'Een boek voor allerhande tobbers en twijfelaars'

Van de bekende publicist en liedschrijver André Troost verscheen het boek Als God een vraag is. In het boek wandelt hij met zijn kleinzoon door Amsterdam en praten ze over allerlei geloofsvragen. Lees hieronder het korte interview met de auteur.

Wat was de aanleiding tot het schrijven van Als God een vraag is?

De aanleiding was tweeërlei. In de eerste plaats een vraag van de uitgever: ‘Wil je niet eens een autobiografisch boek schrijven?’ Met die vraag was ik snel klaar. ‘Bedankt voor het aanbod, maar niets voor mij. Daarvoor acht ik mijn leven en werk te weinig interessant, te weinig van belang voor anderen.’

In de tweede plaats was er sprake van een opeenstapeling van vragen rondom geloof, Bijbel en kerk, die ik verzamelde in veertig jaren dienstwerk als predikant. Daarbovenop komen nu vragen die mijn eigen kleinkinderen stellen …

Zo ontstond de gedachte over al die vragen een boek te schrijven. Je zoekt een aansprekende vorm, zodat er geen saaie opsomming van vragen en antwoorden ontstaat en zo ontstond de idee om op basis van een licht biografisch gegeven (ik was jaren predikant in hartje Amsterdam) al die vragen in te kaderen in een verslag van een wandeling met een kleinkind door Mokum.

Voor wie schreef u dit boek?

Ik schreef dit boek voor allerhande tobbers en twijfelaars. Een categorie waartoe ik overigens ook mijzelf reken. Dat is bij vlagen het geval, dus loop ik gelukkig niet van dag tot dag kreunend door het leven, maar toch. Ik heb in mijn loopbaan veel, heel veel mensen, jong en oud, ontmoet voor wie de Bijbel bepaald geen bron bleek te zijn voor een onbekommerd, probleemloos bestaan. Sommige ongelovigen gaan flierefluitend door het leven terwijl menige kerkganger gebukt gaat onder een zware last van tobberijen vanwege vragen rondom het geloof. Daar wilde ik graag iets mee. Vooral omdat ik vind dat de kerk in het algemeen, de orthodoxie voorop, te weinig met die vragen doet. De dooddoener ‘Je moet maar denken dat …’ ligt bestorven in de mond van menigeen die het zelf eigenlijk ook allemaal niet begrijpt maar zich toch vroom vastklampt aan wat al eeuwen en eeuwen van de ene op de andere generatie wordt doorverteld. Daar is in principe niets mis mee, integendeel, daar zit goud in, maar dat laatste geldt niet voor alles. Ballast kun je beter thuislaten.

U maakt een wandeling door Amsterdam met uw kleinzoon Floris. Wat vond u de meest memorabele wandeling en vraag en waarom?

Kan ik moeilijk zeggen. Al ons bezoekjes aan Mokumse monumenten waren naar mijn smaak waardevol en stuk voor stuk aanleiding voor boeiende gesprekken. Het Anne Frank Huis, de Westerkerk, de Wallen, de Grote Synagoge, de Engelse Kerk, waarin ik jarenlang vrijwel elke zondagavond een dienst mocht leiden, het Concertgebouw, waar we onze kerstavonddiensten hielden …

Overigens heb ik helemaal geen kleinzoon die Floris heet. Floris is een mix van al onze kleinkinderen. Ik heb ze allemaal gevraagd om mij hun vragen op te sturen en met die vragen in het hoofd ben ik aan de wandel gegaan. Wat niet wegneemt dat ik ook werkelijk wel eens zo’n stedentrip maak met een kleinkind!

Echt sprakeloos was ik wel even toen we bij Ons Lieve Heer op Solder voor een schilderij stonden waarop de kruisiging was te zien. ‘Opa, was dat offer van Jezus nu eigenlijk wel zo’n groot offer? Hij wist toch dat Hij na drie dagen weer zou opstaan? Zou erg was daarom die kruisiging toch ook weer niet?’

Wat is uw antwoord aan al die mensen voor wie God een vraag is?

Mijn antwoord is (lees het laatste hoofdstuk van het boek) dat God inderdaad een vraag is. God is een vraag aan ons: wil jij Mij helpen in mijn strijd om een samenleving waarin liefde de boventoon voert? 

En tenslotte: opa en kleinzoon samen op pad en in gesprek. Dat moesten meer mensen doen. Maar hoe, het is vaak zo lastig om een open gesprek te voeren. Wat zijn uw tips?

Echt nieuwsgierig zijn naar de visie van de ander. Niet direct de ander jouw les lezen. Niet op het standpunt staan dat je wel weet hoe de ander denkt. Vragen naar details. Altijd weer uitgaan van de gedachte dat jijzelf er wel eens naast zou kunnen zitten en dat daarom de visie van de ander wel eens beter zou kunnen zijn dan die van jezelf.

Als God een vraag is is een populair-theologisch boek waarin André F. Troost geloofsvragen stelt terwijl hij door Amsterdam wandelt. Hij wordt vergezeld door zijn kleinzoon Floris, een puber vol nieuwsgierige en kritische vragen over het geloof. Dit boek is de weerslag van hun gesprekken in Mokum. Doordrenkt van typisch Amsterdamse humor, maar soms ook bloedserieus. Alle grote thema’s waarmee André Troost zich al zijn leven lang bezighoudt, komen voorbij. Een boek voor mensen die zoeken naar een antwoord op vragen die cirkelen rond het grote Waarom.