Als water door een zandlaag

Vier vragen aan Ruud ter Beek, predikant van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt in Leusden

1. Hoe begin je een preek?
Ik begin de preek het liefst met een vraagstelling die mensen van nu herkennen. We staan met twee benen midden in het leven en brengen dat mee de kerk in. Ik vind het belangrijk om het thema van de preek te laten aansluiten bij wat mensen denken en meemaken, en bij hun geloofsvragen. Als alles goed gaat en er is veel moois in je leven, kan het bij voorbeeld gemakkelijk zijn om God te prijzen. Maar als alles in jouw leven of in dat van mensen om je heen, wordt afgebroken, vertrouw je dan nog op Gods goede beloftes?

2. Wat is het belangrijkste bij het voorbereiden van je preek?
Voor mij is dat: lezen in gebed; in nauw overleg met de heilige Geest de grondtekst door je heen laten druppelen, als water door een zandlaag. Ik ben oud-testamenticus, exegeet, dus ik vind het leuk om uit te zoeken wat er staat. Maar niet zonder het gebed.
Je bent natuurlijk ook 21ste–eeuwer, je zoekt naar de raakvlakken met het leven van nu. Dat gebeurt ook in dat ‘drainageproces’. Met als kern: wie was God voor de mensen toen? En wat betekent dat voor mensen van nu?

3. Welke reactie op een preek is je altijd bijgebleven?
De meest bijzondere is deze: ik preekte ooit op Dankdag in een gemeente waar ik af en toe te gast was. De preek ging over Spreuken 15:16 ‘Beter een schamel bezit en ontzag voor de HEER dan grote rijkdom en veel onrust.’ Een tijd later ging ik daar weer voor. Na afloop kwam een man naar mij toe. Hij vertelde dat hij bij de dankdagdienst was geweest, direct daarna gearresteerd was in verband met diefstal en een jaar in de gevangenis had gezeten. Hij had eindeloos over de preek nagedacht; had een audio-versie opgevraagd en had er veel over gepraat met een ouderling. Hij had een hele worsteling doorgemaakt. Het ging er in de preek – kort gezegd – om dat je God vooral dankt voor wie Hij is en niet voor wat Hij je geeft. Als God jouw god wil zijn, valt er een heleboel angst en zorg weg. Dat had hem aangesproken en geholpen.

4. Heb je een tip voor een (beginnende) collega?
Zorg dat je vertrouwd raakt met de Bijbel. Preken werkt alleen als de Bijbel voor jezelf een continue gesprekspartner is, op elk gebied van je leven.
Het loont als je goed de weg weet in de Bijbel. Dat ik Hebreeuws ken, helpt me ook vertrouwd te raken met de oorspronkelijke tekst. Het brengt me dicht bij de ‘sfeer’ van de tekst. Als je zelf niet zo thuis bent in de bijbeltalen, is het wijs goede gidsen te zoeken op dat gebied.
En wees zo a-selectief mogelijk. Je maakt al gauw je eigen Bijbel door teksten te selecteren. Doe zoveel mogelijk deuren open, kijk overal achter.