Keuze voor discipelschap kan verlegenheid doorbreken
In de vakantie heb ik de drukproef van het boek Tijd om mee te gaan. Over discipelschap vandaag gelezen. Dat leverde een boeiende leeservaring op. Allerlei aspecten van het discipelschap passeren de revue. Voor wie zich in dit thema wil verdiepen, biedt deze uitgave veel. Het laatste hoofdstuk geeft handvatten voor bezinning in de kerkenraden. In de verlegenheid die in veel gemeenten wordt ervaren, zou het een impuls kunnen betekenen als ‘Discipelschap als focus van beleid’ gekozen wordt.
Helder wordt verwoord dat het een centraal thema uit de Bijbel betreft. Het gaat niet om een nieuwe hype. Discipelschap raakt de kern van de navolging van Christus. Op de eerste bladzijden van het boek wordt de urgentie van het thema aangegeven. Het is de hoogste tijd om mee te gaan in het spoor van de Heere Jezus. Om het vandaag als christen vol te houden dient toewijding de hoogste prioriteit te hebben. Mij trof de zin: ‘Navolging is onze tijd een gevecht tegen de secularisatie in ons eigen leven’.
Er worden mooie Bijbelse lijnen getrokken vanuit de evangeliën (Jezus’ onderwijs over discipel zijn) en vanuit de nieuwtestamentische brieven. Meerdere keren wordt gewaarschuwd voor activisme. Die kant moeten we als kerk niet op. Activisme leidt tot verkramping en uiteindelijk verlamming. Fundamenteel voor discipelschap en navolging is Gods genade in Christus. In Hem is het nieuwe leven al een realiteit. In hoofdstuk 3 worden hier belangrijke dingen over gezegd die te weinig het geloofsleven van de gemeente bepalen (het leven uit de indicatief van het heil).
Verrassend vond ik hoe de notie van het vreemdelingschap aan de orde komt. ‘Je bent in de eerste plaats vreemdeling omdat je leeft vanuit de hoop.’ En dat heeft alles te maken met de gerichtheid op het Woord en de Tora (Psalm 119). Dat geeft rust en onrust tegelijk. Hoogtepunten zijn voor mij de hoofdstukken waarin gedachten van Luther en Bonhoeffer worden verwerkt. Dat we ‘als het ware voor een ander een Christus worden’ (Luther) en de tweeslag ‘Alleen de gelovige gehoorzaamt. Alleen de gehoorzame gelooft’ (Bonhoeffer). Geen goedkope genade en daarom ook geen goedkoop discipelschap.
Prikkelende hoofdstukken zijn er ook. Bijvoorbeeld hoofdstuk 6 over discipelschap en doop. De doop staat aan het begin van de geloofsweg. Maar bij de doop hoort wel een geloofsantwoord. In dit verband worden er indringende vragen gesteld bij de praktijk van de doopbediening. Ik noem ook hoofdstuk 9 over het omgaan met verschillende inzichten binnen de gemeente. Dit moet ik nog eens lezen. In ieder geval bleef de vraag bij me hangen hoe het gezag van de Schrift functioneert.
Een hoofdlijn door het hele boek heen is de nadruk op de persoonlijke verhouding met God. Het gaat om een doorleefd geloof. Het is niet voor niets dat hoofdstuk 12 als titel heeft: Zorg voor de ziel. Daarbij hebben we elkaar vandaag hard nodig, ook de eredienst waarover waardevolle dingen worden gezegd in hoofdstuk 13. Al dacht ik wel bij dit hoofdstuk: voor nieuwe vormen zal er in de ene gemeente meer ruimte zijn dan in de andere.
Hier en daar bevat het boek wat herhalingen en overlappingen. Dit komt waarschijnlijk doordat het is ontstaan uit gesprekken met de schrijvers. Het verschijnen van deze uitgave heeft alles te maken met de keus van de IZB voor discipelschap als speerpunt van beleid. Het boek heeft me nog weer meer overtuigd dat dit een goede keus is. Hopelijk worden gemeenten met dit thema geholpen om vandaag onder leiding van de Geest een weg te vinden om te gaan.
Ds. Sjaak Schuurman – predikant Hervormde gemeente Harderwijk
