Met kinderen de Bijbel en geloof ontdekken

Theologisch drieluik: kindertheologie (deel 1)

In dit Theologisch drieluik staat kindertheologie centraal. Kindertheologie is een visie op de ontmoeting tussen kinderen, de Bijbel en geloof, en opvoeders. Kindertheologie vindt meer en meer haar weg in de wereld van geloofsopvoeding en geloofsdidactiek. Ik draag kindertheologie een warm hart toe en laat mij er door inspireren. Dat deel ik graag met je in deze drie blogs.

In dit drieluik maak je kennis met kindertheologie en haar betekenis. In dit eerste deel neem ik je kort mee in wat kindertheologie is en laat ik zien welke waarde en inspiratie daar in besloten ligt (deel 1). Het volgende deel geeft je de theoretische kaders van kindertheologie (deel 2, 7 januari 2022). In het laatste deel werk ik de vertaalslag naar de praktijk uit: hoe je kindertheologie zelf kunt toepassen (deel 3, 21 januari 2022).

Kindertheologie: een ontdekkingsreis die je samen maakt

Samen met kinderen de verhalen uit de Bijbel en het geloof ontdekken: dat is de kern van kindertheologie. Je kunt het zien als een reis. Een weg die je samen loopt. Soms gaat het kind voorop, het huppelt of rent vooruit en roept je om je iets te vertellen of te laten zien. Soms ga jij voorop, je kijkt vooruit en zoekt een weg voor jullie samen. En soms loop je naast elkaar, kijk je samen om je heen en deel je wat je ziet.

In de kindertheologie staan kinderen centraal. Zij krijgen alle ruimte om op hun eigen manier de verhalen en het geloof te ontdekken. Op een manier die past bij hun leeftijd en ontwikkeling. Op een manier ook die past bij wat zij graag doen, hoe zij het liefst leren en ontdekken. Kinderen worden in de kindertheologie gezien als gelijkwaardige gesprekspartners. Wat zij zeggen, denken en vermoeden is even waardevol als de inbreng van volwassenen.

‘De wijze mannen moeten wel een schort aan, hoor!’

In de kindertheologie staan de Bijbel en het geloof centraal. Zoals je kinderen serieus neemt, neem je ook de Bijbel en geloof serieus. De verhalen uit de Bijbel krijgen alle ruimte om zichzelf te vertellen. Op een open manier. Je wilt zoveel mogelijk het verhaal zelf laten spreken, en niet de interpretatie die jij er bij voorbaat aan geeft. 

Tussen de kinderen en de Bijbel en geloof kan een ontmoeting ontstaan. Daar heb je als volwassene, als opvoeder een belangrijke rol in. Of dat nu thuis, in de kerk of op school is. Soms door de kinderen te volgen als ze vooruit rennen, soms door zelf voorop te gaan, en soms door naast elkaar te lopen en te delen wat je ziet.

De wereld van Eva en de wereld van het verhaal

Eva ontdekt het verhaal van kerst op haar eigen manier. Ze verweeft het moeiteloos met de wereld zoals zij die kent. Baby’s krijgen een flesje, bij feest hoort een slinger en taart, bij taart hoort een schort. En de personen uit het verhaal horen ook moeiteloos bij haar: haar knuffel zit er bij in de stal en Maria en Jezus bewonderen haar zelfgemaakte kaars.

Door Eva het verhaal aan te reiken én door haar alle ruimte te geven, ontdekt ze het verhaal op haar eigen manier. Ze bekijkt het in haar kinderbijbel, ze speelt en praat erover op een manier die aansluit bij haar manier van denken en haar belevingswereld. Zo beleeft en ontdekt ze – hoe jong ze ook is – al iets van de betekenis van kerst: het is feest, er is een baby geboren waar we heel blij mee zijn en dat vieren we steeds opnieuw.

Eva mag op haar reis stapje voor stapje bouwen aan haar weg met de Bijbel en geloof

Eva’s reis gaat verder

Als Eva wat ouder is, kun je steeds meer met haar in gesprek gaan over het verhaal. Bijvoorbeeld over wat de herders uit het verhaal gedacht zullen hebben. Wat zij tegen Jozef en Maria zou zeggen als ze op bezoek zou komen in de stal. Welke bijzondere dingen er gebeuren in het verhaal. Wat ze er mooi aan vindt. Wat licht met kerst te maken heeft – en daar iets van beleven door het eerst heel donker in de kamer te maken, dat te ervaren en vervolgens één kaars aan te steken. Wat zij denkt dat de teksten ‘Vandaag is jullie redder geboren’ en ‘Vrede op aarde’ betekenen. Dat gesprek kun je al spelend, lerend en ontdekkend voeren, op een manier die bij haar past. Een ontdekkingsreis voor haarzelf, en voor de mensen om haar heen. Op haar eigen reis mag Eva zo stapje voor stapje bouwen aan haar weg met de Bijbel en geloof. Aan haar weg in het perspectief van geloof, hoop en liefde.