Op de juiste manier omgaan met dementie

CIP is een platform dat christelijk is ingesteld. Het biedt nieuws, video’s, interviews en achtergronden op christelijk gebied.  Jeffrey Schipper van CIP heeft Tim van Iersel geïnterviewd. Tim van Iersel is op 3 mei 2019 ook geïnterviewd op Groot Nieuws Radio, bij De Nieuwe Morgen.
Lees en luister hieronder de interviews met Tim van Iersel, auteur van Godvergeten.

Waarom dominee Tim van Iersel wil dat christenen vaker spreken over dementie.

Ieder uur krijgen er vijf mensen in Nederland dementie. Dat zijn behoorlijk schrikbarende cijfers. Het is dan ook erg belangrijk dat we op de juiste manier met dementie omgaan, juist ook binnen de kerk. CIP.nl sprak met dementiedominee Tim van Iersel naar aanleiding van zijn boek Godvergeten.

De voorganger beaamt dat er in de kerk nog té weinig wordt gesproken over dementie. “Het is misschien toch nog wel een beetje een taboe. Zoals dat ook in de samenleving het geval is. Mensen gaan het uit de weg. Dat komt denk ik ook wel omdat mensen met dementie zich anders gedragen dan we gewend zijn. Overigens denk ik dat mensen met dementie ook zelf de kerk vaak gaan mijden. Bijvoorbeeld omdat ze het niet meer begrijpen. Laatst vertelde een partner van iemand met dementie dat mensen in de kerk tegen haar hadden gezegd dat ze beter niet meer kon komen. Omdat ze zich raar gedroeg en dat was niet passend tijdens diensten. Het gebeurt nog steeds dat er op die manier wordt gereageerd.”

Wat overigens opvalt is dat gebedsgenezing bij vrijwel iedere kwaal of ziekte wordt toegepast, maar niet of nauwelijks bij dementie. Wat is daar de reden voor? Van Iersel: “Ik heb het ook nog nooit gehoord en dat kan ik ook goed begrijpen. Ik zal het zelf ook niet zo snel doen. Het is voornamelijk een ziekte die past bij hogere leeftijd, al zijn er ook jonge mensen met dementie. Dat zijn mensen van rond de vijftig of nog jonger. Dat is een minderheid maar bij die groep zou je het jezelf eerder kunnen voorstellen dat er gebedsgenezing wordt toegepast. In die andere gevallen hebben mensen toch het gevoel dat het bij de laatste levensfase hoort. Dus wat kan je er dan nog van verwachten?”

Laatst vertelde een partner van iemand met dementie dat mensen in de kerk tegen haar hadden gezegd dat ze beter niet meer kon komen. Omdat ze zich raar gedroeg.

Persoonlijk groeide de predikant overigens, net als de meeste christenen, op met een cognitief geloof. Daarbij probeer je het geloof ook te begrijpen of daar woorden aan te geven. “In de verpleeghuizen merkte ik echter dat dit mensen met dementie helemaal niet lukte. Als ik hen vraag wat ze geloven, vinden ze het lastig om dat te verwoorden. Soms zijn ze God vergeten of herkennen ze zichzelf niet eens in de spiegel. Als je niet meer kunt verwoorden wat je gelooft of wie je bent, wie ben je dan eigenlijk nog? Daardoor kom je echt tot de kern van je bestaan. Wat geloof je nu eigenlijk nog als je er geen woorden aan kunt geven? Ik geef ook wel eens cursussen aan predikanten en voorgangers en krijg dan de vraag of het nog wel zin heeft om bij deze mensen op bezoek te gaan of vieringen voor hen te organiseren. Ze begrijpen het immers toch niet?” Toch vindt Van Iersel dat juist mensen met dementie bij de kerk betrokken moeten blijven. “Er wordt nog wel eens gezegd dat het grote probleem bij dementie niet is dat ze gáán vergeten maar dat ze wórden vergeten.”

Zelf sprak de geestelijk verzorger wel eens met een vrouw die hem vertelde dat haar man met dementie nooit meer gebeld of bezocht werd door vrienden en kennissen omdat ze niet wisten hoe ze met hem om moesten gaan. “Juist in een kerk is het belangrijk om mensen betrokken te houden als onderdeel van het lichaam van Christus. Ik denk dat dit een onderdeel van onze roeping is. Dat mensen er echt bij blijven horen. Als hoofdlijn daarin vind ik dat iemand met dementie zich niet aan zou moeten passen aan de gemeenschap maar dat de gemeenschap zich aan zou moeten passen aan die persoon met dementie.”

Godvergeten

In Godvergeten biedt Tim van Iersel handreikingen en bemoediging in het omgaan met dementie en God. Dementie brengt je bij de kern van je geloof. Juist omdat je met dementie zo afhankelijk en kwetsbaar bent, juist omdat je cognitieve capaciteiten achteruitgaan, kom je onherroepelijk voor de kernvragen van je leven te staan. Daarom spreekt dit boek over dementie én over God, aan de hand van thema’s die daarbij belangrijk zijn. Het gaat over de vraag naar waarom (waarom overkomt mij dit?), over loslaten, jezelf vergeten en vergeten worden, muziek en vooruitzien.