10 praktische dingen die de kerk van nu kan leren van Handelingen

1 Geloven mag iets kosten

De eerste christenen die we in Handelingen tegenkomen hadden het niet makkelijk. Ze hadden te maken met tegenstand en vervolging, interne conflicten en ontberingen. Alle tegenslagen kwamen voor hen echter niet als een verrassing, want hun Meester had daar al voor gewaarschuwd (o.a. in Luc. 21:10-19). Jezus volgen kan soms best een uitdaging zijn. Maar hoewel de christenen in Handelingen vaak niet wisten of ze de volgende dag zouden overleven, en zo ja, hoe dan, gingen ze door met het verspreiden van het Evangelie. Zijn wij bereid ons veilige leventje op het spel te zetten?

2 Geloven vereist volharding – en flexibiliteit

In deze omstandigheden hadden de apostelen de moeilijke taak om vast te houden aan hun boodschap. Zowel Joden als niet-Joden waren het vaak oneens met wat ze zeiden. De apostelen hadden kunnen toegeven of de scherpe kantjes van hun boodschap af kunnen halen om zo beide kanten tevreden te stellen, maar dat deden ze niet. Ze hielden vast aan wat Jezus hen geleerd had en werden geen speelbal van allerlei meningen.

Dat betekent natuurlijk niet dat we ons maar moeten afsluiten van de context en star door moeten blijven gaan. Het kan helpen om flexibel te zijn. Zo is Paulus’ toespraak voor de Griekse filosofen op de Areopagus (Hand. 17:16-34) heel anders dan die voor de Joden (Hand. 13:13-52). Juist door in te spelen op hun verschillende belevingswerelden wist Paulus het Evangelie te verspreiden. Daarnaast kan het ook wel degelijk zo zijn dat wij fout zitten, en niet de ander. Staan we dan met dezelfde moed open voor een beter standpunt?

3 God werkt anders dan verwacht

De apostel Petrus dacht ook dat hij wel wist wat God van hem wilde. Hij moest niet met onreine dieren en niet-Joden omgaan, had hij geleerd uit het Oude Testament. Toen hij in Joppe (Hand. 10) een kleed voor zich kreeg met allemaal onreine dieren erop, wist hij dan ook zeker dat hij daar ver bij vandaan moest blijven, ook al vertelde een stem hem dat hij de dieren moest slachten en eten. Maar God keert alles om. Petrus moet naar binnen bij Cornelius, een Romeinse centurio, om aan niet-Joden het Evangelie te verkondigen. Dat gaat recht tegen zijn wereldbeeld in, maar hij gehoorzaamt wel. Verwachten wij Gods onverwachte plannen?

4 God gebruikt iedereen

We zien vaak nogal op tegen de christenen in Handelingen. De apostelen bijvoorbeeld, dat waren nog eens mannen die goed konden spreken! Als we zulke mensen in onze kerk hadden, nou, dan… Maar we moeten niet vergeten dat de apostelen ook maar gewone mensen waren. Petrus was bijvoorbeeld een visser uit een klein dorp die al vele fouten gemaakt had, maar hij ontving kracht van God om het Evangelie te verkondigen. En wat te denken van Tabita in Joppe (Hand. 9:36-42), die veel goede dingen voor anderen deed? Sterker nog, Paulus hadden wij misschien ook niet uitgekozen als zendeling. Zijn reputatie was immers twijfelachtig door zijn verleden als christenvervolger en in spreken was hij, naar eigen zeggen, helemaal niet goed (1 Kor. 2:3-4). Toch wilde de Heere al deze mensen, geschikt of niet, gebruiken. Zijn wij ook beschikbaar?

5 Zending begint al om de hoek

Bij zending denken we vaak aan het beginnen van een geloofsgemeenschap aan de andere kant van de wereld. Niet iets waar we zomaar aan kunnen beginnen dus. Maar als we er alleen zo over denken, maken we het veel te groot. De eerste christenen in Handelingen stapten ook niet meteen op de eerste de beste boot naar Spanje. Nee, ze begonnen heel dichtbij, in hun eigen stad: Jeruzalem. Pas later, toen het daar door vervolging te gevaarlijk werd om te verblijven, trokken ze de wijdere wereld in. Ook wij als kerk kunnen veel betekenen voor onze omgeving. Zeker, zending ver weg is ook belangrijk, maar we moeten niet vergeten om te kijken naar de mensen in onze eigen woonplaats, eigen straat, of misschien wel in ons eigen huis. Waar in de buurt kunnen wij het Evangelie verkondigen?

