Mijn kinderen accepteren niet wat ik wel heb geaccepteerd

Godian Ejiogu heeft een veelbewogen leven gehad. Nu is het zijn missie om zelf dingen in beweging te zetten in de samenleving. Daarover schrijft hij in Mijn droom. Hij vertelt wat hem drijft en waartoe het hem drijft.

“Sinds ik op 23-jarige leeftijd naar Nederland kwam, ben ik als uit Nigeria afkomstige theoloog en pastoraal werker betrokken bij verschillende organisaties in de Nederlandse samenleving”, vertelt Ejiogu. Hij integreerde in hoog tempo door een opleiding rooms-katholieke theologische pastorale vorming in het Nederlands te volgen, die zich richtte op het bedienen van parochies met Nederlands als voertaal. Dat was zijn werkterrein. Ook trouwde hij met een Friese vrouw; met haar kreeg hij drie kinderen. “Na zestien jaar liep dat huwelijk helaas uit op een complexe scheiding. Toen ben ik pas echt gaan zien hoe het leven is voor mensen van Afrikaanse afkomst in Nederland. Mijn kinderen zijn half Nigeriaans, dus ook voor hen is het belangrijk dat er échte sociale rechtvaardigheid ontstaat.”

Bloot, kwetsbaar en beweeglijk

“Ondanks verschillen in afkomst en cultuur geldt dat iedereen geboren is om vrij en daarmee in beginsel bloot, kwetsbaar en beweeglijk te zijn”, zegt Ejiogu. “Vanuit de warme en veilige maar ook krappe baarmoeder betreedt een mens de wereld om daar opgevangen, verzorgd en liefgehad te worden. Een kind wordt ook meteen omringd door cultuur, traditie, wetten en regels, die niet zelden samenhangen met het geloof van de familie en de omliggende maatschappij.” Op dit punt ziet hij dat er vaak al meteen een strijd losbarst: een strijd om vrijheid.

“Zeker in Afrika is het leven vanaf de geboorte vaak een worsteling, waarbij individuele wensen lijnrecht tegenover de regels en gebruiken van de omgeving staan.”

In Nederland heeft hij dat heel anders ervaren. “Nederland is een mooi land. Ik heb hier vruchtbare jaren doorgebracht.” Toch ziet hij wel dat er dingen verbeterd kunnen worden. “Zowel in mijn pastorale werk als in mijn persoonlijk leven heb ik botsingen gehad. Ook bij andere mensen van Afrikaanse afkomst zie ik de frustraties. Ik zie wat afwijzing op basis van hun gekleurde huid met kinderen doet. Ik begrijp dat de tweede generatie migranten deze sociale onrechtvaardigheid minder accepteert dan de eerste generatie. Ikzelf ben de eerste generatie, maar mijn kinderen zijn hier geboren. Wat ik heb geaccepteerd, daar zetten zij een streep door. En ik nu ook.” Het creëren van een sociale en rechtvaardige samenleving waarin de komende generatie het beter zal hebben dan de huidige, is zijn droom als vader.

Segregatie is geen optie

Er moet nog wel heel wat gebeuren voor het zover is. “Ik zie in de Nederlandse samenleving juist steeds meer tweedracht, verbittering en haat. Ik zie afwijzing en gebrek aan acceptatie in allerlei gradaties. Mensen worden monddood gemaakt en radeloosheid maakt mensen kapot. Ik zie ongelijke behandeling voor de wet. Migranten die het slachtoffer worden van misdaad, gaan niet naar de politie uit angst om bij voorbaat schuldig te worden bevonden. Negatieve beeldvorming van een etnische groep drukt op mensen. Dat kan anders en dat moet anders.”

