Kringviering: De doop van Jezus
Bij Lucas 3:15-16 en 21-22
Beoogde datum: 13-1-2019
Beoogd gebruik: kringviering of huiskamerviering
Thema: Dopen als een bemoedigend teken van Gods liefde
Zie ook:
Download
Uitgangspunten bij thema en teksten
Op deze tweede zondag in het nieuwe jaar staat de doop van Jezus door Johannes centraal. De doop van Jezus markeert een nieuw begin – het aanbreken van het koninkrijk van God met de komst van Jezus in de wereld. Tegelijk heb ik geprobeerd om de doop van Jezus te verbinden met de doop van mensen, gemeenteleden. De keuze voor de tekst uit Jesaja 40 heb ik daar bij laten aansluiten. Dopen als een bemoedigend teken dat Gods liefde je zal blijven omringen.
Liturgie
-
Welkom
-
Opening (naar NLB 270b en NLB 281 – gebedsgroet)
Wij zoeken hier Gods aangezicht.
Hij houdt zijn oog op ons gericht.
De Heer zal bij ons zijn.
De Heer zal ons bewaren.
-
Openingslied: NLB 281: 3–5, 8, 10
-
Gebed bij de opening van de Schriften (DB I zondag van Epifanie: Gebed van de Zondag)
Gezegend zij uw Naam, God,
want Gij komt ons bestaan
verlichten en verrijken
in Jezus, uw beminde knecht.
Schenk ons zijn Geest,
open ons voor uw Woord,
opdat ook wij
blinden de ogen openen
en armen uw genade aanzeggen.
Zo moge het worden,
God, alles in allen,
alle dagen van ons leven tot in eeuwigheid.
Amen.
-
1e lezing: Jesaja 40: 1-11
-
Lied: NLB 330 (2x herhalen) of NLB 221: 1, 3
-
Inleiding op de lezing uit het evangelie
Dopen en de doop van Jezus
We maken het misschien niet heel vaak mee dat er gedoopt wordt. Soms is dat één keer per jaar of nog minder. Soms is er al jaren niet meer gedoopt en zal het misschien ook niet meer gebeuren. Wat moet je dan met een verhaal over de doop? Elk jaar lezen we weer over de doop van Jezus als een bemoedigend gebaar van God voor deze man naar Gods hart.
-
Korte (beeld)meditatie bij doopvont
Maak van tevoren een foto van een doopvont en toon die via de beamer – of: als u in een kerk bij elkaar komt: gebruik het doopvont dat daar staat en giet daar water in.
Vraag aan de aanwezigen om voor zichzelf na te denken over: wat betekent de doop voor u? Uw eigen doop of de doop van uw kinderen, kleinkinderen, nichtje of neefje…
De stilte gaat over in meditatieve muziek (bijv. Arvo Pärt: Spiegel im Spiegel).
Daarbij voorlezen: de tekst van NLB 538 of in combinatie voorlezen en samen zingen : 1 lezen, 2 zingen, 3 lezen, 4 zingen
-
Lezing uit het evangelie: Lucas 3: 15-16 en 21-22, de doop van Jezus
-
Lied: NLB 524
-
Overdenking
Lieve gemeente/mensen,
Veel mensen zijn onderweg, lezen we bij Lucas.
Zij zoeken Johannes de Doper in de woestijn op om te luisteren.
Johannes heeft het over bekering – omkeer,
over een nieuw denken en nieuwe wegen.
Het moet anders.
Dat klinkt de mensen als muziek in de oren.
Ze hebben genoeg van hoe het gaat.
Politiek komen ze niet aan bod en godsdienstig ook niet.
Veel mensen hebben geen invloed op hun bestaan en leven.
Johannes heeft het over een man die die verandering zal brengen.
Hijzelf is de wegbereider, de voorbode.
Het is belangrijk dat je je voorbereidt, zegt hij.
Laat je dopen.
Die doop van Johannes betekent een scheiding.
Een scheiding van vóór en na:
‘het oude leven afgedaan,
wij mogen aan de toekomst toebehoren’ (NLB 353).
Niets zal meer hetzelfde zijn in het leven van de mensen die zich laten dopen.
Dat lijkt nogal rigoureus.
Ik kan en wij kunnen ons dat nauwelijks voorstellen,
dat er zo’n knip in het leven wordt gemaakt.
Wij zijn net aan een nieuw jaar begonnen
en hebben het oude jaar afgesloten.
‘Dat is geweest, laat het los.’
Alleen laat het verleden ons vaak niet los.
Wij roepen het zelf op en anders roepen anderen het wel op.
De doop van Johannes maakt een scheiding tussen verleden en heden.
De zonden van het verleden worden afgewassen,
door het water van de Jordaan
en door de woorden van Johannes over omkeer
en het aanbreken van het Koninkrijk van God.
Die twee horen in het spreken en handelen van Johannes bij elkaar.
Het aanbreken van een nieuwe tijd
wordt ook bij de profeet Jesaja aangekondigd.
‘Troost mijn volk, spreek het moed in.
Er komt een einde aan de tijd van ballingschap,
van gebukt gaan onder de schuld van het verleden.
De nieuwe tijd breekt aan en de luister van de Heer zal zich openbaren.
Elke heuvel wordt geslecht en de kromme wegen zullen recht worden.’
Deze woorden uit Jesaja gebruikt Johannes om zijn verhaal kracht bij te zetten.
