Heb ik God wel lief als ik er niets bij voel?

Femmeke van van Berg, werkzaam bij het Kennisinstituut Christelijke ggz, hield tijdens de presentatie van het boek Is er een hemel voor autisten? van Alianna Dijkstra een boeiende lezing over autisme en geloven. U kunt hieronder het derde deel lezen. Deze lezing wordt opgedeeld in vijf blogs, de komende dagen publiceren we de volgende delen. Lees hier het vorige deel van de lezing.

Als je je eigen emoties moeilijk begrijpt, heeft dat ook gevolgen voor de geloofsbeleving.

Voor veel mensen en in veel kerken, speelt gevoel een grote rol bij geloof. Denk aan een preek over dankbaarheid, of de oproep te huilen over je zonden, of de terugkerende samenvatting van de wet: heb de Heere uw God lief boven alles en je naaste als jezelf. Dit levert problemen op als je in het dagelijks leven al moeite hebt je gevoelens te uiten. Hoe werkt dat dan bij God, Die je ook nog eens niet ziet?

De nadruk op gevoelens levert vaak een gevoel van falen op bij mensen met autisme. Of twijfel, omdat ze misschien niet gelovig genoeg zijn. Heb ik God wel lief als ik er niets bij voel? , is een vraag die iemand tot wanhoop kan drijven.

Tegelijkertijd hoeft dat niet. He tis de vraag of geloof gevoel moet zijn, of dat het ook gedrag kan zijn. Het gehoorzamen van God kan ook een vorm van liefhebben zijn. Rationeel geloof is ook geloof, zoals Toon dat zo mooi zegt:

‘Ze spraken daar vaak over (…) ‘Zie, Ik sta aan de deur en Ik klop. Indien iemand naar mijn stem hoort en de deur opent, Ik zal bij hem binnenkomen en maaltijd met hem houden en hij met Mij.’ Ze legden uit dat er een deur is maar enkel aan jouw kant zit een deurknop. Jij moet open doen om Jezus in je leven binnen te laten. Dus op een avond, in mijn studentenkamer, ben ik gaan bidden en zei ik dat ik de deur open zou doen. Zo liet ik Jezus binnen in mijn leven. Dat was verder een heel rationele beslissing. Ik voelde ook niks speciaals.

Toon

Daarom is dit boek belangrijk, omdat het laat zien dat geloven op verschillende manieren kan.

Geloofsbeleving heeft ook alles te maken met je godsbeeld: hoe je God ziet en ervaart. Moeite met generaliseren heeft gevolgen voor begrijpen wie God is op grond van de Bijbel. Want waarom zegt het iets over God dat Hij trouw is aan Abraham? Daarbij speelt ook mee dat mensen met autisme veel behoefte hebben aan dat ‘het klopt’. Voor sommigen helpt de rationele benadering, voor anderen juist niet omdat zij moeite hebben met de schijnbare tegenstrijdigheden in de Bijbel. Verdrietig genoeg leidt dit soms ook tot het opgeven van geloof, bijvoorbeeld omdat God ervaren wordt als ‘niet eerlijk’, of geen Liefde kan zijn als Hij straft.

Ook de moeite met inleven heeft gevolgen voor het begrijpen wat God van je verlangt, dat overigens voor veel christenen al een moeilijk thema is. Maar als dit in het dagelijks leven al moeilijk is, geldt dat ook in relatie tot God. Iemand verwoorde dit als een soort wanhoop dat je nooit goed weet wat God nu van je wil. Onderzoek naar het godsbeeld van mensen met autisme liet zien dat zij meer angst ervaren voor God, en minder positieve of steunende gevoelens.  Ook ervaren ze meer afstand tot God, omdat ze geloof moeilijk kunnen betrekken op het eigen leven.

Voorgaande delen

Is er een hemel voor autisten?

In Is er een hemel voor autisten? brengt Alianna Dijkstra autisme en geloof met elkaar in gesprek. Ben je boos op God omdat je autisme hebt? Is er aandacht voor autisme binnen je kerk? Denk je dat God autisme kan genezen? Alianna Dijkstra schuwt in dit boek geen enkele vraag over mensen met autisme en hun geloof. De schrijfster doet ook verslag van activiteiten rondom dit thema. Zo organiseert een kerk prikkelarme kerkdiensten speciaal voor deze doelgroep. Christelijke professionals komen aan het woord over het werken met cliënten met autisme. De mensen in dit boek komen uit verschillende kerkgenootschappen maar delen hun geloof in God en hun band met autisme. Van Alianna Dijkstra verscheen eerder Autisten liegen niet en Autisteneiland.