Roding-Schilt – Pastoraat en Dementie
Een praktische handleiding voor vrijwilligers en professionals in de kerk
Deze recensie verscheen oorspronkelijk in het tijdschrift Lichtspoor van de IZB.
In het boek worden kort verschillende soorten van dementie besproken. Dementie is immers geen ziekte op zich, maar een verzamelnaam voor aantastingen van de hersenen waardoor mensen zich anders gaan gedragen. Elke vorm heeft weer andere kenmerken. Er zijn ook raakvlakken tussen verschillende vormen.
Vanwege de dementie is het vaak moeilijker de innerlijke geloofsbron die mensen meedragen te bereiken. In het boek wordt ingegaan op de vraag hoe er dan, ook op het terrein van gevoel en emoties, weer verbindingen gelegd kunnen worden.
In het pastoraat aan mensen die leiden aan dementie onderscheidt de schrijver in alle eenvoud de twee elementen van de ontmoeting van mens tot mens en de ontmoeting van God en mens. Voor beide worden aandachtspunten gegeven met het oog op contact en mogelijk gesprek. Ook de voorbereiding van het bezoek komt goed aan de orde.
Op bepaalde momenten is te merken dat de schrijver zelf als predikant-geestelijk verzorger in een verpleeghuis werkzaam is. Daardoor krijg ik de indruk dat de groep mensen die leidt aan beginnende dementie wat onderbelicht is.
In de bijlagen in het boek worden handvaten aangereikt voor het naar de kerk gaan met mensen die leiden aan dementie en de invulling van deze diensten. Of dat wat de schrijver voorstaat echt te realiseren is, is mijns inziens de vraag. Dit neemt niet weg dat ze de kerkelijke gemeenschap een mooie spiegel voorhoudt en daarmee een heel aantal zaken aanreikt om met elkaar in gesprek te gaan.
Het is naar mijn idee ook waardevol dat er twee hoofdstukken gewijd worden aan bijzondere situaties en mantelzorgers. Met de woorden ‘niet loslaten, maar anders leren vasthouden’ beschrijft zij de rode draad die door heel het boek heen loopt: we hebben elkaar nodig. Aan het slot van het boek worden aanbevolen literatuur, films en websites genoemd.
De ervaring leert dat er regelmatig getwijfeld wordt aan het nut van het bezoeken van mensen die leiden aan dementie. Dit omdat mensen het bezoek dikwijls meteen weer vergeten zijn. Of er is schroom in het bezoeken omdat er ogenschijnlijk weinig contact mogelijk is. Met het schrijven van het boek had Annemarie de hoop iets van verlegenheid weg te nemen die er is rondom het thema dementie.
Dat is haar denk ik zeker gelukt met dit lezenswaardige boek.
Annemarie Roding-Schilt. Pastoraat en Dementie. Een praktische handleiding voor vrijwilligers en professionals in de kerk. Utrecht: Kokboekencentrum, 2023. 143 pp. €14,99. ISBN 9789043539043