Kringviering: Niet praten maar doen

Beoogde datum: 4 februari 2018
Beoogd gebruik: kringviering of huiskamerviering
Bij Marcus 1: 29-39

Downloads

• Register Kringvieringen

• Complete kringviering bij dit thema

• Dit bestand in Word

Uitgangspunten bij thema en bijbeltekst

Jezus geneest veel zieken, onder wie de schoonmoeder van Petrus. Hij drijft ook demonen uit. Marcus legt in zijn evangelie bij monde van Jezus de mensen het zwijgen op over wat ze van Jezus meegemaakt hebben. Ook de demonen en boze geesten moeten zwijgen. Aan dit gebod voegt Marcus toe: ‘want ze wisten wie Hij was’. (Marcus 2: 10, Marcus 9: 31, Marcus 14: 62). Jezus is bang dat de mensen aan de haal zullen gaan met de wonderen die hij heeft gedaan en de belijdenissen over hem. Hij wil ook niet dat mensen met een boze geest invloed op ons krijgen. Mensen die je door hun manier van praten verleiden om een andere weg te gaan dan achter Jezus aan. Jezus’ leven kan pas goed begrepen worden als dat verbonden wordt met zijn weg naar het kruis.
Jezus wil niet dat wij van alles over hem vertellen. Hij wil onze navolging. Marcus vertelt dat de schoonmoeder van Petrus na haar genezing Jezus ging dienen.

De belangrijkste overweging bij de keuze van liederen, gebeden en andere onderdelen van de liturgie is de spanning tussen geloven met woorden en geloven met daden. De spanning tussen over het geloof praten en de praktijk van de navolging in het leven van alledag.

Liturgie

Teksten die de voorganger uitspreekt, zijn cursief gezet.

• Welkom

Graag heet ik u/jullie allemaal van harte welkom in deze viering.
Het thema is ‘Niet praten maar doen’.
We lezen een gedeelte uit het evangelie van Marcus. Jezus heeft veel mensen genezen en demonen uitgedreven. Bij Marcus verbiedt Jezus de mensen om over die genezingen te praten. Hier gebiedt hij ook de demonen om te zwijgen.

Geloven moet niet iets worden van alleen erover praten. Dan krijgen mensen een verkeerd begrip van wat geloven betekent. Wat is dan wel de bedoeling? Daar willen we samen over nadenken. We wensen elkaar een warme en mooie viering toe!

• Aanvangslied: NLB 283: 1, 2 en 3

• Bemoediging en groet

Hoe we hier ook gekomen zijn:

blij of verdrietig,

dankbaar of vol zorgen en vragen –

samen zoeken we de ontmoeting met de Heer,

Hij die ons wil helpen bij onze zoektocht

hoe ons leven gestalte te geven.

Liefde en vrede wensen we elkaar toe

van de Heer die ons draagt,

van Christus die ons kracht geeft,

van zijn Geest die ons verwarmt.

Amen.

• Zingen: NLB 283: 4 en 5

• Kyriegebed

We bidden de Heer of Hij zich wil ontfermen over mensen en een wereld in nood.
We wisselen ons gebed af met het zingen van coupletten van lied 281 (NLB 281).

Na ons gebed zingen we van hetzelfde lied de coupletten 6,7,8 en 10.

We beginnen ons gebed met het zingen van couplet 1 van lied 281.

Zingen: lied 281: 1

Heer, we leven in een wereld

waar het op zoveel plaatsen donker is

door honger en armoede, oorlog en geweld.

waar U mensen roept om een licht te zijn voor elkaar

gaan mensen alsmaar door om elkaar pijn te doen

met woorden of met daden en zo maken ze

het leven duister op de plek waar ze leven.

Heer, waar kunnen wij als mensen anders heen met wat ons bezighoudt

dan tot U alleen?

Daarom bidden wij zingend:

Zingen: NLB 281: 2

Heer, wij bidden U voor vrouwen en mannen die vastzitten in hun eigen leven,

soms rondtollen in de cirkel van hun eigen gedachten en gevoelens,

die weg dreigen te zakken in somberheid,

het leven niet meer zien zitten

mensen die het soms opgegeven hebben om tot U te bidden,

want ze bidden de sterren van de hemel en er lijkt niets te veranderen.

Heer, in naam van hen die het zelf niet meer op kunnen brengen,

bidden wij U daarom zingend:

Zingen: NLB 281: 3

Heer, we leven in een wereld

waar mensen snel met een oordeel klaar staan,

waar mensen elkaar veroordelen,

waar mensen nog verder gaan en elkaar afschrijven.

Heer, U kijkt met ogen van liefde naar ieder mens.

Waar wij elkaar etiketten opplakken

ziet U ons aan zoals we zijn.

