'Dan resoneert je hele leven mee'
Lees hier het interview met Arnold Huijgen naar aanleiding van zijn nieuwe boek Lezen en laten lezen.
Wat is de aanleiding voor het schrijven van Lezen en laten lezen?
Ik zie om mee heen gebeuren dat de levende omgang met de Bijbel bedreigd wordt. Vooral door allerlei discussies over ethische thema’s, waardoor de Bijbel opeens antwoord moet geven op onze vragen. Dat lukt niet altijd, en dan lijkt het alsof de Bijbel het probleem is. Maar wij zijn het probleem, en als we dat ontdekken, is er al veel bereikt. Het lijkt me juist in onze tijd erg nodig om leeg te worden van onze vragen en alleen over te houden wat Samuel zegt: ‘Spreek, Uw knecht luistert.’ Wie zo luistert, mag Gods zegen verwachten. Aan de Bijbel zal het niet liggen; het ligt aan ons.
U noemt de (culturele) afstand tot de Bijbeltekst eerder een existentieel probleem dan een intellectuele puzzel. Wat bedoelt u hiermee?
Natuurlijk is de Bijbel in een andere cultuur ontstaan. Nou en? Moeten wij dan verbindingen gaan leggen tussen de ene en de andere cultuur? Dat gaat zomaar niet, omdat een cultuur veel dieper gaat dan je denkt. Het puzzelen met culturen is me te oppervlakkig. Hoe dan wel? De Bijbel is niet zomaar een boek, maar is Gods communicatie met mensen. De Auteur leeft en Hij is erbij. Als ons Bijbellezen daar niet begint, komen we er ook niet bij uit. Het gaat om innerlijke afstemming op de muziek die in de Bijbel klinkt. Dan is die culturele afstand opeens veel minder belangrijk.
Over de historiciteit van de Bijbel is veel te doen. Volgens de één een absolute voorwaarde om te geloven, voor de ander juist een belemmering om te geloven. Hoe komen we volgens u uit deze tegenstelling?
Door onze Westerse focus op meetbaarheid en exacte historiciteit te ontmaskeren. We zullen heel nauwkeurig moeten luisteren naar wat de Bijbel zelf ons wil vertellen. Dat is soms net iets anders dan de historiciteit waar wij naar op zoek zijn. Je krijgt niet alles keurig op een rij. In drie evangeliën lees je over een blinde (of blinden) bij Jericho die genezen worden. Bij de ene evangelist zijn het er twee, bij de andere één. Bij de ene evangelist gebeurt het vóór Jericho, bij de andere erna. Kennelijk waren de evangelisten er niet zo in geïnteresseerd om alles historisch op één lijn te krijgen. Dus moeten we luisteren naar wat ze wél willen zeggen.
Op welke manier kunnen we volgens u de Bijbel het beste lezen?
Ontvankelijk: ‘Spreek, Uw knecht luistert’;
Afgestemd: het gaat om de hele stemming van je hart, om het meegenomen worden in de melodie van de Bijbel. Daarbij draait het allemaal om Christus.
Leeg: we mogen alles wat we hebben (of denken te hebben), inleveren, leeg worden, om gevuld te worden met de klank van Gods Woord. Dan resoneert je hele leven mee.
Arnold Huijgen is hoogleraar systematische theologie aan de Theologische Universiteit Apeldoorn.
Lezen en laten lezen
Lezen en laten lezen van Arnold Huijgen is een verhelderend theologisch boek over gelovig omgaan met de Bijbel. Belangrijk uitgangspunt daarbij is dat je de Bijbel niet alleen leest, maar je ook laat lezen door God. De Bijbel is een ingewikkeld boek, en over de interpretatie ervan wordt veel gediscussieerd. Hoe kun je de Schrift dan zo lezen dat je hart geraakt wordt? En hoe voorkom je al te rationele Bijbellezing? Huijgen gaat te rade bij onder andere Luther. Zijn vuistregels voor het lezen van de Bijbel zijn nog altijd actueel. Daarnaast geeft hij voorbeelden van omgang met de Bijbel door Oepke Noordmans, Dietrich Bonhoeffer en door hemzelf.