6 De kerk is een gemeenschap

De eerste christenen die we tegenkomen in Handelingen waren ontzettend hecht. Ze kwamen elke dag bijeen, deelden hun bezittingen met elkaar, zorgden voor elkaar en stonden bij iedereen goed bekend (Hand. 2:43-48). Misschien kijken wij daar vooral met weemoed of zelfs jaloezie op terug. Wat een kerk was dat! Als we alleen maar denken aan de ruzies die we de afgelopen jaren in onze kerk hebben gehad, of aan het geroddel onderling… Maar ook daarover kan de vroege kerk meepraten. Het was echt niet altijd rozengeur en maneschijn. Ook in de eerste christengemeente zien we conflicten (Hand. 15), mensen die toch vooral voor eigen gewin gingen (Hand. 5) en zelfs gemeenteleden die werden achtergesteld (Hand. 6). Toch bleef deze kerk even hecht als in het begin. Hoe ze dat deden? Ze bleven met elkaar praten en dachten in oplossingen. Conflicten werden erkend en uitgepraat en gemeenteleden kregen de verantwoordelijkheid om herhaling te voorkomen. Hoe dragen wij bij aan de kerk als gemeenschap?

7 Teamwerk wacht

Als de kerk een gemeenschap is, betekent dat ook dat we er niet alleen voor staan. Misschien zien we er soms als een berg tegenop om tegen onze collega’s te zeggen dat we christen zijn of om het goede nieuws te verkondigen op de kerstmarkt, maar gelukkig hoeven we het niet alleen te doen. God geeft ons teamgenoten om op te bouwen. Ook in Handelingen zien we dat terug. Paulus was vaak op reis, maar ging nooit in zijn eentje. Of het nu Silas, Barnabas of Timoteüs was, altijd had hij wel iemand bij zich op wie hij terug kon vallen als het even niet meer ging. Samen stonden ze sterk. We kunnen Gods Koninkrijk niet in ons eentje bouwen, hoe graag we dat misschien ook zouden willen. We hebben elkaars talenten nodig. En juist onze teamgenoten kunnen ons helpen om wat we verkondigen ook meteen in de praktijk te brengen. Zijn we bereid samen te werken, ook als dat schuurt?

8 Bijbelkennis is cruciaal

De christenen in Handelingen houden indrukwekkende toespraken. Kijk maar naar Petrus, Stefanus en Paulus. Ze kunnen in één keer de hele geschiedenis van Israël vertellen en rakelen allerlei bijbelteksten op om die op Jezus toe te passen en zo hun betoog te onderbouwen. Petrus legt op die manier uit wat er op Pinksteren gebeurt, Stefanus geeft betekenis aan Jezus’ komst en Paulus betoogt zo dat Jezus de Messias is. In hun handen is Gods Woord echt nog effectiever dan een zwaard (Hebr. 4:12). Ze weten er mensen mee te overtuigen, verbazen en tot God te bewegen. Bijbelkennis geeft onze boodschap kracht en samenhang en is de ruggengraat van ons geloof.

Maar bijbellezen is niet altijd makkelijk. Juist daarom moeten we elkaar helpen om vertrouwd te raken met Gods Woord. Met kleine stapjes en veel uitleg misschien, maar met een grote uitwerking. Want hoe beter we de Bijbel begrijpen, hoe meer we groeien in ons geloof. Wat investeren wij in goed bijbelonderwijs?

9 Bidden vormt de basis

In Handelingen zijn de eerste christenen constant in gebed. Ze bidden als ze wachten op de Heilige Geest of als ze een apostel willen kiezen (Hand. 1), als ze het even niet meer weten (Hand. 4, 9) of als ze op reis gaan (Hand. 13, 20). Voordat ze ook maar aan iets begonnen, vouwden ze hun handen. Voor deze christenen is bidden geen bijzaak, maar het begin. Juist in gebed is Gods leiding te vinden en juist in gebed laten we zien dat we van Hem afhankelijk zijn. En ook al denken we misschien dat ons bidden geen zin heeft, toch moeten we blijven volhouden. Toen Paulus en Silas in de gevangenis zaten (Hand. 16) was het donker om hen heen, maar ze bleven alsnog zonder ophouden bidden. Wat voor betekenis heeft het gebed voor ons?

10 Het Evangelie is grenzeloos

De gemeente in Handelingen begint klein, maar groeit uiteindelijk uit tot een wereldkerk. De Geest negeert daarbij alle menselijke grenzen: die van gebieden, culturen, talen, kerken en tijd. Zelfs de wereldstad Rome krijgt uiteindelijk het Evangelie te horen. Geen enkele vijand of tegenstand kan de Geest stoppen. We willen nog wel eens vergeten dat we vandaag de dag, tweeduizend jaar later, nog steeds met datzelfde grenzeloze Evangelie te maken hebben. Maar laten we de kracht van de Geest niet onderschatten: dit Evangelie breekt uiteindelijk overal doorheen, ook door de barrières van ons eigen hart. De Geest gaat nog steeds door. De Handelingen zijn nog steeds niet helemaal afgerond. Dat geeft hoop voor de kerk van nu. De Geest laat Zich niet stoppen door onze seculiere samenleving of door de bewegingen van onze tijd. God regeert. Zijn wij bereid onze grenzen te verleggen?