Ontspanning en bezieling

De zomervakantie is weer voorbij. Met frisse energie gaan we weer aan de slag, ook in de kerk. Er staat van alles op stapel, niet alleen voor september maar voor het hele seizoen. Hoe blijven we in alle drukte uitgerust en toegerust?

In de zomerperiode liggen verschillende activiteiten in het kerkenwerk even stil. Er zijn bijna geen vergaderingen, de meeste gespreksgroepen houden een pauze. Veel mensen hebben vakantie van werk of school en trekken eropuit. Anderen blijven thuis en doen daar wat rustiger aan. Zo’n vakantieperiode doet de meeste mensen goed. Even afstand nemen van alle vaste verplichtingen en drukte. Tijd hebben voor elkaar, voor ontspanning, recreatie en bezinning. Daar kun je door op adem komen en nieuwe zin van krijgen.

Als daarna het gewone dagelijks leven weer begint met alle drukke bezigheden raakt de vakantie al snel op de achtergrond. Voordat we het doorhebben, loopt onze agenda weer vol en worden we opgeslokt door alles wat moet gebeuren: op het werk, in de kerk, in het gezin, op school… Niet dat we die activiteiten altijd met tegenzin doen, want ze kunnen ook veel plezier en voldoening geven. Als we echter geen tijd maken voor ontspanning en bezieling voelen we ons al snel aan een volgende vakantie toe. Hoe kunnen we onze energie wat beter en duurzamer op peil houden?

Vrije tijd

In de Bijbel lezen we dat het goed is om op gezette tijden te rusten en niet te werken. Zelf hield God na zes scheppingsdagen een rustdag, de sabbat. Deze bijzondere dag in de week schenkt Hij later ook aan de mensen. In de Tien Geboden roept God op om die ‘vrije’ dag in ere te houden. Er zijn momenten dat we ons werk mogen loslaten. Dit herinnert ons eraan dat we vrije mensen zijn. We zijn geen slaaf van ons werk of van wat/wie dan ook. Net zoals God het joodse volk uit Egypte bevrijd heeft, bevrijdt Hij ons van alles wat ons kan beheersen (Deut. 5, 15).

De kerngedachte achter de sabbat kan ons stimuleren om in ons druk bezette leven voor vaste vrije dagen en andere rustmomenten te zorgen. In die vrije tijd mogen we ons ontspannen en het leven vieren. Denkend aan Degene die alles geschapen en gegeven heeft. Er zijn verschillende manieren waarop mensen van hun vrije tijd genieten. Favoriete ontspannende bezigheden zijn: wandelen of fietsen in de natuur, schilderen, handwerken, lezen, een museum bezoeken, muziek luisteren of beoefenen … Het kan goed zijn om even stil te staan bij de vraag: Waar rust ik van uit?

Bezinnings-/gespreksvragen:
• Waardoor komt u tot rust? Wat geeft u energie? Wat vindt u leuk om in uw vrije tijd te doen? Deel dit met elkaar, bijvoorbeeld in de pauze van een vergadering, tijdens het koffiedrinken in de kerk, gewoon in het onderling contact…
• Waar heeft u het meeste van genoten in de vakantie-/zomertijd? Begin de eerste vergadering van het nieuwe seizoen een kwartiertje eerder en praat hier bij een kopje koffie/thee samen over bij.

Een agenda met kleur

Onze vrije tijd schiet er in onze 24-uurseconomie en het digitale tijdperk al snel bij in. Het levenstempo en de prestatiedruk liggen hoog. Smartphone en internet maken het mogelijk om altijd bereikbaar en bezig te zijn. Door alles wat we moeten en willen is het lastig om over onze vrije tijd te waken. Daarom kan het goed zijn om onze vrije tijden speciaal in onze agenda in te plannen.

In verschillende kloosters zijn er niet alleen vaste tijden voor gebed en voor werk, maar ook tijden voor recreatie, herschepping. Gedurende de dag en/of ’s avonds zijn er momenten dat de zusters of broeders hun gewone bezigheden laten rusten en mogen ontspannen. Ze doen dan bijvoorbeeld samen een spel, gaan een eindje wandelen of luisteren muziek. De recreatietijd valt niet samen met de lunchpauze of met meditatietijd, maar is enkel voor ontspanning. Het is de bedoeling dat de kloosterlingen zich net zo strikt aan de recreatietijd houden als aan de andere tijden.

Ook wij kunnen vrije momenten in onze agenda vastleggen. We kunnen dit bijvoorbeeld doen door bepaalde tijdsblokken en dagdelen in te kleuren. Hoeveel vrije tijd precies kan per persoon verschillen. Probeer te ontdekken waar u zich het beste bij voelt. Ga op die vrije momenten iets doen wat u leuk vindt en waar u nieuwe energie van krijgt. Door vrije tijden expliciet in onze agenda te zetten, voorkomen we dat die momenten met iets anders ingevuld raken.

Juist in drukke tijden is het goed om méér van die momenten te reserveren zodat we goed op krachten te blijven.

