Waarom is er nog altijd religie in de 21e eeuw?
Waarom is er nog altijd religie in de 21e eeuw? Dat vraagt Elaine Pagels zich af in haar boek Waarom religie blijft. In haar boek beschrijft ze haar zoektocht naar de zin van religie, ook in haar dagelijks leven. Ze neemt ons mee in haar verdriet om de dood van haar jongste zoon en haar man en de worstelingen met verhalen uit de Bijbel. Wat heeft ze daarin aan religie gehad? U leest het hier.
Dit is een bijdrage n.a.v. Waarom religie blijft
Waarom geloven er nog zoveel mensen? En hoe vormen die religieuze tradities de manier waarop mensen hun leven leiden? Voor Elaine Pagels kregen deze vragen een nieuwe betekenis door een dubbel verlies in haar eigen leven: de dood van haar jonge zoon en, een jaar later, haar man. Tegen deze persoonlijke achtergrond schrijft zij over de grote religies en hun ideeën. Pagels laat zien hoe religieuze kaders onze emoties richting geven – of we nu geloven of niet.
De Bijbel vanuit niet-gelovig perspectief
In dit boek doet Elaine Pagels vanuit niet-gelovig perspectief, naast dat ze vertelt over verschillende religieuze ervaringen, verschillende onderzoekjes naar motieven in de bijbel. Zo kijkt ze naar het begrip “woede”, naar de rol van Satan in het oude en nieuwe testament en naar de betekenis van “goed nieuws” in de evangeliën. Hierbij bekijkt ze niet alleen boeken uit de canonieke Bijbel, maar verbindt ze haar onderzoekjes met andere religies, waaronder het Jodendom. Met deze onderzoekjes weet Pagels haar eigen verdriet een plaats te geven. Hieronder kunt u een stukje uit haar boek lezen.
Ik dacht aan Job
“Tijdens die donkere, afschuwelijke dagen en maanden dacht ik, net als veel mensen die zich ontgoocheld voelen, aan Job. Immers, alleen een vrouw die niet deugde als moeder en vrouw zou zowel haar kind als haar echtgenoot zien sterven. Zou dit een straf kunnen zijn voor een onbekende en niet erkende zonde? In mijn worsteling om al die tegenstrijdige gevoelens te duiden voelde ik hoe ik onbewust culturele boodschappen uit oude tradities had geïnternaliseerd, lang nadat mijn familie het christendom had opgegeven. Want als deze bijbelse verhalen verdriet omzetten in woede, maken ze er schuldgevoelens van. Voor mij zouden, net als voor vele anderen die rouwden, die schuldgevoelens zich paren aan harde en dissonante klanken die woede bijna overstemden. Het probleem van Job – die maar één God erkent en erop staat dat die God goed en rechtvaardig is – is dat als er iets misgaat in je leven, je niemand anders de schuld kunt geven dan jezelf.”
Hoe briljant complex is Job
“Terwijl ik dat oude bijbelverhaal herlas, leek het open te breken als een granaatappel, bloedrood vanbinnen. Ik zag opeens hoe schizofreen het is, of, zo je wilt, hoe briljant complex. Want in het boek dat wij ‘het boek Job’ noemen, alsof het een enkel boek is, zijn goed beschouwd twee heel verschillende verhalen met elkaar verbonden. Degene die de versie schreef die we nu in de Bijbel vinden, begon met het vertellen van het eerste deel van een oude volksvertelling, splitste dat oude verhaal in tweeën en plaatste het tweede deel aan het einde. In het midden voegde hij er zijn eigen stem aan toe: de stem van een gekwelde boze dichter, die spreekt voor talloze mensen die werden getraumatiseerd door oorlogsgeweld, aan de bedelstaf raakten als ballingen en hun kinderen zagen sterven en moesten begraven terwijl ze als vluchteling trachten te overleven en de restanten van hun oude leven bij elkaar probeerden te houden. Deze dichter hekelt het simpele moralisme van de oude volksvertelling en bespot zelfs -, door Job een stem te geven.”
Ook Gerko Tempelman schreef een boek over waarom het nog verbijsterend vaak over God blijft gaan in modernistische wereld waarin God aan het verdwijnen is. Kijk hier het filmpje over zijn boek Ongeneeslijk religieus of lees de recensie.
Meer actuele boeken over religie in een post-modernistische tijd:
