heen en het wachten duurde eindeloos.
GETEERDE PALEN
Teer is de geur die mij terug brengt in de kerk van mijn jeugd. Nee, ik bedoel niet de zwarte smurrie die gebruikt wordt in de wegenbouw. Ik heb het over een product dat gebruikt werd om houten paalfunderingen mee in te smeren ter bescherming tegen vocht.
Veel grachtenpanden in Amsterdam, waaronder ook de doopsgezinde kerk aan het Singel, staan op deze palen. Bij de restauratie in de jaren zeventig werden ze onder handen genomen met teer, om te voorkomen dat het gebouw zou verzakken. Sinds die tijd hangt er een bijzondere odeur in de kerkzaal. Zoals voor velen wierook een kerkgeur is, is dat voor mij de geur van teer.
ZAKJES LAVENDEL
Lavendel is voor mij de geur die bij deze zomer hoort. Ik ga, net als vorig jaar, naar de omgeving van Carcassonne in Frankrijk. In dit heuvelachtige gebied, waar op vele plaatsen deze prachtige paarse bloemen bloeien, ontstond ruim 800 jaar geleden de dominicanenorde. Natuurlijk breng ik een bezoek aan het oudste klooster. Vorig jaar kocht ik in het kloosterwinkeltje enkele geurzakjes. Thuisgekomen legde ik ze in mijn kledingkast. Zo dacht ik de hele winter terug aan die mooie zomer, en hielp de geur mij om plannen te maken voor dit jaar…