Opdracht
• Reserveer in uw agenda ‘vrije’ momenten: een uurtje per dag, een dagdeel per week, een hele dag per maand. Geef deze tijdsblokken in uw agenda een kleurtje. U kunt op het vrije moment zelf kijken wat u dan graag wilt doen. Of u kunt van tevoren een plan maken voor een fijne en rustgevende activiteit. Bespreek na een tijdje met elkaar of dit lukt, en hoe het bevalt.
• Doe als commissie of kerkenraad af en toe een ontspannende activiteit. Bijvoorbeeld eens per jaar een team-uitje, een muziek-workshop of een puzzeltocht. Doe iets heel anders dan normaal. Laat even alle vergaderthema’s en overlegzaken rusten. Maak samen plezier en speel. Dat verstevigt de band, en geeft spontaniteit en creativiteit.

Heilige tijd

Het sabbatsgebod spoort niet alleen aan om een dag per week ons werk te laten rusten, maar ook om deze dag te ‘heiligen’, apart te zetten voor God. In de kerk doen we dat door iedere zondag als gemeente bijeen te komen en samen God te eren. De eerste dag van de week verwijst naar de dag dat Jezus is opgestaan. De joodse traditie viert de heilige dag op zaterdag, de zevende dag in de week.

Vrije tijd en heilige tijd kunnen samengaan, maar dat hoeft niet. Als je bijvoorbeeld wandelt, kun je heel goed danken, bidden of mediteren. En door kunst en muziek kun je soms ook iets van God ervaren en geïnspireerd raken. Toch kan het goed zijn om ook speciaal tijd voor God te reserveren: tijd om te bidden, tijd voor bezinning. Net zoals we in het dagelijks leven tijd maken voor wie ons lief is, is het goed om God op vaste momenten onze volle aandacht te geven. Daardoor blijven we ‘bezield’. Het woord ‘ziel’ kunnen we omschrijven als de levenskern van ieder

mens. De ziel is een aanduiding van iemands identiteit, wie hij of zij ten diepste is. De ziel verwijst ook naar de aanwezigheid van God in iedereen. Bezieling is datgene wat leven, adem, inspiratie geeft. Door in het dagelijks leven en in het kerkenwerk ruimte te maken voor bezieling voeden we de ziel. In het kloosterleven geldt, dat degenen die veel verantwoordelijkheid dragen in de gemeenschap extra tijd voor bezieling maken. Zo ontvangen zij wijsheid en inspiratie om beslissingen te nemen en om de gemeenschap van dienst te zijn.

Bezinnings-/gespreksvragen
• Op welke manier maakt u in uw dagelijks leven tijd voor God? Hoe ervaart u dit?
• Hoe zorgt u in uw kerkelijke werkgroep voor momenten van bezieling? Wat zou u eventueel willen veranderen

Gebed en bezinning

Bidden en Gods nabijheid zoeken kan op alle momenten van de dag en in de nacht: tijdens het werk of andere bezigheden, onderweg op de fiets, of ’s nachts als we wakker liggen. Bidden betekent in gesprek of verbinding zijn met God. Die verbinding is niet aan tijd of plaats gebonden. Vaste momenten om te bidden kunnen echter wel helpen om die verbinding te onderhouden en sterker te maken. Bijvoorbeeld een vast moment aan het begin van de dag. Om God te danken, zijn hulp en zegen te vragen, voorbede te doen… Datzelfde geldt voor het begin van een kerkelijke vergadering, bijeenkomst, de start van het nieuwe seizoen. Door met God te beginnen laten we merken om Wie het in ons leven en in ons werken draait. En wiens inspiratie wij nodig hebben. Ook op andere momenten van de dag kan het goed zijn om met een vaste regelmaat te bidden.

Een gebed kan samengaan met uitgebreidere bezinning, zoals het lezen en overwegen van een stukje uit de Bijbel. In de Bijbel kunnen we proberen te beluisteren wat God tot ons zegt. God kan op allerlei manieren tot ons spreken: bijvoorbeeld in een lied dat ons raakt, in het contact met onze naaste, in het wonder van de natuur, door het lezen of horen van een bepaald bijbelgedeelte… De Bijbel helpt ons om God beter te leren kennen en om zijn stem te leren verstaan. Juist ook in het kerkenwerk is het belangrijk om tijd voor bezinning te maken.

Opdrachten
• Formuleer op papier een persoonlijk ochtendgebed. Het hoeft niet lang te zijn. Bid dat een aantal ochtenden. Breid het gebed eventueel uit met een speciale regel voor die specifieke dag. Deel met een naaste hoe u dit bidden ervaart.
• Formuleer op papier een gebed voor de opening van een vergadering van uw kerkenraad, wijkteam, andere kerkelijke werkgroep… Deel deze gebeden met elkaar in tweetallen. Wie van de groep wil een keer als opening zijn/haar gebed hardop voorlezen?
• Reserveer in uw agenda iedere dag een of meerdere korte gebedsmomenten. Probeer ook een iets langer moment voor bezinning apart te zetten, bijvoorbeeld een kwartier. Geef deze gebeds- en bezinningstijden een kleur (een andere kleur dan de ‘vrije’ tijd).

Door onze agenda wat meer kleur(en) te geven en regelmatig tijd te maken voor ontspanning en bezieling houden we plezier en zin in alles wat we doen. Zodat we samen bergen kunnen verzetten.