Het was een mooie avond maar het boek is beter – door Gert-Jan Segers

Maandagavond 19 maart werd ons boek in Rotterdam gepresenteerd. Er waren verrassend veel mensen komen opdagen en Marten de Vries en ik konden nog één keer kort ons zegje doen. Daarna was het woord aan twee lezers, Mohammed Ajouaou en Bernhard Reitsma.
Ze waren niet onze eerste lezers en eerste recensenten. Er zijn al verschillende – voornamelijk positieve – recensies geschreven en we hebben al veel mooie reacties van lezers gekregen. Maar zo’n openbare recensie is natuurlijk van een andere orde en heeft iets weg van de leraar die hardop in de klas je cijfer voor een proefwerk voorleest. Het begon met waarderende woorden en ze waren welgemeend, maar je voelde de ‘maar’ al van een afstandje aankomen. Vooral bij Reitsma.
De eerste recensent, Ajouaou, vroeg zich af of het wel zinvol is om je geloofsovertuiging uiteen te zetten in vergelijking met een andere godsdienst. Maar de islam doet toch niet anders? Vanaf het allereerste begin heeft de islam zichzelf gedefinieerd tegenover het jodendom en christendom. In de oudste papieren van de islam wordt ontkend waar het geloof van een christen mee staat of valt. Jezus Christus is volgens de islam niet de Zoon van God, is niet aan het kruis gestorven en dus niet uit de dood opgestaan. Als dat zo indringend wordt gezegd over het hart van het evangelie dan kan een christen niet blijven zwijgen en moet hij belijden wat hij wel gelooft. Dat hebben Marten en ik proberen te doen.
Bernhard Reitsma viel allereerst over de titel en meende dat wij suggereren dat christenen iets snappen wat moslims niet begrijpen. En, zo vroeg hij af, snappen christenen dan altijd alles? Goede vraag, maar volgens de titel gaat ons boek helemaal niet over alles wat christenen snappen, maar over wat zij geloven. Marten heeft daar hier al eerder iets over geschreven en dat is een helder verhaal.
Vervolgens vond Reitsma ons boek soms te massief, te eenduidig en miste het boek volgens hem andere christelijke stemmen en de islamitische tegenstem. In het forumgesprek hebben we daar nog wat langer over doorgesproken. We hebben aangegeven dat het inderdaad ons boek was, maar wel met de intentie om te schrijven in verbondenheid met de ‘kerk van alle plaatsen en alle tijden’ en in overeenstemming met het belijden van die kerk. Het is geen dissertatie geworden met een volledig overzicht van alle verschillende antwoorden van alle verschillende christenen op alle verschillende vragen van moslims. Maar bij alle vragen van moslims is het een antwoord dat probeert uit te leggen wat het betekent als je het evangelie gelooft en Jezus Christus wil navolgen.
Maar die massiviteit en eenduidigheid waar Reitsma het over had, wat moeten we daar dan mee? Het was te weinig onderbouwd om een volgende druk van het boek concreet te kunnen aanpassen en te zeer een gevoel om er helemaal je vinger achter te kunnen krijgen. Ik heb althans geen passages aangewezen gekregen waarin we ons aan eenduidigheid te buiten zouden zijn gegaan. Maar wat er ook over ons boek te zeggen is, het wil boven alles een Christocentrisch boek zijn. Dat betekent dat de waarheid waarin wij geloven geen massief systeem is, geen eenduidig 10-puntenplan, maar dat die waarheid een Persoon is. Iedere titel van elk hoofdstuk verwijst naar Hem, ieder hoofdstuk laat Hem aan het woord en door het hele boek door herhalen steeds weer in op wie we onze hoop hebben gevestigd: Jezus Christus.
Het was een goed gesprek, maar ook veel te kort. Het was mooi dat twee mensen de moeite hadden genomen het boek te lezen en te bespreken. Het was jammer dat we te weinig tijd hadden om het niet alleen over de toon van de muziek te hebben, maar ook echt over de inhoud van het boek door te kunnen praten. Het was ook jammer dat we te weinig tijd hadden om mensen die vanuit het hele land waren gekomen nog meer aan het woord te laten. Er was nog zoveel meer te zeggen en zoveel meer te bespreken. Maar het zat erop. Mensen werden bedankt, bloemen overhandigd, het ‘eerste’ exemplaar overhandigd en we hebben een punt gezet.
In alle massiviteit en eenduidigheid concludeer ik onbescheiden: het was een mooie avond, maar het boek is beter.