Verbinding met het hart – door Lex Boot

In deze overprikkelde tijd groeit de belangstelling voor meditatie als weg naar verstilling en verdieping. Er is vandaag een bont aanbod aan vormen. Glossy bladen dienen dit nog wel eens op in een exotische geur en wijzen vooral op oosterse boeddhistische wegen. We zouden bijna vergeten dat meditatieve praktijken ook altijd deel hebben uitgemaakt van het christendom. De tijd is rijp om deze parels uit onze traditie weer te laten glanzen voor velen – zegt Lex Boot, redacteur van het Handboek christelijke meditatie
Lex Boot: ‘De christelijke traditie heeft altijd meditatieve stromingen in zich gehad. Sommige tijden waren ze in de marge gedrukt of leidden hooguit een wat verborgen bestaan in kloosters en retraitecentra. Zo werd vooral het protestantisme in ons land lange tijd gekenmerkt door nadruk op het verbale en op doordenking van de geloofsleer. Dat is niet onbelangrijk maar in een verlangen naar stilte zochten velen een weg voorbij de woorden. En in een verlangen naar ervaring kwam er weer aandacht voor verbinding met het hart.
Met de nieuwe aandacht voor spiritualiteit komt in deze tijd ook de christelijke meditatieve beweging volop aan het licht. De opmars aan christelijke meditatiegroepen binnen en buiten de kerk is enorm, en er wordt geoefend met verschillende vormen. Deels verbonden met het netwerk van Vacare (platform voor meditatief leven van de Protestantse Kerk in Nederland) of van de Christelijke Meditatie Nederland (onderdeel van de World Community for Christian Meditation) schat ik dat er momenteel zo’n 150 groepen in ons land samenkomen. Dat lijkt me een faktor van belang. Tellen is overigens moeilijk, een lage organisatiegraad is vaak inherent aan spirituele bewegingen. Bovendien gaan velen een individuele weg, in de stille binnenkamer van hun huis.’
Heeft mediteren zin? ‘Het verdiept het geloofsleven, en dat is niet alleen mijn persoonlijke ervaring. Binnen mijn theologische praktijk merk ik hoezeer het mensen helpt een nieuwe omgang te vinden met God dat doorwerkt in het dagelijks leven. Ik zie van dichtbij hoezeer dat ook het geestelijk klimaat in onze gemeente vitaliseert. Maar laten we meditatiegroepen niet opsluiten in de kerk! In deze tijd van de institutionalisering en poreuze kerkgrenzen is het een uitdaging deze oude bronnen open te leggen in de breedte van onze cultuur, als aanbod voor velen.
Het Handboek christelijke meditatie komt precies op tijd. Er was behoefte aan een overzicht dat de verschillende vormen in kaart brengt. Er is bewust gekozen voor een beschrijving van het christelijke veld. Het boek ademt een gerichtheid op Christus, vanuit de breedte van de oecumene. Deze keuze is geen reactie, laat staan tegenreactie, op het Boeddhisme. In het meditatieve leven trekken christenen en boeddhisten minstens de halve weg met elkaar op, en we hebben elkaar veel te vragen. Ook daarover gaat het. Het boek markeert wel de eigenheid van christelijke meditatie, in het besef dat de Geest nieuwe wegen opent.’
—