Tegelijk hoor je daarin ook de belofte van Jesaja
over een nieuwe tijd en een nieuwe herder,
die zijn kudde zal weiden en de lammeren bijeenbrengt.
Grote woorden zijn het,
grote verwachtingen worden opgeroepen
dat je bijna denkt:
zou het dan toch –
of wordt het weer niets.
Er zijn al zoveel herders geweest,
zoveel leiders van het volk
die niet méér waren dan een grote teleurstelling.
Deze herder, Messias zal groter zijn dan hijzelf, Johannes.
En dan is daar Jezus,
geboren in een stal
in het kleine Betlehem
veraf van het grote Jeruzalem,
veraf van de grote wereldgeschiedenis.
Als een mens onder mensen,
zo komt hij ter wereld;
zo leeft hij zijn leven in Nazaret,
in de werkplaats van zijn vader
en in de synagoge.
Hij raakt vertrouwd met de schriften van zijn voorouders.
Hij leeft met de woorden van wet en profeten.
Hij is volwassen geworden en gaat zijn opdracht tegemoet om zoon van God te zijn.
Als een mens onder mensen komt hij bij Johannes aan de oever van de Jordaan
en net als iedereen, daar bij Johannes, laat hij zich dopen.
Hij ondergaat zijn doop als een teken van een nieuwe tijd,
van een nieuw begin,
een nieuwe mens.
Het oude leven heeft afgedaan
wij mogen aan de toekomst toebehoren.
Jezus zelf gaat door het water heen
en later door de dood heen
als een nieuw begin van leven.
Met een teken uit de hemel wordt hij aangewezen als de zoon van God.
NLB 527: 1, 3, 5
Een nieuw begin van leven.
Jezus doop die een nieuw begin,
een nieuwe wereld inluidt.
Het koninkrijk van God breekt aan
en het zal de mensen en de wereld veranderen.
Het zal een ander mens van je maken
als je zijn licht, zijn kracht, zijn vuur toelaat in je bestaan.
Hoe zit dat met je eigen doop?
Wat betekent die doop?
Onbewust ondergaan aan het begin van je leven,
door je ouders de kerk binnengedragen,
vanuit hun geloof dat jij als hun kind mag delen in het heil van Christus.
Dat je mag horen bij de schare die niemand tellen kan,
gezien, gekend bent door God,
die je draagt in de palm van zijn hand.
Misschien heb je zelf ook je kinderen hier in de kerk gebracht
vanuit je geloof dat God niet ophoudt God te zijn.
Van generatie op generatie trouw blijft
troost biedt, toekomst biedt
en dat je je kinderen dat niet wilt onthouden.
Of misschien wel later in je leven gedoopt
als een bewuste keuze voor het geloof in de levende God,
als een markeringspunt van je leven met God,
als een nieuw begin van leven.
Misschien ben je ook welbewust niet gedoopt
of heb je je kinderen bewust niet gedoopt
omdat je denkt en gelooft
dat geloof niet overdraagbaar is
en dat het met elk mens weer opnieuw moet en kan beginnen.
Dat het begint met de verhalen vertellen,
tot je door laten dringen –
en levend kan worden in mensen – in ons
hoe klein of hoe groot we ook zijn.
Zodat het gaat stromen – het water,
opdat het vuur gaat branden – in ons
de kou en kilte verdrijft.
Dat het licht wordt in ons en de duisternis licht maakt,
wij opgetild worden en onze last licht
dat onze bergen geslecht en onze wegen recht worden.
Wij mogen achter Jezus aan
door het water heen
door de diepte heen
opstaan en leven.
Wij zijn tot in ons diepste zelf gekend, gezien, geliefd.
Daar bij het water klinkt een stem
die eerst tot de zoon wordt gericht.
‘Jij bent mijn geliefde, in jou vind ik vreugde.’
In Jezus komt dat woord ook tot ons:
jij bent geliefd, leef uit mijn liefde.
Amen
-
Lied: NLB 686: 1, 2 of NLB 350: 4, 5, 6, 7
-
Dankgebed en voorbeden
Goede God,
Wij mogen uw mensen zijn
U wilt onze God zijn
U verlicht onze duisternis
U maakt onze paden recht
en wijst ons een weg door ons leven.
wij bidden U
wees ons licht op onze weg
en help ons dragen
wat het leven op onze schouders legt.
Wij bidden U voor deze gemeente
met alles wat goed gaat
en waarin we sterk zijn –
dat wij onze plek hier innemen
een luisterend oor willen zijn voor mensen
….
Wij bidden U voor de wereld om ons heen
deze plaats, deze regio, dit land –
dat wij elkaar accepteren
en verder helpen waar dat nodig is
…….
Wij bidden U voor de wereld ver weg –
dat wij onze ogen niet sluiten
voor het leed van veel armen
mensen die onderdrukt worden
leven in oorlogsgebieden
……
Wij bidden voor onszelf
met wat ons zorgen baart
en angst teweeg brengt
dat wat zwaar is om te dragen:
verdriet en gemis
ziekte en zorg
…..
Wij bidden u
wees met ons
en zegen ons met de kracht van uw nabijheid
vandaag en morgen en alle dagen.
Amen
-
Inzameling van de gaven
-
Lied: NLB 422
-
Wegzending en zegen
Zegene ons allen de barmhartige God in zijn oneindige liefde,
de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
Amen.
(of zoals gebruikelijk in je eigen gemeente)