Daarom bidden wij zingend:

Zingen: NLB 281: 4

• Zingen: NLB 281: 6, 7, 8 en 10

• Gebed bij de opening van het Woord

Heer, wij danken U voor uw woord,

dat richting wil geven aan ons leven:

de richting van uw nieuwe wereld.

Maar het gevaar bestaat

dat uw woord in het niet valt

bij alle woorden die wij spreken.

Heer, daarom bidden wij U

nu wij hier samen zijn in uw huis:

laat het stil mogen zijn in ons en om ons heen,

opdat we in de stilte van ons hart

uw geest mogen ervaren

die ons hart verwarmt;

opdat wij opengaan voor U,

voor wat U ons mee wilt geven

voor ons leven van alledag.

Amen.

• Schriftlezing: Marcus 1: 29 – 39

• Zingen: NLB 313: 1 en 5

• Overdenking (zie onder)

• Zingen: NLB 837: 1, 3 en 4

• Gebeden

Heer, wij danken U dat we er

in een tijd van onzekerheid en verwarring niet alleen voor staan;

wij danken U dat we U hebben

als leidsman en gids voor ons leven;

wij danken U voor hoe U dat wilt zijn:

in een leven van liefde voor alle mensen.

Maar ook dan beseffen we

hoe ingewikkeld het kan zijn

om in ons leven van alledag U te volgen.

Daarom bidden wij U

om vertrouwen in U en in uw toekomst,

opdat wij niet verdwalen in discussies over geloven,

in uiterlijke zaken of schijnzekerheden;

wij bidden U

om moed om tegen alle onrecht en verdeeldheid in

op te komen voor wat mensen recht doet,

op te komen voor eenheid in liefde;

wij bidden U

om hoop tegen alle hopeloosheid in

opdat die hoop onze ziel zal kleuren

en wij tekens van hoop zullen zijn

in de wereld waarin wij leven.

In stilte leggen wij voor U neer

wat een ander niet voor ons kan zeggen,

en noemen wij de namen van hen

aan wie wij willen denken:

[…]

Samen bidden wij het gebed

dat Jezus, uw Zoon, ons leerde:

Onze Vader die in de hemelen zijt,

uw naam worde geheiligd,

uw koninkrijk kome,

uw wil geschiede,

gelijk in de hemel alzo ook op aarde.

Geef ons heden ons dagelijks brood

en vergeef ons onze schulden

gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren

en leid ons niet in verzoeking

maar verlos ons van de boze.

Want van U is het koninkrijk

en de kracht en de heerlijkheid

in eeuwigheid.

Amen.

• Collecte

• Slotlied: NLB 835

• Zegen

De genade van onze Heer Jezus Christus,

de liefde van God

en de gemeenschap van de Heilige Geest

is met ons allen.

Amen.

Bronnen

• NLB = Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk – uitgave 2013

Overdenking

Gemeente van Jezus Christus, lieve mensen,

We weten allemaal denk ik wel hoe dat gaat. De één vertelt iets aan een ander en zegt erbij: ‘Ssst, niet over praten.’ Als het goed is zal die ander dat ook niet doen. Maar we weten allemaal dat het voor ons soms moeilijk is om onze mond te houden. Die ander vertelt het wél verder en zegt er ook weer bij: ‘Ssst, niet over praten.’ Daar kan nog wel een derde of een vierde bij komen en misschien nog wel meer. En elke keer zegt men erbij: ‘Ssst, niet over praten…’

Ondertussen bestaat het gevaar dat het verhaal steeds mooier, steeds spannender of steeds verdrietiger wordt. Welke kant het op gaat hangt van het soort verhaal af dat verteld wordt. En met welke bedoeling mensen het aan anderen doorvertellen. Het kan zijn dat ze het doen om iemand in een kwaad daglicht te stellen. Wanneer mensen goede dingen doen, zoals Jezus, kan niet iedereen daarmee omgaan. Je kunt jaloers zijn Door negatieve dingen over die ander rond te strooien, kun je dan laten zien dat jij een beter mens bent.

Het is de reden waarom Jezus de mensen niet toestaat om te vertellen over wat ze van hem meegemaakt hebben. Jezus is bang dat de omstanders een te positief beeld of groots beeld van hem schetsen. Namelijk het beeld van de mens die goed doet, van de supermens die anderen wel even zal redden uit hun moeilijke situatie. De naam van Jezus betekent weliswaar ‘God redt’. Maar het zal niet gaan op de manier waarop mensen soms op grootse wijze gered worden

Eigenlijk klinkt dat in het verhaal al door. Vroeg in de ochtend als het nog donker is, gaat Jezus naar een eenzame plaats om te bidden. Waar horen we dat meer in het evangelie? In het donker van de nacht zondert Jezus zich in de hof van Getsemane af van zijn leerlingen om op een eenzame plaats te bidden. Hij bidt: ‘Abba, Vader, voor u is alles mogelijk, neem deze beker van mij weg. Maar laat niet gebeuren wat ik wil, maar wat u wilt.’ Jezus redt ons niet op spectaculaire wijze. Hij redt ons via de weg van de liefde. Die weg zal voor Jezus langs het kruis gaan. Daarom wil Jezus niet dat de mensen vertellen over de genezingen die ze meegemaakt hebben. Want dan krijgen de omstanders een verkeerd beeld van hem.

