‘Die ons schiep’ (liedboek 266)

Avond

‘Blijf bij ons aan de avond van de dag, aan de avond van het leven, aan de avond van de wereld.’

Enkele zinnen uit wat genoemd wordt: het ‘luthers avondgebed’ (zie Liedboek 202).

De avond van de dag, de avond van het leven en de avond van de wereld vallen in dit gebed als drie concentrische cirkels over elkaar heen.

Vanuit de stilte

Ook in het lied ‘Die ons schiep’ zijn die cirkels te herkennen. De dag is een beeld van het leven. Met die gedachte voor ogen krijgen de woorden een diepe betekenis.

Bij dit lied gaat de muziek letterlijk aan de tekst vooraf. Niet de woorden waren er eerst, maar de klank. Ik schrijf niet ‘noten’, dat is wat ik op papier lees, maar de klank, dat is wat ik hoor. En de componist Willem Vogel hoorde eens enkele tonen in een stille, donkere en lege kerk. Slechts enkele tonen vormen de melodie van dit lied. Hij zei daarover: ‘Naarmate ik ouder word heb ik minder noten nodig. Less is more.’ Voor de dichter Sytze de Vries de opdracht om er woorden bij te vinden. Bij zijn tweede poging zei de componist: ‘Ja, dat heb ik gehoord: die ons schiep…’

Bijbelse achtergrond

De naam van God komt in de tekst niet voor. Maar dat Hij de aangesprokene is, wordt meteen duidelijk, zo lezen we in het begin van de eerste strofen: Die ons schiep…; die ons zoekt…; die ons hoedt…

Als de nacht valt, houdt de schepper ons in de holte van zijn hand: God als schepper en bewaarder (Genesis 1 en Psalm 121). In de tweede strofe herkennen we de woorden die de jonge Samuël in de nacht hoorde (1 Samuël 3,10). De derde strofe bevat woorden uit Psalm 91,1-2, de psalm die behoort tot de vaste teksten van het avond-of nachtgebed van de kerk. Pas in de vierde strofe begint het eigenlijke gebed met een citaat van de kerkvader Augustinus: ‘onrustig is mijn hart tot het rust vindt in U’.

De dag is een beeld van het leven

Avond en morgen

In de Bijbel en de joodse traditie begint de dag met de avond. Ook dit lied begint met de avond en eindigt met de dag, met het licht dat over ons opgaat. Daarom kan dit lied niet alleen goed gebruikt worden als gesproken of gezongen gebed aan het einde van een dag, maar ook in de avond van het leven, als een mens ernaar uitziet dat het licht uiteindelijk over hem of haar mag opgaan.