Hoe de theologie van het Oude Testament zich ‘doelmatig en organisch’ G. von Rad, 1963, 402. ontwikkelen? Door de eeuwen heen hebben theologen deze vraag heel verschillend beantwoord. Wie een blik op de geschiedenis van deze discipline werpt, ervaart niet alleen een stimulans door het brede spectrum aan ontwerpen, maar scherpt ook zijn bewustzijn voor […]

Doelstelling De hoofduitdaging in het schrijven van een theologie van het ot ligt in de methodiek. Het gaat erom te luisteren naar de vele verschillende geloofsuitspraken die het ot doet, deze te eerbiedigen, met elkaar in verbinding te brengen en in een overzichtelijk geheel te presenteren. Volgens de onderscheiding die Johann Philipp Gabler gemaakt heeft, […]

Inleiding: de waarde van een literair-theologische benadering Het doel van dit artikel is om de boodschap van het hele Oude Testament in het oog te krijgen. De Hebreeuwse Bijbel bestaat volgens Goswell uit tekst en paratekst. G. Goswell, 2008, 673-683. Hij wijst in de voetnoten erop dat Gérard Genette het begrip paratext in 1997 gebruikte, […]

Inleiding De boeken Exodus – Leviticus – Numeri worden hier gezamenlijk be- handeld. Zie uitgebreid H.J. Koorevaar, 2007, 87-131. Dit komt voort uit de visie dat deze drie boeken oorspronkelijk in één concept zijn ontworpen. Het gaat in dat geval niet om drie boeken, maar één (oorspronkelijk) boek. Daardoor bestaat de Tora of de Pentateuch […]

Inleiding In veel theologieën van het Oude Testament lijdt het thema schepping een stiefmoederlijk bestaan. Het lijkt soms het ‘theologische koekoeksei in het bijbelse nest’ te zijn. Dat kan samenhangen met het feit dat oudtestamentische scheppingsteksten in het historisch-kritisch onderzoek in de regel ten tijde van de ballingschap of later gedateerd worden, en daarmee secundair […]

Inleiding Algemeen Het Oude Testament gebruikt vaak de uitdrukking ‘wandelen in Gods wegen’. Daarmee wordt aangegeven dat mensen handelen overeenkomstig Gods voorschriften. Jhwh, de Schepper van hemel en aarde, die later een verbond met Israël sloot, heeft op verschillende manieren bekendgemaakt hoe Hij gediend wil worden. In dit artikel komt naar voren wat dit inhoudt. […]

Inleiding op de zonde: wezen en begripsbepaling Dit artikel wil licht werpen op de donkerste zijde van het leven van de mens. Dit is ondankbaar werk, omdat een mens zichzelf graag als rechtvaardig wil zien. Door dit onderwerp aan de orde te stellen, wordt een gevoelige snaar geraakt. Omdat het verschijnsel van de zonde zo […]

Een onderzoek naar de messiasverwachting Het begrip ‘messiaans’ is erg omstreden. Hier moet als werkhypothese het conventionele begrip van ‘messiaans’ in de zin van verwachting of hoop op een Messiasfiguur voldoen, waarvoor geldt: ten eerste dat hij een koningsfiguur zou zijn, ten tweede dat hij heil zou brengen, ten derde dat met hem de eindtijd […]

Inleiding Het woord eredienst of cultus wordt meestal gebruikt voor de openbare eredienst binnen een godsdienst of voor de aanbidding van God of goden. Zie o.a. J.F.D. Creach, 2005, 122. Dit laatste kan ook worden gedaan in kleine kring of zelfs door één persoon. Zo worden veel cultische rituelen in het oude Israël in familiale […]