Kan het echt anders dan? Ja, zegt Ejiogu: Nederland is daar zelfs het perfecte land voor. “Nederland is een klein land, waar je je niet kunt afsluiten voor anderen. Je kunt niet zeggen: dit is ons dorp en we sluiten ons af voor de rest. Men woont zo dicht bij elkaar dat het niet makkelijk is, zelfs een zware opgave, om dagelijks contact te vermijden.” Toch is er in het onderwijs een tendens om kinderen van migranten apart te gaan onderwijzen. Een slecht idee, vindt Ejiogu, want zodra ze de straat op gaan na schooltijd, komen ze andere kinderen tegen.

Segregatie is simpelweg geen optie.

Een prachtig voorbeeld zag hij in Amsterdam, waar een parochie moest fuseren met een parochie in een nabijgelegen stad. “Dat vonden de parochianen niet handig. Maar er was een migrantenparochie die het kerkgebouw huurde voor diensten. Volgens de regel mag een Nederlandse parochie niet fuseren met een migrantenparochie. Wat gebeurde er? 99 procent van de Nederlandse parochianen liet zich uitschrijven bij de eigen parochie, en sloot zich aan bij de migrantenparochie. Zo behielden ze hetzelfde kerkgebouw en nu kunnen ze samen kerken, vieren en rouwen. Het heeft de priester van de migrantenparochie bovendien geïnspireerd om Nederlands te leren zodat hij de dienst kan leiden als de Nederlandse priester verhinderd is.”

Iedereen is van de wereld

Ejiogu’s boek is bedoeld voor mensen die de gevolgen van racisme onder ogen willen zien en een weg willen inslaan om ervan af te komen. Racisme is uiteindelijk een persoonlijke kwestie, zegt hij. “Je kunt je niet verschuilen achter ‘zo doet iedereen het’ of ‘zo is het nu eenmaal’. Iedereen heeft zelf de verantwoordelijkheid en je hebt een simpele keuze: je naaste liefhebben als jezelf, of hem haten.”

Hij begrijpt dat veel Nederlanders niet bewust racistisch denken, ze schrikken vaak zelfs van hun eigen racistische gedachten. En het merendeel van de Nederlanders zou al helemaal niet racistisch handelen. De denkwijze zit diep ingebakken. “Racistisch denken en racistisch zijn, zijn verschillende dingen”, zegt Ejiogu. “Ontdekken dat je racistisch denkt brengt je in verlegenheid en brengt gevoelens van schaamte met zich mee.

Tegelijkertijd kan het een opening creëren voor het zoeken naar bevrijding.

Dan moet je die nare gedachten en beelden over de ander wel eerst toelaten, ze niet ontkennen vanuit schaamte. De waarheid maakt vrij. Eerlijk bekennen wat er in je ziel leeft is noodzakelijk. De uitnodiging om je eigen denkwijze te herzien en bespiegelen is de weg naar de toekomst. Dus verschuil je niet in de massa of in de cultuur. Dat neemt je verantwoordelijkheid niet weg, integendeel. Soms is het juist een kwelling voor je ziel.”

Ieder mens is een geschiedenis op zich, zegt Ejiogu. De gemeenschap bestaat alleen omdat alle individuen bestaan, de geschiedenis wordt gevormd door al die individuen bij elkaar. “Daarom is het luisteren naar je innerlijke stem zo belangrijk. Als je jezelf liefhebt, kun je ook je naaste liefhebben. Dat is mijn droom: dat mensen leven in liefde voor zichzelf en elkaar.”

Auteur: Godian Ejiogu

Vrijspraak voor losers

In Vrijspraak voor losers houdt Nadia Bolz-Weber een vlammend pleidooi voor religieuze vrijheid. In een eerlijke, verhalende stijl vertelt zij over haar werk als pastor. Zij ontdekt dat God zich laat vinden in alle mensen. Keer op keer ontmoet ze God in mensen die het minst geschikt lijken: een agnost, een travestiet of een criminele bisschop. Door deze onheilige heiligen te ontmoeten, leert ze wat genade is. Dit boek laat zien wat er gebeurt als gewone mensen brood en wijn delen, de Bijbel lezen en elkaar hun levensverhalen vertellen.