Leef jij geloofwaardig?
Een aanmoediging tot kwetsbaarheid en gemeenschapszin
Vaak stellen we de vraag of wij in God geloven, maar wat als we die vraag omkeren? Zou God nog in ons geloven? Leef jij geloofwaardig? In haar boek Een God die in mij gelooft onderzoekt predikant Claartje Kruijff dit thema. Ze put daarbij uit Bijbelse verhalen, pastorale bezoeken en ervaringen uit haar eigen leven. Of je nu religieus, twijfelaar of zinzoeker bent, in haar vertrouwde, openhartige stijl opent Kruijff nieuwe denkrichtingen voor de lezer. Ze moedigt aan tot kwetsbaarheid en gemeenschapszin, tot overgave en oefening, maar bovenal tot het leiden van een geloofwaardig leven. Lees hieronder een fragment uit Een God die in mij gelooft.
Ik mis God wel
Ik weet niet zo goed hoe ik het moet zeggen en toch is het zo. Ja, ik ben een gelovig mens. Wanneer mensen weten dat je een gelovig mens bent, denken ze aan zekerheid, aan rotsvast vertrouwen. Soms zeggen mensen dat ze jaloers zijn. Dat ze het wel zouden willen, maar dat het ze niet lukt. Ik citeer dan graag het zinnetje van de Engelse schrijver Julian Barnes: ‘I don’t believe in God but I do miss him.’ Ik geloof niet in God maar ik mis hem wel. ‘Ja, dát!’ hoor ik dan terug. Dan probeer ik uit te leggen dat het gemis voor mij juist verlangen betekent – en dat het verlangen voor mij een beginpunt is. Dat het eerste deel van de zin ‘Ik geloof niet’ voor mij geen eindpunt is. Dat geloven voor velen helemaal niet klip-en-klaar is, dat het een worsteling kan zijn; aan geloof winnen en het weer verliezen, zoeken en soms niet vinden, nog meer vragen en lagen in het leven erbij krijgen.
Geloven heeft voor mij te maken met alles wat niet-maakbaar is. Het is niet direct heel concreet. Ik moet er moeite voor doen, het blijven oefenen. Mijn voorstellingsvermogen uitdagen. Het onvoorstelbare – stel je toch eens voor. En dan nog niet weten hoe dat onvoorstelbare eruitziet en toch durven dromen: wie weet! En o ja, in mijn eentje kan ik het niet. Ik heb anderen nodig om te kunnen geloven. Om getroost maar ook om uitgedaagd te worden. Om uit mijn te kleine huisje te worden getrokken.
Ja, ik ben een gelovig mens
Gelooft God nog in ons?
Op mijn bureau staat een kaart van Loesje – erop staat: ‘Zou God nog in ons geloven?’ Voor mij is dat een belangrijke zin geworden: Zou God nog in ons geloven? Deze woorden inspireren mij iedere dag weer. Maar ze raken mij vooral als ik zelf zoekende ben, als ik me verloren voel in een cynische en onherbergzame wereld en twijfel aan mijn eigen plek daarin. Deze woorden geven mij rust en richting. Alsof ik weer op mijn benen wordt gezet.
Aan deze vraag: ‘Zou God nog in ons geloven?’ gaat iets vooraf: er bestaat dus kennelijk een God die in mij gelooft. Een God die in mij gelooft. Stel je voor. Dit idee keert alles voor mij om. Het haalt de druk weg om mijzelf en alles wat ik zou moeten weten te overzien – wat ik wel en niet geloof of waarop ik vertrouw – ik hoef dat niet allemaal in de steigers te zetten om in mijzelf te kunnen geloven. Ik blijf minder in rondjes draaien en ben niet het middelpunt. Er wordt al in mij geloofd. Het is aan mij om de uitnodiging aan te nemen.
Hoe leef ik geloofwaardig?
En die God wijst me meteen de wereld in en bevraagt mij. Gelooft God eigenlijk nog wel in mij? Mij dunkt een relevante vraag die meteen richting geeft. Hoe, dat weet ik niet precies, maar dat hoef ik helemaal niet precies te kunnen plaatsen of uit te leggen. Dat is niet aan mij.
Deze gedachte verlicht mijn op de loer liggende somberte en pessimisme in een chaotische wereld op drift. Het is een omkering die mij direct goeddoet. Ik word even boven mezelf uitgetild en naast mijzelf gezet opdat ik naar mijzelf kan kijken. Direct krijg ik wat meer afstand te midden van allerlei impulsen die mij kunnen overvallen: angst, paniek en zorgen. Somberte als ik zie waar we in de wereld zijn beland met elkaar.
Geloofwaardig durven zijn betekent dat we onszelf inbrengen
Mijn rug wordt gerecht. Het dak boven mijn hoofd weer voelbaar – de grond onder mijn voeten voelt weer stevig. Dus die God – laat ik daar nu eens niet aan twijfelen – die is er en die is bereid in mij te geloven. Maar kan ik zorgen dat ík het geloven waard ben? Kunnen we naar geloofwaardigheid streven? Hoe leef ik geloofwaardig? Is dat niet ten diepste onze opdracht? Geloofwaardig durven zijn betekent dat we onszelf inbrengen. En dat betekent durven handelen uit vertrouwen, geloof, hoop en liefde – en te blijven geloven en vertrouwen – ook wanneer je de hoop of de moed zou verliezen. En dan bedoel ik níét op een naïeve manier – juist niet – maar mét alles wat er is. Met alle twijfel, al wat kwetsbaar is, onze angst en zorgen. Alles op tafel leggen en je toch durven openstellen. Vertrouwen tegen beter weten in soms. En alles durven delen. Hoop houden.
Claartje Kruijff is theoloog, schrijver en predikant in de remonstrantse Geertekerk in Utrecht.
Claartje Kruijff, Een God die in mij gelooft. Uitgeverij: Utrecht, Ten Have, 2024. 208 pp. € 22,99. ISBN 9789025912864
Meer ontdekken over geloofwaardig leven
Geïnteresseerd in dit thema? In De theologie podcast was Claartje Kruijff te gast om in gesprek te gaan over haar nieuwe boek. Bij deze aflevering is er ook een themapagina waarop luistertips en leestips over geloofwaardig leven, godservaringen en overgave voor je bij elkaar zijn gezet.
