Wat kunnen we er sámen aan doen?

Ook al zijn Roemenië en Bulgarije lid van de Europese Unie, op veel gebieden loopt de ontwikkeling flink achter op die van buurlanden, vroeger eveneens achter het IJzeren Gordijn. Van de hoop dat de import van westerse methoden, kennis, expertise en geld de samenleving zou veranderen als het gaat over sociale thema’s en de civil society, is weinig meer over. Al deze zaken zijn inmiddels omarmd, maar veranderingen gaan langzaam of blijven zelfs geheel uit. Hoe komt dat?

Een van de factoren is de allesoverheersende aanwezigheid van de Oosters-Orthodoxe Kerk. Het Oosters-Orthodoxe gedachtegoed stempelt de grote meerderheid en heeft veel meer invloed op mensen, structuren en processen dan je zou denken. Hiermee wil ik niets kwaads zeggen van de Oosters-Orthodoxe Kerk en ook niet dat dit de reden is dat veranderingen maar langzaam ingang vinden. Wel wil ik hiermee aangeven dat de situatie in Roemenië en Bulgarije om een heel andere benadering vraagt.

Een tweede factor is corruptie op alle niveaus. Discriminatie en mensenhandel, armoede op het platteland, blijken daardoor veel en veel moeilijker te bestrijden, hoewel veel ngo’s zich er diepgaand mee bezighouden.

Een derde factor is de migratie van mensen die op een beter leven elders hopen. Dit brengt allerlei uitdagingen met zich mee, waar de samenleving niet direct raad mee weet. Oudere mensen blijven alleen achter, kinderen worden bij verwanten ondergebracht en plaatselijk ontstaat er een groot tekort aan arbeidskrachten.

Daarbij komt, als vierde factor, dat het voor community based organisaties lastig is om toegang te krijgen tot de beschikbare EU-fondsen, omdat alles via niet altijd meewerkende lokale autoriteiten moet lopen.

Wat kunnen we eraan doen? Lokale, nationale en internationale partners moeten samen hun strategie en doelen herdefiniëren. Belangrijk daarbij is een serieuze en actieve participatie van de lokale gemeenschap en maatschappelijke actoren. De nadruk moet liggen op eigenaarschap, empowerment en verantwoordelijkheid nemen, met daarnaast oog voor efficiënter gebruik van lokale bronnen en beschikbare expertise. Voor de ontwikkeling van de maatschappelijke samenleving in het algemeen is een verantwoordelijke en sterke lokale organisatie nodig. Is dit allemaal te realiseren? Laten we die vraag vooral samen beantwoorden en er samen onze schouders onder zetten!

— Attila Daray is landendirecteur Roemenië bij de organisatie Dorcas – Hulp & Ontwikkeling.