Behalve dat Jezus vele zieken geneest drijft Hij ook demonen uit. Demonen zijn voor mij de boze geesten van jaloezie, haat, kwaadheid. Mensen kunnen in de ban daarvan zijn en anderen schaden. Jezus wil niet dat zijn leven met hen in verband wordt gebracht. De boze kant van mensen moet zwijgen over Jezus.

Tegelijk strijdt Jezus ook tegen mensen die Hem vanwege alle genezingen de titel ‘wonderdoener’ op willen plakken. Of welke andere titel ook. Er zijn in de traditie van de kerk heel wat debatten geweest over de juiste titel voor Jezus. Het heeft regelmatig veel gedoe met zich mee gebracht. Wat misschien veel belangrijker is: Jezus wil die titel ook niet. In een discussie over wie Jezus is kunnen we gauw voorbijgaan aan wie Hij werkelijk is. Jezus is de mens in wie Gods liefde voluit gestalte heeft gekregen. Zijn levensweg van liefde leidde naar het kruis.

Er speelt nog iets mee wanneer Jezus zegt: ‘Niet praten over wat jullie meegemaakt hebben.’ Jezus wil liever dat we het hebben over de vraag wat het voor ons leven betekent om Hem na te volgen. We kunnen niet alles tegelijk. Als we discussiëren over wie Jezus is, ontwijken we de hoogstpersoonlijke vraag aan onszelf: Lieve mens, jij, volg jij mij op mijn weg van liefde?

Gods liefde – liefde sowieso – is niet in woorden te vatten. Het is een geheimenis. Marcus vertelt daarom vaak gelijkenissen om iets van dat geheimenis op te laten lichten. In de navolging van Jezus krijg je daaraan deel. Liefde wil worden gedaan.

Nu kunnen allerlei dingen je in de weg staan bij de navolging van Jezus. Sowieso is het best een klus om in onze maatschappij je geloof handen en voeten te geven. Je kunt je machteloos voelen bij het zien van alle ellende dichtbij en verder weg. Ook in je eigen leven kan iets je zo bezighouden dat je genoeg hebt aan jezelf. Dat kan ons verlammen, zodat we niet in actie komen.

De zieke schoonmoeder van Petrus staat voor een ieder van ons. Wij die door wat dan ook geplaagd kunnen worden. Daardoor komt de navolging van Jezus in de verdrukking. Jezus gaat naar de schoonmoeder van Petrus toe. Hij raakt haar aan en richt haar op. De vrouw staat op. Als ze genezen is, begint ze voor Jezus en zijn leerlingen te zorgen. Letterlijk staat er: ze diende hen. Dienen is de weg van de navolging gaan. Daarom: liever niet erover praten maar doen.

Het is hiermee ook een opstandingsverhaal. Wanneer de mensen er alleen over praten dat Jezus mensen geneest, doen ze hem geen recht. De weg naar de opstanding gaat via het kruis.

Zoals ik al zei: het is best een klus om in onze maatschappij en in onze tijd ons geloof gestalte te geven. Het is een tijd vol onrust, vol onzekerheid, vol verwarring. Jezus wil naar ons toekomen om ons te inspireren, te bemoedigen, om kracht te geven hem na te volgen. Dan is het wel nodig dat wij de Heer zoeken. Pas wanneer je elkaar werkelijk ontmoet, kunnen er dingen met en aan je gebeuren. Dat geldt voor de onderlinge ontmoeting tussen mensen. Dat geldt ook voor onze ontmoeting met de Heer.

In een tijd vol onzekerheid is er de menselijke neiging om zekerheid te willen hebben. Dan kan het verleidelijk zijn om te blijven hangen bij de vraag wie Jezus is. En niet bij wat Hij doet, en wat Hij van ons vraagt. Dan missen we de clou van het verhaal. Jezus nodigt ons uit om in zijn voetstappen te treden. Hem na te volgen, en in actie te komen. Niet praten, maar doen. Uit liefde voor de ander. Laten we opstaan!

In de kerk wil het nog wel eens gebeuren dat mensen blijven praten over wie de juiste kijk op het geloof heeft. Over wie de juiste kijk op de bijbel heeft. Over wie de juiste kijk op Jezus heeft. Wie blijft praten hoeft niet in actie te komen. Hij kan blijven zitten waar hij zit. Jezus nodigt ons uit om op te staan en op weg te gaan het leven van alledag in. Om daar Gods liefde gestalte te geven en te doen wat onze hand vindt om te doen, anderen te helpen om op te staan.

Amen.