Basis

Te voelen dat het klopt

Soms grijpt een gedicht je bij de keel. Je leest het en weet meteen: dit raakt aan iets wat diep in mij leeft. Je voelt de emotie, maar kan er met je hoofd nog niet bij. Dat hobbelt er machteloos achteraan, op zoek naar een oriëntatiepunt. Mij overkwam iets dergelijks toen ik voor de eerste keer Paul van Vliets liedtekst ‘Misschien vannacht’ onder ogen kreeg.

Ik geloof dat het meest persoonlijke ook het meest universele is en dat wij als mensen weliswaar allemaal verschillend zijn, maar ook onze medemenselijkheid delen. Daarom geef ik dit lied hier als handreiking door. In de hoop dat je het gaandeweg met mij mee wilt zingen: uit volle borst, neuriënd, of stil van binnen – precies zoals bij jou past. Hieronder heb ik de tekst van het gedicht (cursief gedrukt) in enkele delen opgesplitst, met daarbij een aantal, in mijn ogen passende vragen. al duren deze gelukzalige momenten helaas maar kort. Door de zwaartekracht worden we als mens immers voortdurend naar beneden getrokken in plaats van de lucht ingeschoten. Blijf met beide benen op de grond is bovendien een vaker gehoord devies dan ‘dream on’, zweef maar lekker door. Toch herinner ik mij hoe heerlijk ik het vond toen ik, hoogzwanger in een zwembad, mij even verlost wist van die destijds extra sterk ervaren zwaarte. Of toen ik, op de ski’s zonder In een mensenleven gebeuren soms dingen waardoor je de vraag stelt: waarom? Waarom moet ik dit meemaken, waarom ik en geen ander? Heeft dit een bedoeling en zo ja, wat is die bedoeling dan? Het zijn vragen waarop doorgaans geen of geen direct antwoord is. Ze kunnen je terneerslaan en ontmoedigen. Wat je meemaakt is niet te rijmen met het beeld dat je hebt van een rechtvaardig en liefdevol geordende wereld. Je voelt je overgeleverd aan toevallige willekeur en weet niet hoe je daartoe te verhouden. Toch kan zo’n ervaring van contingentie (een mooi woord voor toeval) ook tot overgave leiden. Je stopt met piekeren en geeft je over aan wat is. Van mensen die daartoe in staat zijn, hoor je dat zij ondanks – of dankzij – hun situatie voelen ‘dat het klopt’ en dat hun innerlijke kern versterkt wordt: ‘dit ben ik’ ervaren zij, en ‘dit gevoel daar gaat het om’!

Dit ben ik

Die ene dag, die ene nacht

Niet meer te vragen van: Waarom?

Maar zeker weten: Dit ben ik

En dit gevoel daar gaat het om.

In elke vrouw – in elke man,

Zit een verlangen diep verstopt

Om in dit leven – als het kan

Eén keer te voelen dat het klopt.

Gewichtloos vrij

In elke vrouw – in elke man

Zit een verlangen groot of klein

Om in dit leven als het kan

Eén keer gewichtloos vrij te zijn.

Vrij van verdriet en niet meer bang

Niet meer alleen en los van toen

Omarmd door oeverloos geluk

In staat iets kolossaals te doen.

Gewichtloos vrij zijn. Niet in een buitenof bovenwerelds bestaan, maar in dit aardse leven zelf. Vrij van verdriet, niet meer bang of alleen, los van banden van weleer en volkomen gelukkig. Misschien herken je dat gevoel, dat je de wereld aan kunt en in staat bent bergen te verzetten. Meeststokken, mijn angst overwon en soepel slalommend de (weliswaar niet al te steile) helling afgleed, daarmee beantwoordend aan de opdracht van onze skilerares: ‘Genniiiieeeesss!!’

Ga gemakkelijk zitten op een rustige plek.

Sluit je ogen.

Vraag je af: Wanneer voelde ik me gewichtloos vrij?

Hoe zou het zijn als ik dat (weer) voelde?

Laat toe wat het oproepen van dat gevoel bij je losmaakt.

Ben jij iemand die vaak zit te piekeren en vraagt: waarom?

Of kun je je in vertrouwen overgeven aan wat is?

