Eerste stap bij de preekvoorbereiding: de meditatieve fase
Preken is prachtig. Vooral als er een sprankelende spirituele stroom vloeit vanaf de prille start van de voorbereiding tot de doorwerking in de gemeente. De predikant kan dan rijk uitdelen vanuit de dynamiek van de Geest en de gemeente zal ophoren. Daarom is de meditatieve fase het belangrijkste in onze voorbereiding, als eerste stap die aan alles vooraf gaat. Om dit vorm te geven beschrijf ik nu een mogelijkheid met elementen uit de Lectio Divina, een bekende vorm van persoonlijk meditatief bijbellezen, nu toegespitst op de horizon van gemeente.
Zoek de stilte (10 minuten)
Het is maandagmorgen. Kijk wat er voor zondag op het rooster staat en ga met je bijbel de stilte in. Doe dat in vertrouwen dat God je tot verrassende ingevingen zal leiden. Steek -als dat bij je past- een kaars aan en wordt stil. Bidt een voortdurend eenvoudige gebed om openheid voor wat de Geest tot de gemeente wil zeggen.
Merk op wat God wil zeggen (10 minuten)
Lees het gedeelte enkele malen aandachtig. Doe dit in verbinding met je hart, zonder al direct over alles te gaan nadenken. Als je die zondag meerdere gedeelten wil lezen, concentreer je dan slechts op één pericoop. De anderen gaan later vanzelf wel meedoen. Merk op of er een zin is, of een woord, of enkele zinnen, die vanmorgen in het bijzonder uit de tekst oplichten. Vaak is je eerste intuïtie heel zuiver. Schrijf de woorden op.
Proef de woorden, zoek de kern (15 minuten)
Laat nu die kernwoorden zachtjes in jezelf resoneren. Proef het, voel het, en zoek de scopus en het hart. Laat het intens doordringen. Stel vragen aan die woorden. Hoe wil de God via deze woorden aanstaande zondag tot spreken komen. Hoe klinkt dat in de huidige actualiteit? Wil het woord troosten, een spiegel voorhouden, opwekken? Laat gerust lange stiltes vallen. Maak aantekeningen.
Bidt om vertrouwen en doorwerking (5 minuten)
Kijk nog eens naar je ingevingen. Dank God daarvoor en bidt om doorwerking in het vervolg van het proces.
Daarna ontrolt het verdere proces zich in de loop van de week. De tekstanalyse vanuit het Hebreeuws of Grieks, de nadere exegese en uiteindelijk de preekstructurering. Hou in het hele proces steeds de spirituele kern vast, de scopus waar alles om draait. Laat je preek geen collage worden van via handboeken en internet opgevangen dingetjes die de kern in de mist doen verdwijnen. Laat juist datgene waar je in de meditatieve fase bij bepaald werd een bron zijn waaruit sprankelend water gutst dat alle zinnen doortrekt en glans geeft.
Zegen!
Lex Boot is predikant van de Protestantse Gemeente Zeewolde en auteur van o.a. de Kleine gids voor christelijke meditatie
