Gek op ezels

Wanneer ben ik van ezels gaan houden? Misschien was het in die kerkdienst in het verpleeghuis toen ik de mensen vroeg: ‘Zal ik ezels gaan verzamelen?’ en een pittige negentiger mij antwoordde: ‘Ja dat zou ik maar doen, die lopen hier genoeg rond.’

Daarna sloeg ze haar hand voor haar mond. ‘Oh, wat zeg ik nu…’ We hebben toen wel het hardnekkige vooroordeel dat de ezel dom is, eerlijk bekeken. Van deze zelfde negentiger erfde ik trouwens later een geborduurde ezel-les, die op mijn studeerkamer hangt.

Het eerste ezeltje in de hemel

Nee, ik hield al jaren voor die kerkdienst van ezels: als kind thuis zat ik urenlang op de bank met het prentenboek van Bertus Aafjes Kleine Isar op schoot. Daar leerde ik het ezeltje van Isar kennen. Isar, de kleine vierde koning, die de drie koningen niet bij kan houden en overal net te laat komt, maar wel alle personages uit de evangelieverhalen ontmoet en uiteindelijk Jezus op Paasmorgen. Het ezeltje van Isar is zijn steun en toeverlaat. Als kleine Isar als martelaar sterft, doden ze ook zijn ezeltje. De laatste bladzijde van het boek heb ik ontelbaar vaak bekeken en gelezen, de tekening van Eppo Doeve van een hemels tafereel: Jezus tilt Isar op zodat hij de deur van de hemel kan zien. Die deur staat op een kier en door die kier kijkt een ezeltje.

‘Maar dat is mijn ezeltje’, roept Isar. ‘Ja’, zegt Jezus, ‘en omdat het jouw ezeltje is, is het het eerste ezeltje dat in de hemel mag’. Ongetwijfeld mag de ezelin van Bileam ook naar binnen en ook dat ezeltje dat – zoals Nico ter Linden zegt – al eeuwen stond te wachten tot de Heer haar nodig had om Jeruzalem binnen te rijden.

Kerststal vol ezels

Ezels zijn eigenwijs en koppig, zegt de volksmond. Maar volgens de verzorgers van de ezelsociëteit trappen ze niet achteruit zoals een paard. Ze staan waar ze voor staan en spreken als hen onrecht wordt aangedaan. Hoewel ik ezels in Noord Afrika ook heb horen zwijgen, toen ze met één poot vastgebonden, als fiets, stonden te wachten op het volgende vrachtje. Ik vond daar met veel moeite een souvenir ezeltje voor mijn verzameling, een speld in de kamelenhooiberg.

In mijn kerststal komen heel wat ezels binnen om vlak naast de kribbe staan.
Wilde, zielige, aandoenlijke, stoffen, stenen, houten en gipsen die uit een overjarige mal komen. Wel een beetje spijtig voor die ene os. Mijn laatste aanwinst is een ezeltje van nog geen twee centimeter groot. Gehavend gevonden in een kringloop. Klein, met een kop.