Recht je rug en zeg – zo mogelijk staand – hardop: ‘Dit ben ik’.

Herhaal dit zo vaak als nodig is.

Ga bij jezelf na wat dit met je doet. Kun je je een moment herinneren dat je voelde dat ‘het klopt’?

Sluit je ogen en visualiseer dat moment.

Probeer daarbij al je zintuigen mee te laten doen. Kijk, ruik, proef, luister en raak aan.

Ertoe doen

Die ene dag – die ene nacht

Die ene man – die ene vrouw

Waardoor je één keer zeker weet:

Dat deze aarde draait om jou!

Als je dat één keer hebt gevoeld

En je dus weet dat het bestaat

Dan moet je tot je laatste snik

Onthouden dat het daarom gaat.

‘Wat ben ik nou nog waard, ik kan niks meer, doe niks meer, ben mensen alleen nog maar tot last’. Het is een – helaas! – vaak gehoorde klacht van ouderen die kwetsbaar zijn geworden en hun eigen huis moesten inruilen voor een woning waar anderen de regie over hen voeren. Maar die machteloosheid hoeft zich niet tot ouderen te beperken. Ook mensen die volop in het (werkzame) leven staan, kunnen het gevoel hebben dat de controle hen uit handen wordt genomen. Dat ze geleefd worden, in plaats van zelf aan het roer te staan en koers te bepalen. Het zekere weten, dat ‘deze aarde draait om jou’ is in zo’n geval ver te zoeken. Het is dan ook een verlangen dat Paul van Vliet bezingt. Het verlangen naar betekenis en zin. Naar het ‘ertoe doen’, een plaats innemen die geen ander in kan nemen. Een unieke plaats, waar en hoe ook. Want jouw ruimte is de ruimte die jij inneemt, en niemand anders. Als je dat eenmaal hebt ervaren, is het zaak daarop gericht te blijven.

‘Dat deze aarde draait om jou’: wat denk je, als je dat leest?

Ervaar je dit ook zo, of juist niet?

Vind je het moeilijk om je eigen ruimte in te nemen, of gaat je dat goed af?

Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin het al dan niet innemen van die ruimte een rol speelde?

‘Dat het daarom gaat’: waar gaat het jou om in je leven?

Wat vind jij belangrijk?

Wat zou jij daarvan aan een ander willen meegeven?

Je weet het nooit

Een wonder komt soms onverwacht

Je weet het nooit, misschien vannacht!

Leven vanuit de verwachting dat zich elk moment een wonder kan voordoen. Dat is een open leven, ontvankelijk en gastvrij. Je stelt je open voor wat komen gaat, zonder te weten wat dat zal zijn en hoe en wanneer het zich zal aandienen. De mooiste en kostbaarste dingen in het leven komen onverwacht, is mijn ervaring. Als je daarvan eenmaal hebt geproefd, vertrouw je erop dat het zich ooit, ergens weer zal voordoen. Op een nieuwe manier. Soms is het wachten op zo’n moment lastig, je raakt ongeduldig en bent misschien geneigd te zeggen dat wonderen de wereld uit zijn. In plaats van te deinen op golven van verlangen, verdrink je in verdriet om wat was en wat je niet eigenhandig kunt terughalen. Het mooie van Paul van Vliets lied is dan, dat het je uitnodigt toch in het schijnbaar onmogelijke te blijven geloven. ‘Je weet het nooit, misschien vannacht!’ luidt het slotakkoord. Dat houdt de moed hoog en de hoop dat, wellicht eerder dan je denkt, het gewenste wonder waarheid wordt.

Kun jij je openstellen voor het onverwachte?

Of houd je liever alles in eigen hand?

Heb jij wel eens iets meegemaakt dat je een wonder zou willen noemen?

Vertel aan iemand uit jouw omgeving wat dat wonder was.

Waar gaat op dit moment jouw diepste verlangen naar uit? Luister, tot slot, op YouTube naar ‘Misschien vannacht’ van Paul van Vliet.

Herhaal het zo vaak als je wilt, laat het in je binnenste resoneren, ga na wat jou het meeste treft en maak het tot je eigen lied.

De liedtekst is afkomstig van: paulvanvliet.nl/teksten/misschien-vannacht/